Organisatie van het pastoraat [2]

Structuur en werkwijze

Van het grootste belang bij het werken met sectieteams is het scheppen van een heldere structuur en het afbakenen van verantwoordelijkheden. Veel valt te zeggen voor een geografische indeling van de secties. Dat komt de overzichtelijkheid ten goede en zal de herkenbaarheid van de teamleden bevorderen, ook naar rand- en buitenkerkelijken toe. In grotere plaatsen bestaat de gemeente echter vaak voor een belangrijk deel uit geperforeerde leden of is er zelfs sprake van een mentale gemeente. In dat geval is - naast een geografische opzet - een andere werkwijze onvermijdelijk. Laten gemeenteleden in ieder geval telkens weer vernemen welk sectieteam naar hen omziet en bij wie ze moeten aankloppen voor pastorale ondersteuning. De lijn met de kerkenraad moet eveneens transparant zijn. De sectieouderling draagt de eindverantwoordelijkheid voor het team en vormt de verbindingsschakel met de predikant (bijvoorbeeld in een situatie van crisispastoraat) en het geheel van de kerkenraad.

Piramide

Ik pleit voor een piramidestructuur, waarbij de kerkenraad leiding geeft aan het pastorale werk in de gemeente als geheel en daarbij zoveel mogelijk gemeenteleden inschakelt. Het is zijn opdracht om een integraal beleid voor gemeenteopbouw te ontwikkelen, waarbij het pastoraat, naast de kerkdienst, het leren, de missionaire en diaconale roeping, één van de kerntaken is. De organisatie van de pastorale teams en de werkwijze worden door de kerkenraad - eventueel in samenwerking met een daartoe benoemde commissie van bijstand - vastgesteld en beschreven in het beleidsplan van de gemeente. Ook het benoemen van de teamleden is een taak van de kerkenraad, waarbij uiteraard suggesties van de commissies of uit de gemeente van harte welkom zijn. Het werven van teamleden is vooral een zaak van gebed en van alert zijn op de gaven die de Heilige Geest aan jongeren en ouderen heeft toebedeeld.

Een lijstje met goede afspraken blijkt in de praktijk onmisbaar te zijn, waardoor duidelijk is dat het meewerken in een team weliswaar vrijwillig, maar zeker niet vrijblijvend is. De arbeid in Gods Koninkrijk brengt verplichtingen met zich mee, niet alleen voor professionals als predikanten en kerkelijk werkers, maar ook voor gemeenteleden. We moeten elkaar tijdens een met regelmaat te houden evaluatie op zo'n 'commitment' kunnen aanspreken. Een gemeente is niet gediend met een geweldig aantal pastorale werkers op papier die in de praktijk toch niet voldoende tijd of motivatie kunnen opbrengen. In sommige plaatsen wordt daarom gebruikgemaakt van een speciaal contract, waarin een en ander is vastgelegd en dat door iedere medewerker wordt ondertekend.

Voor een goede afstemming van taken binnen het team is overleg nodig. Soms zal dat via de telefoon of de e-mail kunnen, maar het is ook goed om elkaar minimaal twee keer per jaar te ontmoeten. Dan kunnen nieuwe afspraken worden gemaakt. Wat belangrijker is: zo'n bijeenkomst als team is een prachtige gelegenheid om samen te luisteren naar de stem van de Goede Herder vanuit zijn Woord, samen te bidden voor het werk en de mensen die aan onze zorgen zijn toevertrouwd, van elkaar te leren en elkaar te bemoedigen.

Geheimhouding

Op twee aspecten die van belang zijn bij het werken met pastorale teams, wil ik nog wijzen. Een aangelegen punt betreft het omgaan met vertrouwelijke informatie. Uitgangspunt is wat mij betreft dat deze persoonsgebonden is. Het is niet juist als er tijdens vergaderingen van het sectieteam zaken gedeeld worden die ons in vertrouwen ter ore zijn gekomen. Mocht het noodzakelijk worden geacht om een ander teamlid of bijvoorbeeld een klaagvrouw of predikant in te schakelen, dan kan dat alleen met toestemming van het betreffende gemeentelid. Leden van pastorale teams hebben net zo goed de verplichting tot geheimhouding als ambtsdragers.

Ik meen dat Luther ooit gezegd heeft dat ieder gemeentelid in principe een biechtvader of - moeder voor een ander gemeentelid moet kunnen zijn. Dat is alleen mogelijk als we ons veilig weten bij elkaar binnen de gemeente. Het rondstrooien van interessante details over anderen bouwt de gemeente niet op, maar breekt haar af. Dit soort praatjes zijn als de kleine vossen die de wijngaard des Heeren bederven. Om vorm en inhoud aan deze geheimhoudingsplicht te geven is het mogelijk om bij de benoeming van teamleden een clausule daarover op te nemen in de brief of het contract dat ondertekend wordt. Ook is het mogelijk om pastorale werkers voor de kerkenraad of in een kerkdienst openlijk ja te laten zeggen op de vraag of men bereid is te zwijgen over datgene wat anderen in een pastorale ontmoeting hun toevertrouwen.

Toerusting

Het laatste waar ik de vinger bij leg, is de noodzaak van toerusting. Predikanten en kerkelijk werkers volgen een lange studie op universitair of hboniveau. Daar krijgen ze kennis en vaardigheden mee die nodig zijn voor het pastorale gesprek. Moeten gemeenteleden dat dan kunnen zonder enige vorm van toerusting?

In sommige gemeenten functioneren ambtsdragers of andere pastorale werkers als mentor voor 'beginnelingen'. Wie jarenlang in afhankelijkheid mocht arbeiden in de kerk, heeft veel te delen met anderen die nog geen of weinig ervaring hebben. Wellicht is het ook te overwegen om belijdeniscatechisanten een paar weken op 'stage' te sturen en te laten meedoen in een sectieteam. Op deze manier kunnen jongeren hun eigen gave ontdekken en alvast ruiken aan het mooie en soms ook wel moeilijke werk dat er in Gods Koninkrijk te doen is. We helpen hen dan om concreet invulling te leren geven aan de belofte die ze op de dag van de openbare geloofsbelijdenis afleggen, namelijk dat ze met de door God hun geschonken gaven zullen mee-, werken aan de opbouw van de gemeente.

Niet ijdel in de Heere

We begonnen ons artikel vorige week met een casus uit de fictieve gemeente Nieuwkerk. Ik herinner er hier nog maar eens aan, in de hoop dat alle ambtsdragers die moeite hebben met de gedachte aan een nieuwe organisatie voor het pastoraat, hun vrees voor ongewenste gevolgen enigszins zijn kwijtgeraakt. Aan alle dingen kleven risico's, ook als we alles bij het oude willen laten. De vraag is waarmee de gemeente van Christus het meest gediend is.

Ouderlingen hoeven in ieder geval niet bang te zijn dat ze aan hun eigenlijke

taak, het bezoekwerk, niet meer zullen toekomen. Als men goed organiseert en taken weet te verdelen over 'begaafde' gemeenteleden, zou het omgekeerde wel eens kunnen gebeuren. Hoe meer schouders het werk dragen, hoe lichter het wordt. Er kan meer gedaan worden en het kan de kwaliteit van het pastoraat ten goede komen. Veel ambtsdragers lopen chronisch rond met een schuldgevoel, omdat ze achtervolgd worden door de gedachte dat er mensen op hen zitten te wachten. Ze komen er bij alles wat er gedaan moet worden eenvoudig niet aan toe. Het zal die last verlichten en de vreugde in het werk vergroten, als we ervaren dat we er samen voor staan en dat God ons aan elkaar geeft om tot een hand en een voet voor de ander te zijn. Teamwork in het pastoraat is geen hype, maar een bijbelse zaak waar we

veel van mogen verwachten. Onze arbeid zal niet ijdel zijn, als we het met elkaar mogen doen in de Heere, dat wil zeggen in de kracht van de opgestane Heere Jezus Christus, de Opperherder die per slot van rekening Zelf voor de welstand van zijn kudde waakt en instaat.

M. van Campen, Ede

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen