Muziek

Bij de 'Walburg Pers' te Zutphen zijn opnieuw zeer interessante boeken voor de orgelliefhebbers verschenen. Daarvan wil ik u allereerst noemen een boek over het enige tijd geleden gerestaureerde Arp Schnitgerorgel in de herv. (Dionysius) kerk van Uithuizen. In de jaren 1699-1701 bouwde de vermaarde Hamburgse orgelmaker Arp Schnitger een nieuw orgel voor de hervormde kerk te Uithuizen. Dit orgel is terecht wereldberoemd omdat het een der best bewaard gebleven instrumenten van Arp Schnitger is. Met name in het noorden van ons land heeft Schnitger veel orgels gebouwd, die in toenemende mate in de publieke belangstelling komen te staan. De boeiende ontstaansgeschiedenis van het orgel in Uithuizen is nauw verbonden met de familie Alberda van Menkema, bewoners van de Menkemaborg op enkele honderden meters van de kerk. Leden van deze familie voerden het beheer over de kerk, initieerden en financierden herstellingen, vernieuwingen en verfraaiingen. De typische orgelkas werd gemaakt door de Groninger 'kistemaker' Allert Meijer, terwijl zijn stadsgenoot lan de Rijk het lof- en snijwerk maakte. In de jaren 1703 tot 1713 verrijkte dit bekende duo de Uithuizer kerk bovendien met een herengestoelte, een kansel en een doophek. Aldus ontstond een uniek ensemble, dat de kerk nog altijd siert. In dit nieuwe boek

de kerk, het interieur, maar met name ook de ontstaansgeschiedenis van het orgel, de contemporaine kerkelijke muziekpraktijk in de noordelijke provincies en natuurlijk het orgel zelf uitvoerig behandeld. De bekende organist en orgeldeskundige Peter van Dijk voerde de redactie van deze rijk van foto's voorziene uitgave, die 304 bladzijden telt. Opnieuw een vorstelijke uitgave in een serie waarin reeds meerdere van dit soort boeken zijn verschenen en de orgelkunst zeer terecht volkomen centraal staat. Er verschijnen de laatste tijd opmerkelijke uitgaven over ons rijke orgelbezit. Dit boek neemt daarin een voorname plaats in. Zeer aanbevolen. Prijs € 34, 95. Het bestelnr. is 90.5730.310.8. nur 667.

Bij dezelfde uitgever verscheen gelijktijdig een prachtig en zeer interessant boek over de organist/componist Johan Wagenaar (1862-1941), in leven o.m. Domorganist te Utrecht. Dr. lohan Wagenaar was in de eerste helft van de vorige eeuw een van de belangrijkste figuren in de Nederlandse muziekwereld. Dit door Johannes

Wagenaar/Iaap van Benthem samengestelde boek, voorzien van vele interessante foto's, laat zich overigens lezen als een roman. Bij tijd en wijle prijken de composities van lohan Wagenaar op concertprogramma's, maar onze bekendheid met lohan Wagenaar ging niet verder dan dat hij organist van de Utrechtse Dom is geweest en die kennis is nu zeer uitgebreid. Interessant is bijvoorbeeld te lezen dat hij veel in het dorpje Almen verbleef en dan zondags in het kleine kerkje als organist dienst deed. Laten meer van dit soort boeken over onze bekende organisten verschijnen. Ook hiermee wordt de orgelkunst/orgelcultuur zeer gediend. Eveneens zeer aanbevolen. Ook deze vorstelijke uitgave kost € 34, 95. Het ISBN-nr. is 90.5730.334.5.

Deze week is een zeer bijzondere Bach-cd vermeldenswaard. Een viertal organisten (Marie Claire Alain, Olivier Vernet, Fréderic Rivoal en Bruno Morin) heeft een aantal concerto's die Bach gecomponeerd had voor 2, 3 of 4 clavecimbels of harpsichords, nu uitgevoerd op orgels. Dat zijn overigens kleine, maar wel heel fraai klinkende instrumenten. In totaal zijn vijf van deze concerto's opgenomen. Zeer boeiende muziek van grootmeester Bach en nu eens op andere instrumenten dan oorspronkelijk bedoeld, uitgevoerd door vier uitstekende solisten. Een fijne cd die ik graag onder uw aandacht heb gebracht. Het tekstboekje, alleen in het Frans en het Engels, geeft enige uideg en toelichting op de uitgevoerde werken. Een Lidi-uitgave met bestelnr. 0104142-04.

Voor het kerstfeest verschijnen steeds weer nieuwe, hoogstbelangwekkende uitgaven. Van de componist Gottfried Heinrich Stoelzel (1690-1749), wiens naam ook wel wordt geschreven als Stölze, is nu een werkelijk schitterende cd verschenen waarop een aantal van zijn kerstcantates zijn vastgelegd. Stoelzel was een tijdgenoot van loh.

Seb. Bach en heeft diverse cantates geschreven, allemaal in de stijl van die tijd en zeer verwant aan de composities van Bach. Het zijn zulke waardevolle, boeiende en zeer interessante werken dat ik deze uitgave graag in vele handen wens. Wanneer u met de kerstdagen (maar ook daarna zult u met veel plezier naar deze muziek luisteren) een uur naar muziek van het hoogste niveau wilt luisteren, raad ik u aan deze cd MDG 605.1232-2 te kopen. Elke goede cdzaak kan u deze uitgave leveren.

De 'Kanonische Veranderungen über Vom Himmel hoch, da komm ich her' (BWV 769a) behoort ongetwijfeld tot de bekendste orgelwerken van Bach, over een kerstlied van Maarten Luther. Dit werk en andere Bachwerken worden gespeeld door Gerhard Weinberger op het orgel in Naumburg, dat in 1743-1746 werd gebouwd door Zacharias Hildebrandt. Dit orgel werd bij de ingebruikname bespeeld door Bach. Een aantal jaren geleden bezocht ik dit bijzondere instrument, dat toen op het punt stond gerestaureerd te worden. Deze restauratie is nu voltooid en al luisterend naar dit orgel is het begrijpelijk dat organist Weinberger voor zijn serie cd's met complete Bachwerken ook dit orgel heeft uitgekozen. De kerstvariaties als hierboven genoemd zijn vastgelegd op de cd CPO 777019-2 (Vol. 16). Op CPO 777018-2 wordt door dezelfde organist op dat orgel ook een keur van Bachwerken (o.a. Sechs Chorale von verschiedener Art, de zgn. Schübler Chorale, BWV 645-650) uitgevoerd. Gerhard Weinberger is een uitstekende speler; met grote affiniteit en gedrevenheid worden Bachs composities vertolkt. Hij heeft bijna al de orgelwerken van Bach nu opgenomen. Van nog enkele volgende delen hopen wij u ook op de hoogte te houden. Ook beide Bach-cd's kunt u in elke cd-zaak bestellen. Van harte ook deze uitgaven aanbevolen.

Dan kan ik ook nog melden dat het laatste deel (7) uit de serie 'Jaap Kroonenburg speelt Feike Asma' is verschenen. Opnieuw verdeeld over 74.53 minuten speeltijd vertolkt Jaap Kroonenburg op de hem eigen wijze 20 koraalvoorspelen van Nederlands bekendste organist: Feika Asma. Het is goed dat het volledige oeuvre van Asma op cd's is vastgelegd, ook voor de toekomst en ons nageslacht. Iedere orgelliefhebber weet dat de orgelwerken van Asma volledig wortelen in de speeltrant van Jan Zwart en dus bijna allemaal in hetzelfde klankidioom zijn geschreven. Het is al met al een zeer interessante serie geworden die bij vele 'Asma-fans' zeker gewild is en ik wil dan ook van harte deze uitgave aanbevelen. Opnieuw een cd die opnametechnisch uitstekend genoemd mag worden met een informatief tekstboekje. Prijs € 12, 50 o.m. te bestellen bij het Bureau van de Orgelstichtingen, Postbus 105, 8080 AC Elburg.

Dan nog graag uw aandacht gevraagd voor twee cd's uit de serie met orgelwerken van Max Reger zoals die bij het label Naxos zijn verschenen. Overigens een label met uitzonderlijk veel aandacht voor goede orgelcd's. In deze rubriek hebben wij aan deel 1 en 2 al uitvoerig aandacht besteed. Op Volume 3 (bestelno. Naxos 8.554207) speelt de organist Hans Jürgen Kaiser op het grote orgel in de kathedraal van Fulda naast de Fantasie en Fuga over de naam B.A.C.H.

ook het Praeludium, de Pastorale, Intermezzo, Kanon, de Toccata d-kl. en de Fuga d-gr. uit Orgelstukken Op. 59. Liefhebbers van de prachtige orgelmuziek van Reger wordt hier een bijzondere uitgave aanbevolen. Ook zeer hartelijk in uw aandacht aanbevolen wordt Volume 4 uit deze serie met orgelwerken van Reger. Op deze cd speelt losef Still op het indrukwekkende orgel van de Dom te Trier twee grote Koraalfantasieën ('Wie schön leuchtet uns der Morgenstern' en 'Halleluja Gott zu loben') naast drie stukken uit Op. 59, nl. Kyrie eleison, Gloria in excelsis Deo en Benedictus, alsmede de Introduction en Passacaglia in F- kl. Orgel-cd's van hoog niveau, zowel voor wat de uitvoeringen betreft als de opnamen en de gehele verzorging. We hopen dat Naxos deze serie zal voortzetten. Het bestelnr. van deze laatstvermelde cd is Naxos 8.555905.

MAARTEN SEIJBEI, ELBURG

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen