Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

‘Wij zijn samen’

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

‘Wij zijn samen’

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Dr. R. Bos:
Wij hebben gehoord dat God  met  u is. Preken vanuit het Oude Testament.
Uitg. Boekencentrum, Zoetermeer. 351 blz. € 26,50.

Als Jezus aan de avond van Pasen verschijnt aan Zijn discipelen, komt ook het Oude Testament ter sprake. De opgestane Heiland verklaart dat alles vervuld moest worden wat van Hem geschreven is in de Wet van Mozes, de Profeten en de Psalmen. Vervolgens opent Hij hun verstand, opdat zij de Schriften verstonden (Luk. 24:44-45). Vanuit dit onderwijs van Christus heeft de kerk de eeuwen door het Oude Testament in hoge eer gehouden en uitgelegd met het oog op de verschijning van Christus en de doorbraak van de genade in de wereld, zodat een wereldwijde christenheid is ontstaan.
Dr. R. Bos, gereformeerd predikant te Putten, heeft nu over deze uitleg van het Oude Testament een studie geschreven. Hij presenteert hierin een eigen 'model' om het Oude Testament binnen de christelijke gemeente te verklaren voor onze tijd. Hij geeft eerst een helder beknopt overzicht van de wijze waarop de christelijke kerk de eeuwen door het Oude Testament is uitgelegd en hoe men de verhouding zag van het Oude Testament tot het Nieuwe Testament. Vervolgens geeft hij zijn eigen model. Hij doet dat onderbouwd en systematisch. Op sympathieke toon en proberend de zaken naar veel aspecten te bekijken. Zijn doel is een uitleg van het Oude Testament waarin recht wordt gedaan aan Israël, waarin vervolgens een lijn wordt getrokken naar Christus en waarin tenslotte ook een boodschap zit voor de hoorder van nu.
Het kernpunt van zijn studie draait wel rondom het feit dat hij Israël een veel grotere plaats wil geven in de uitleg van het Oude Testament. Bos geeft aan dat het antisemitisme (Auschwitz) een belangrijke reden hiervoor is. Daarnaast meent hij dat de contacten met de hedendaagse Joden het inzicht hebben gebracht dat het Oude Testament allereerst de Bijbel van Israël blijft. Wat betekent dat concreet? Bos wil niet meer weten van het meerdere van het Nieuwe Testament boven het Oude. Hij ziet het verbond tussen God en Israël als het beslissende. En Jezus dan? Jezus is degene door wie de volkeren mogen delen in dat verbond van God met Israël. We lezen zelfs: 'Jezus vertolkt het heil van Israëls God. Hij brengt geen plus boven de openbaring van het Oude Testament' (243). Maar dan is natuurlijk de grote vraag: waarom heeft Israël dan Jezus verworpen? Opmerkelijk genoeg wil Bos de verwerping van Jezus door de Joden volledig laten liggen. Hij doet dat bewust: 'Wij zullen het christelijk anti-judaïsme pas achter ons gelaten hebben, als het ons theologisch lukt met het joodse nee tegen Jezus Christus iets positiefs te beginnen' (260). Bos wil Jezus helemaal zien binnen het verbond van God met Israël en als Jood. Daar past geen verzet van de Joden tegen Jezus bij.
Op zichzelf is het positief dat Bos zich zo inzet om antisemitisme te bestrijden. Maar het wekt de indruk dat hij vanuit dat verlangen geen recht meer kan doen aan een van de centrale gebeurtenissen uit het evangelie.
Wat dr. Bos feitelijk doet, is het Oude Verbond weer naar voren halen als het wezenlijke, en dat ten koste van het Nieuwe Verbond dat in Christus en door de Heilige Geest is gegeven. Hij vreest voor een Oude Testament dat door het Nieuwe Testament wordt overvleugeld, zijn eigen model leidt tot een Nieuwe Testament dat binnen het Oude Testament wordt teruggeduwd. Wat gechargeerd gezegd: de kerk dreigt binnen zijn model tot een christelijke synagoge te worden en Jezus dient alleen om het Oude Verbond te brengen tot alle volkeren. Deze visie heeft tot gevolg dat de christelijke eigenheid verschrompelt. De rijke schatten van het nieuwe leven in Christus door de Heilige Geest (waarvan de apostolische brieven, de geschriften van kerkvaders en reformatoren zo overvloedig getuigen) raken uit het zicht. Opvallend is ook dat de persoon van Jezus door Bos meer joods wordt omschreven als 'de gemandateerde representant van Israëls God'. Maar dat Hij Gods Zoon is, verschenen in het vlees, in wie Gods heerlijkheid is geopenbaard, komt niet naar voren. Terwijl daar juist de ergernis van de Joden loskwam, evenals later bij de heidenen. Jezus kwam niet om alleen het oude verbond tot de volkeren te brengen. Als Zoon van God werd Hij mens om een nieuw verbond te verwerkelijken: dat rijker, overvloediger, geestelijker is dan het oude. Zowel bij heiden als bij jood is geloof in de Heere Jezus, bekering en doop nodig om in dat Nieuwe Verbond binnen te gaan.
We zien aan de studie van dr. Bos hoe het bezig zijn met Israël de belangrijke vraag naar de verhouding van het Oude tot het Nieuwe Verbond oproept, alsook de vraag naar de persoon van Christus. Onzes inziens is de weg die dr. Bos wijst, niet de juiste. Zij leidt tot verlies aan christelijke identiteit. Het antisemitisme moet bestreden worden, maar nooit door aan de rijkdom en waarde van het Nieuwe Verbond en van Christus tekort te doen. Het evangelie vereist blijvend dat niet alleen een Griek, maar ook een Jood zich eraan kan ergeren. Tegelijk is het boek van dr. Bos wel een baken in zee. Hij heeft expliciet gemaakt wat de consequenties kunnen worden als Israël een prominente plaats in de theologie krijgt. De opgave zal voor christelijke theologen zijn om zo over Israël te denken dat de rijkdom van het Nieuwe verbond en de heerlijkheid en glans van Christus (Nicea!) niet tekort komen. Dat is eis van het evangelie zelf (Gal. 1:8) en daar is uiteindelijk niet alleen de heiden, maar ook de jood het meest bij gebaat.

P.F. BOUTER, LEERDAM

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 10 februari 2005

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's

‘Wij zijn samen’

Bekijk de hele uitgave van donderdag 10 februari 2005

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's