Na I mei 2004, 00.00 uur

CHRISTUS, GEEN HUURLING, WEL HERDER

'Maar als u die nacht nu eens niet wakker wordt', hoorde ik een dominee tegen zijn gemeente zeggen, 'wat dan? ' En daarmee staat de discussie over de kerkorde ineens in een ander licht, want uiteindelijk gaat het voor en na 1 mei niet over de vraag of we ons mee laten nemen of niet, of we voor of tegen de kerkorde zijn, maar hoe onze houding tegenover de Heere Jezus is. Hoe denkt u over de Christus? , een vraag die de discipelen kregen en die in de verkondiging altijd weer gesteld wordt. Hét antwoord daarop tilt ons uit boven de vragen rond de kerkorde, want in Hem komen de waarheid en de eenheid op unieke wijze samen. En daarom kunnen we dicht bij Hem overal zijn - maar dan wél dicht bij Hem. Daarom kunnen we niet anders doen dan in de gebrokenheid van deze dagen schuilen bij Jezus Christus, ook nu barsten in het gemeentelijke leven tot breuken geworden zijn, ook nu velen persoonlijk de pijn vanwege het lijden aan de kerk ervaren. Hij is de Heiland, de Heelmaker. Op Hem mogen we elkaar nu vooral wijzen, Die zichzelf de goede Herder noemt (Joh. 10). Waar de huurling vlucht, omdat hij een huurling is, en geen zorg heeft voor de schapen, is Christus de Herder die het verlorene zoekt en het gebrokene heelt.

Eeuwige zegen

Deze woorden beogen niet het opgaan van de Nederlandse Hervormde Kerk - de kerk van de Reformatie waarin wij ons geroepen wisten met het Evangelie van Christus te staan - in de Protestantse Kerk te bagatelliseren. De kerk van de Reformatie was een geschenk van God, de Nederlandse Hervormde Kerk was een geschenk van God, door Hem geplant, waarin Zijn naam de eeuwen door bewaard en verkondigd is. Zij stond in het midden van ons volk, zij droeg de schat van het Evangelie de eeuwen door en is voor velen tot zegen, een eeuwige zegen geworden. Al was er op deze kerk veel aan te merken, er was altijd meer dat we in haar midden ontvingen.

En nu? Nu zet zij zich voort in het bredere verband van de Protestantse Kerk in Nederland. De gevoelens die dit met zich meebrengt, herhalen we hier niet. Maar duidelijk is dat de vereniging van kerken niet voortgekomen is uit een dieper verstaan van het Evangelie, van een elkaar vinden in de kernnoties van het belijden van de kerk der eeuwen. Waar de Gereformeerde Kerken zich vele decennia lang kritisch ten opzichte van de Hervormde Kerk opstelden, bracht de doorwerking van het Schriftgezag en het modernisme in het theologisch denken deze kerken dichter bij de hervormden.

Al zien we dat in veel delen van de Hervormde Kerk de eenwording een zaak van vreugde is en er bijeenkomsten met een feestelijk karakter zijn, ervaren wij 12 december en 1 mei als een oordeel van God. Hij tuchtigt Zijn kerk vanwege haar zonden. Daarom is de markering van de overgang naar de Protestantse Kerk in ons midden geen reden tot feestelijk samenzijn, maar een dag van inkeer. Want aan het oordeel over de kerk kunnen en mogen wij ons niet onttrekken. En daarom zullen wij de kerk dienen in een andere context dan wij in gehoopt hadden, nu wij gebracht worden in het midden van de Protestantse Kerk in Nederland.

Dat oordeel raakt ten zeerste ook ons hervormd-gereformeerde deel in de kerk. Zo wij reden hadden om ons te profileren en stilzwijgend onze zegeningen te koesteren, het is ons alles afgenomen, nu de breuk zich voltrokken heeft. Het zou een dubbel oordeel zijn, zo werd tijdens onze kerkenradendag in 1996 in Amersfoort gezegd, als in deze tijd van kerkvereniging én secularisatie ook nog eens gemeenten zouden scheuren. Wie is bij machte het te keren? Een lezer schreef ons vorige week:

Dag uan de arbeid, dag van de scheuring, dag vol treurnis en bitterheid. Dag waarvoor ik me schaam, dat het in mijn kerk zo moet gaan, dat broeders zo tegenover elkaar komen te staan.

Daarbij denken we ook aan de jongere generatie. Wat zegje aan jongens en meisjes die familieleden veel zien praten over PKN en kerkorde, maar die hun nog nooit gezegd hebben dat ze hun hoop op Christus moeten stellen? Wat betekent het voor jongeren die gemeenteleden elkaar zonder groet zien passeren? Het is goed dat de HGJB voor dit aspect aandacht vraagt - zie de bijdrage van jeugdwerker Tiemen Westerduin elders in dit nummer.

Eensgezind standpunt

Een andere kerkorde dan de hervormde kreeg enkele dagen geleden rechtskracht. Een nieuwe fase in ons hervormde kerkelijke leven, dat op gemeentelijk niveau voortgezet zal wor-den. Daarbij zeggen we tegen elkaar wat ds. A. Vroegindeweij op 5 mei 1951 - bij de invoering van de kerkorde, waaronder wij nu hadden willen blijven... - in het Gereformeerd Weekblad schreef: 'Onze hulp zij ook in de toekomst van de Heere.'

De nieuwe kerkorde ingevoerd

Zo is dan op 1 mei jl. de nieuwe kerkorde ingevoerd. Het laatzich aanzien, dat de gereformeerde belijders een moeilijke tijd tegemoet gaan. Het zal dan ook nodig zijn, dat ze in de toekomst nauwe voeling met elkaar houden, opdat men een gemeenschappelijk en eensgezind standpunt zal kunnen innemen. Een algemeen-godsdienstige geest voert op het ogenblik de boventoon in onze kerk. Deze algemeen-godsdienstige geest verwijdert zich steeds verder van de gereformeerde beginselen. Vandaar ook het nauwe contact dat men zoekt met de z.g. rechts-vrijzinnigen. Voor hen ivorden allerlei juncties gereserveerd en plaatsen ingeruimd in commissies en dergelijke. (...)

De nieuwe kerkorde is ingevoerd en er is geen reden tot juichen. Want door de nieuwe kerkorde is de kerk immers niet gebonden aan de gereformeerde belijdenis, die door onze vaderen zelfs met hun leven verdedigd en bezegeld is. De generale synode die nu zal optreden is evenmin gebonden aan die gereformeerde belijdenis, net zomin als de provinciale kerkvergaderingen en de classicale vergaderingen. (...)

Neen, er is geen enkele reden om te juichen over de invoering van de nieuwe kerkorde. Wanneer we dan ook op de mensen zien, dan is er weinig verwachting. Maar onze hulp zij in de toekomst ook van de Heere.

Tégen broeders

Niet alleen het Woord zelf, maar ook de geschiedenis van onze kerk mag ons leren. Het voorgeslacht heeft op de Heere vertrouwd en is niet beschaamd uitgekomen! Het voorgeslacht heeft ingezien dat te midden van alles wat in de Hervormde Kerk omgaat en wat in de Protestantse Kerk zal klinken, 'nauwe voeling' met elkaar nodig is. Daartoe mogen we elkaar in deze dagen oproepen, daartoe wil het hoofdbestuur van de Gerefor-

meerde Bond er blijven zijn, ten dienste van al de gemeenten. In een klimaat yan toenemend individualisme moeten we erkennen de gemeenschap met elkaar zo hard nodig te hebben. In 1978 schreef de toenmalige voorzitter van de Gereformeerde Bond dat we het ons niet kunnen permitteren over kleine kerkverschillen en ondergeschikte leergeschillen met elkaar overhoop te liggen.

Het is terecht dat ds. Van der Kraan en ds. Sto.utjesdijk met enkele collega's die mede aan de wieg van het Comité gestaan hebben, dezer dagen publiek verwoorden dat we de broederschap niet mogen verbreken (zie hun hartenkreet verderop in dit nummer) en dat we niet in noodverbanden tégen broeders die eenzelfde geloof hebben, in noodverbanden preken. Al gebeurt dit onder de noemer van 'hervormd in hersteld verband', het is de hervormdgereformeerde kring wezensvreemd.

Heilsfeiten

Tijdens de ambtsdragersvergadering in Dordrecht hebben we ons opnieuw aan de Heere en Zijn dienst gebonden. Daar zal het de komende tijd ook daadwerkelijk op aankomen. Ons is de ruimte gegeven om binnen de kerk op te komen voor het recht van Christus, voor de belijdenis van Zijn Naam. Daar kunnen we vanuit de kerkorde over spreken, maar daarbij kunnen we ook kijken naar vele christenen in de verdrukking die dit niet mogen en kunnen. In Handelingen 4 lezen we dat de apostelen met grote kracht getuigenis gaven van de opstanding van de Heere Jezus - en daarop komt het altijd weer aan. Dit profetisch spreken, dit beamen van wat de kerk der eeuwen beleden heeft aangaande het werk van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, heeft onze tijd nodig. Dan leven we niet bij de kerkordelijke feiten, maar dan hangen we aan de heilsfeiten, aan wat God in deze wereld gedaan heeft. We bidden erom samen als gemeenten en als kerk, daarbij bewaard te worden. Waar het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond al vele jaren geleden uitsprak op post te willen blijven, is dit daarvan de spits. Want binnen de kerk ijveren voor haar herstel betekent met op grond van het verbond van God van alles door de vingers zien of als een hedendaagse Eli de zonden in het hei-

ligdom gedogen. Alzo zegt de Heere - die woorden dienen op onze lippen te zijn. Alleen dan is er toekomst voor de kerk in ons land.

We eindigen met de altijd weer troostende woorden uit onze Nederlandse Geloofsbelijdenis: 'Deze Kerk is geweest van het begin der wereld af, en zal zijn tot het einde toe; gelijk daaruit blijkt dat Christus een eeuwig Koning is, dewelke zonder onderdanen niet zijn kan. En deze heilige Kerk wordt van God bewaard, of staande gehouden, tegen het woeden der gehele wereld; hoewel zij soms een tijd lang zeer klein en als tot niet schijnt gekomen te zijn in de ogen der mensen.'

P. J. Vergunst

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen