Persoonlijke aandacht voor jongeren

In gemeenten van gereformeerdebondssignatuur is dikwijls aardig wat jeugd. Het is echter onzeker of de jeugd zich er thuis voelt. We zien ook jongeren verdwijnen. Ze worden ongelovig of evangelisch. Dat heeft soms te maken met gebrek aan aandacht en waardering in de kerkelijke gemeente. 'Ze zagen me niet, ze hoorden me niet, ik mocht God niet dienen op mijn manier en toen ik het moeilijk had, had ik niks aan God of de kerk.' Zo zouden jongeren het kunnen formuleren.

Dat maakt ons als ouderen ongerust. We voelen de noodzaak van jeugdpastoraat: gelovige en persoonlijke aandacht voor jongeren. Vervolgens constateren we hoe moeilijk het is om jeugdpastoraat in praktijk te brengen. Diezelfde jongeren die zo graag ergens bij willen horen en zo graag begrepen willen worden, zijn soms zo moeilijk te benaderen. Ze willen wel praten, maar het liefst met vrienden. Op persoonlijke gesprekken over God en geloof met een jeugdouderling zitten veel jongelui niet te wachten. We zoeken in de gemeente naar mogelijkheden voor jeugdpastoraat, hoe kunnen we er vorm aan geven?

1. Jeugdpastoraat is de aandacht van de gemeente voor de jongere generatie van de gemeente als geheel Er zijn verschillende typen jongeren in de kerk: - meelevende jongeren; - kritische jongeren die zich (nog) aanpasseo; - gelovige jongeren die vinden dat ze in de eigen gemeente te weinig ruimte krijgen; - meelopers met weinig interesse in het geloof; - twijfelaars: jongeren die met het geloof bezig zijn maar dreigen vast te lopen; - onverschilligen die niet willen geloven en al bijna kerkverlater zijn.

Vraag u eens af welke groep de meeste of minste aandacht krijgt in uw gemeente en waarom dat gebeurt. Het zou best kunnen dat u alleen maar oog hebt voor meelevende jongeren. Of u stopt de meeste energie in jongelui met een grote mond en grote plannen. Probeer echter eenzijdigheden in het jeugdbeleid te corrigeren. Jeugdbeleid moet erop gericht zijn dat de gemeente géén van de jongeren stilletjes Iaat ontsnappen uit de aandacht.

Afhakers

Ik heb nog zo'n punt om over na te denken. Veel jongeren verliezen het geloof. Rond het vijftiende jaar valt voor velen al de beslissing. Deze jongeren haken het eerst af: - agressieve jongeren; - depressieve jongeren; - jongeren die achterlopen op school (cognitief, emotioneel, sociaal); - jongeren die niet ingesteld zijn op luisteren, lezen en praten; zij hebben te weinig van deze kerkelijke sociale vaardigheden; - jongeren die onder invloed staan van destructieve krachten (muziek, alcohol, drugs, seksualiteit); - jongeren met een verkeerde vriendengroep; - jongeren met gebrek aan ouderlijke zorg.

Denkt uw gemeente voldoende aan de jongeren die zouden kunnen afdwalen? Dit rijtje bevat huiswerk voor de kerkelijke gemeente. Overleg maar eens hoe u deze doelgroepen kunt bereiken en wat u ze dan te bieden hebt!

Jongeren zijn - evenzeer als ouderen - waardevolle bouwstenen voor de gemeente (1 Petr. 2 : 5). Maar, als we jongeren zover willen krijgen dat zij zich in Gods bouwwerk laten invoegen, dan moeten de ouderen daaraan wel meewerken. Hoe? Denk hieraan: - Bij alle gemeenteactiviteiten belangstelling tonen voor jongeren. Waar spreken ouderen de jongeren waarderend aan? Welke ouderen hebben tijd om hun neus om de hoek te steken bij jeugdactiviteiten?

- Jongeren zoeken veiligheid, warmte. Vinden ze die bij kerkelijke activiteiten? Of gaat daar alles onpersoonlijk toe? Hoe veilig voelen nieuwe jongeren zich bij (de jeugd van) de kerk? - Jongeren zoeken jongeren. Als jongeren bij bepaalde gemeenteactiviteiten afhaken, geeft dat altijd een zichzelf versterkend effect. Alle activiteiten, inclusief de kerkdiensten, moeten dus laagdrempelig zijn voor jongeren. Activiteiten in de kerk waarbij alle leeftijden aanwezig mogen zijn, zijn nu vrijwel helemaal gericht op ouderen. Is een kerkenraad bereid om alle activiteiten te toetsen op jeugdvriendelijkheid? Welke offers willen de ouderen brengen om de jeugd ter wille te zijn (1 Petr. 5 : 5)?

- Er is meestal een jeugdouderling, soms een jeugddiaken. Spreekt de kerkenraad af en toe ook met een vertegenwoordiging van jongeren? Is er een jongerenberaad?

- Is er financiële ruimte voor het aanstellen van een jeugdwerkleider/diaconaal werker/(jeugd)evangelist? - Bij de voorbereiding en uitvoering van activiteiten kunnen jongeren betrokken worden (diaconaal werk, werk voor de plaatselijke radio, verpleeghuisactiviteiten, jeugdweekends, evangelisatiewerk, gemeentedag, beroepingswerk) Het is belangrijk dat jongeren verantwoordelijkheid leren dragen.

- Er is zondagsschool, catechese en clubwerk. Deze moeten alle getest worden op het pastorale gehalte. De leidinggevenden in het jeugdwerk moeten pedagogisch en pastoraal bijgeschoold worden. - Jongeren wonen (bijna) allemaal in gezinnen. In een kerkelijke gemeente is een permanente opvoedingskring om de ouders te ondersteunen onontbeerlijk.

2. Jeugdpastoraat is ook de zorg van de gemeente voor de enkeling

Jeugdpastoraat beslaat het hele jeugdwerk, maar er is ook persoonlijk pastoraat mogelijk (gesprekken over geloof en over problemen). Het is ook nodig. Van 28 catechisanten zijn er gemiddeld 21 tevreden, hebben er vijf problemen en twee grote problemen. Welke problemen scoren het hoogst in de middelbareschoolleeftijd?

- faalangst; - depressiviteit; - ruzie thuis; - wangedrag; - hekel aan school; - geen vrienden / gepest worden; - zorgen over (psychische) ziekte thuis; - zelf ziek of gehandicapt; - problemen rondom seksualiteit; - rouw; - op geloofsterrein: God helpt niet.

Veel jongelui tobben in hun eentje met hun (geloofs)vragen en problemen. Het probleem bij de problemen is: de jongeren kunnen of willen dikwijls nergens heen om geholpen te worden. Er is veel eenzame strijd. Leeftijdgenoten kunnen niet helpen; bij ouders durven ze niet aan te kloppen (uit boosheid op hen of juist om ze te beschermen); in de hulpverlening willen ze niet, want ze zijn niet gek (en dan wordt hun probleem openbaar); de dominee staat te ver bij hen vandaan; de ouderlingen kennen ze niet. Bovendien verwachten jongeren van oudere hulpverleners alleen maar vermaningen. Ze hebben het gevoel dat er slecht naar ze geluisterd wordt als ze wel iets aangeven.

Wat te doen?

Wat kan de kerkelijke gemeente doen om jongeren persoonlijk te bereiken? Als leidinggevende in het jeugdwerk kunt u werken aan een vertrouwensrelatie met de jongeren door, als u ze ontmoet, ook individuele aandacht aan ze te schenken. Dit geldt trouwens ook voor de predikant. U kunt veel signaleren. In weekends en kampen gaat dat vanzelf. Dat kan ook in de eigen gemeente bij diverse activiteiten (denk aan de catechese). Er zijn ook speciale 'aandachtgevende' activiteiten te organiseren, bijvoorbeeld een barbecue voor alle examenkandidaten. Begin met persoonlijk jeugdpastoraat. De jeugdouderling nodigt jongeren, bijvoorbeeld vanaf 16 jaar, uit de 'kaartenbak' uit bij hem thuis of andersom: hij vraagt of hij ze thuis, persoonlijk mag spreken. De jeugdouderling is actiefin het opsporen van jongeren die het moeilijk zouden kunnen hebben en vraagt ook of die gemeld worden door bijvoorbeeld wijkouderlingen.

De jeugdouderling kan een groepje mensen om zich heen hebben die hem bijstaan bij het persoonlijke jeugdpastoraat, en de taken verdelen. Samen schenken ze aandacht aan de jongeren/kinderen van de gemeente bij elke opvallende droevige of blijde gebeurtenis in hun leven. Dat kan op veel manieren (praatje maken, mailpastoraat, kaartje sturen, even opbellen, uitnodigen op de maaltijd). Soms is het

mogelijk om jongelui toe te rusten om elkaar te ondersteunen en voor elkaar op te komen als er (pastorale) hulp nodig zou zijn.

Voor jongeren met grote problemen kan in de gemeente Psycho-Sociale Mantelzorg worden opgezet, uiteraard in samenspraak met de ouders of een ouder. Zonodig zou een jongere binnen de gemeente tijdelijk uit logeren moeten kunnen gaan als het thuis echt niet goed gaat. Er is een adressenbestand nodig van meewerkende gezinnen om dat te kunnen realiseren. Ambtsdragers kunnen nadrukkelijker op huisbezoeken de kinderen erbij betrekken en als ze er niet bij zijn naar de kinderen vragen. Zij moeten een hulpverleningskaart gereed hebben voor een eventueel verwij sadvies. In de catechese en/of in het jeugdwerk kan een klein groepje jongeren een vaste mentor of mentrix voor een jaar krijgen. Die mentor helpt bij de catechese of het jeugdwerk en volgt zijn jongeren zo goed mogelijk in de periode dat ze aan zijn aandacht zijn toever- . trouwd.

Misschien moet de structuur voor de catechese en of het jeugdwerk erop aangepast worden. Mentoraat over kleine groepjes jongeren biedt goede pastorale mogelijkheden.

Niet pessimistisch

Laten we niet pessimistisch zijn over de jongeren van de kerk. Psalm 89 : 2 zegt: 'Uw kinderen zal Ik de eeuwen door geleiden'. Die woorden slaan op Israël maar gelden zeker ook voor de gemeente van Christus. Ook vandaag.

N. C. van der Voet, Veenendaal

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen