Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Voortgaande bezinning op profetie

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Voortgaande bezinning op profetie

INGEZONDEN

11 minuten leestijd Arcering uitzetten

Op 20 en 22 april werden er twee studiedagen gehouden over profetie; de ene aan de Christelijke Hogeschool Ede en de andere aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Aan beide namen ruim vijftig personen deel; in Ede waren de ouderen in de meerderheid, terwijl in Amsterdam de jongeren de ouderen in aantal overtroffen.
De studiedag in Ede werd gehouden naar aanleiding van de vriendenbundel Profetisch geïnspireerd. C. Blenk als historicus en theoloog, Rijswijk, 2005, die ds. Blenk bij zijn emeritering werd aangeboden (Prof.dr. W. Verboom heeft deze besproken in de Waarheidsvriend van 3 februari).
De studiedag in Amsterdam werd gehouden naar aanleiding van vragen over de gaven van de Geest (woorden van kennis en wijsheid, profetie), die de praktijk van persoonlijke voorbede (ministry) in jeugdorganisaties en gemeenten oproepen.

Het initiatief voor de dag in Ede lag bij het Instituut voor Gemeenteopbouw en Theologie, terwijl het initiatief voor de dag in Amsterdam genomen was door prof.dr. C. van der Kooi, docent dogmatiek en hoogleraar in de Theologie van de Charismatische Vernieuwing aan de theologische faculteit van de Vrije Universiteit te Amsterdam.
De dagen waren naast elkaar georganiseerd zonder dat men van elkaar af wist. Meer contact en communicatie met elkaar zal de voortgaande bezinning ongetwijfeld ten goede komen! Ik was met een andere predikant bevoorrecht om aan beide studiedagen deel te nemen. Hieronder volgen enkele waarnemingen

De Schrift
Beide studiedagen begonnen bij de Heilige Schrift, de enige bron en norm voor de christelijke verkondiging en het leven van de christelijke gemeente.
In Ede gaf drs. J. Overeem, docent aan 'De Wittenberg' te Zeist, een gedegen en boeiend overzicht van de nieuw-testamentische gegevens. Hij gaf als omschrijving: 'Profetie is een, soms spontane, begrijpelijke boodschap, afkomstig van God, voor anderen, gecommuniceerd door een geïnspireerd gemeentelid tijdens het samenkomen van de gemeente'.
In Amsterdam besprak dr. E. van Staalduine-Sulman, docente Oude Testament aan de Evangelische Theologische Hogeschool, in korte tijd kundig en boeiend de oudtestamentische gegevens en stelde mevr. H. Wuhrer, een Duitse promovenda - zij is bezig met een proefschrift over profetie in het Nieuwe Testament en de Vroege Kerk - in goed Nederlands de nieuw-testamentische gegevens aan de orde.
Prof. Van der Kooi viel op dat profetie in het Oude Testament het actueel begeleidend spreken van God in de geschiedenis is en dat de profetie gekenmerkt wordt door veelvuldigheid. In het Nieuwe Testament heeft profetie de functie van Gods leiding geven aan Zijn gemeente. Het noemt verschillende soorten profetie met veel variaties.

Traditie
Hoewel de verschillende christelijke tradities naar reformatorisch inzicht ondergeschikt zijn aan de Heilige Schrift, kunnen wij uit de geschiedenis van deze tradities veel leren. Wij behoeven het wiel niet opnieuw uit te vinden en ook niet dezelfde fouten te maken. 'Een gewaarschuwd man geldt voor twee'!

In Amsterdam sprak dr. H.A. Bakker, kenner van de Vroege Kerk en van de Puriteinen en docent aan de Evangelische Theologische Hogeschool, over psycho-profetisch pastoraat - herderlijke zorg waarin de gaven van de Heilige Geest functioneren - in vernieuwingsbewegingen. Dit kwam voor in de Vroege Kerk volgens Tertullianus, maar ook bij Jonathan Edwards tijdens het Grote Ontwaken (Great Awakening) in Noord-Amerika aan het begin van de achttiende eeuw. (Dr. Bakker bereidt een publicatie voor over de Vroege Kerk waar Tertullianus en het Montanisme aan de orde komen). Zijn conclusie was: ook vandaag is er zo'n pastoraat mogelijk en werkelijkheid, maar laat het gericht zijn op berouw en bekering. Er is altijd de tweesprong in vernieuwingsbewegingen van innerlijk berouw of innerlijke waanzin. Hierbij stelde prof. Van der Kooi de vraag naar de toetsing en de vraag naar de culturele bepaaldheid.
In Ede sprak dr. C.A.van der Sluijs uit Veenendaal, een van de medewerkers aan de vriendenbundel voor ds. Blenk. Hij hield opnieuw een pleidooi voor 'prediking als profetie: als een machtige en onweerstaanbare doorbraak van het Woord van God in een bepaalde crisissituatie van het volk van God in het Oude Testament en van de gemeente des Heeren in het Nieuwe Testament. Te denken valt aan de prediking van de profeten en de apostelen als een geschieden van het Woord Gods'. De nieuwtestamentische gave van de profetie is volgens hem: '... niet meer en niet minder dan een 'uitgesproken' (!) Geest-betrokken en Geest-doortrokken reflectie op het Woord van God in een bepaalde concrete situatie. Als zodanig inspireert profetische prediking tot profetie in de gemeente door gemeenteleden. Deze laatste blijft onder de beheersing en de toetsing, dan wel de tuchtwerking van de eerste staan. En dan zijn er in de gemeente nog profeten en profetessen, niet als wildgroei maar als opbloei vanuit de prediking als profetie'. De inleider was gevraagd een dogmen-historische bijdrage te leveren. Hij poneerde een aantal theologische stellingen vanuit de Reformatie, die hij van groot belang achtte voor het gebruik van de gaven van de Geest in de praktijk en voor het blijven in het spoor van de gereformeerde traditie. Jammer was dat hij vanuit de gereformeerde traditie geen gesprek aanging met de bijbelse gegevens over profetie. Dit laatste is broodnodig en bijzonder welkom!

Praktijk
Op de studiedag in Amsterdam gaven vertegenwoordigers van Youth for Christ, Flevo Festival, Youth Alpha, Soul Survivor en Navigators praktijkverhalen over hoe zij met de gaven van de Geest omgaan in het pastoraat aan jongeren, dat zij aanbieden op avonden, weekends en conferenties en welke vragen dit oproept bij de leiders en bij de deelnemers. Aan de activiteiten van deze evangelische jeugdorganisaties nemen niet alleen evangelische jongeren deel, maar ook toenemend jongeren uit de kerken. De leiders voelden hun grote verantwoordelijkheid en hadden heel wat vragen en daarom hadden zij om deze studiedag gevraagd. Verder was mij gevraagd om iets vertellen hoe ik met de gave van de profetie omga in mijn persoonlijk leven en in het gemeenteleven. Ik zei onder andere het volgende:
'In onze historisch oude gemeente komen verschijnselen als profetie, enzovoort voor, maar deze worden niet altijd herkend en erkend als zodanig. Daarom is er bijbels onderwijs nodig in prediking, catechese en kringwerk. Dat deze verschijnselen voorkomen, heeft te maken met de oudere traditie van de Nadere Reformatie, die in onze gemeente doorwerkt en met de jongere traditie van de Charismatische Vernieuwing: Reveilweken waaraan gemeenteleden deelnemen en de Ministry-cursus uit Houten, die vorig jaar in onze gemeente gegeven is. Wij hebben een Gavenkring, die momenteel bezig is met de gave van de profetie om zich daarop te bezinnen en daarom te bidden'.

Mevr. J. Westerkamp uit Houten, echtgenote van ds. D. Westerkamp, sprak over omgaan met de gaven van de Geest, onderscheiden van machtsmanipulatie. Zij sprak uit ervaring en getuigde van Gods grote werken, waar de Heere haar en anderen voor gebruikt. Zij noemde ook bepaalde valkuilen. 'De Bijbel is de landkaart en profetie geeft richtingaanwijzers. Je weet waar je bent en hoe je verder kunt'.

Bezinning
Zowel in Ede als in Amsterdam was er dogmatische bezinning (reflectie) op profetie en op de praktijk van profetie.
Prof.dr. J. Hoek lichtte kort veertien stellingen toe, die allemaal het overwegen waard zijn. Hier volgen de eerste en de laatste stelling:
1. 'De christelijke Kerk heeft in de loop der eeuwen de gaven van de Geest dikwijls veronachtzaamd en is zo ondankbaar of kleingelovig geweest. Des te meer is er in deze tijd reden tot ootmoedige verwachting van de gaven van de Geest. Nergens beperkt het Nieuwe Testament de geldigheid van de charismata, evenmin als er een grens wordt gesteld aan de opdracht Jezus' getuigen te zijn en de strijd tegen de machten der duisternis tevoren totdat Hij komt. De charismata zijn de juwelen waarmee de Bruidegom Zijn bruid wil tooien tijdens haar reis door de tijd.
14. Naast inzicht in de waarheid is oog voor de werkelijkheid onmisbaar om beleid te maken in de gemeente. Wat eeuwenlang zo goed als onbekend was, kan niet plompverloren worden ingevoerd. Toch dienen stappen te worden ondernomen om hiervoor ruimte te scheppen'.

Ook prof.dr. C. van der Kooi nam deel aan. de bezinning. Hij stelde de volgende vragen:
Wat wij vandaag meemaken op het gebied van de gaven van de Geest, is dat iets nieuws in vergelijking met vroeger, bijvoorbeeld. de Vroege Kerk?
Worden er grenzen doorbroken, omdat God de wereld wil bereiken met Zijn evangelie?
De gaven zijn beschikbaar voor alle gelovigen, maar zijn ze ook bestemd voor alle gelovigen? Gaven als tongentaal, profetie en genezing blijven geschenken van God en worden nooit begaafdheden! De Bijbel gaat niet uit van het democratische principe, maar van Gods genadige verkiezing. Wat suggereer je, wanneer je met de gaven gaat oefenen? Maar, gaven ontdek je vaak wel door oefening. Is er geen behoefte aan een eenduidige benaming voor deze vorm van pastoraat in plaats van verschillende begrippen als 'doordrenkend gebed, zegenend bidden, gebedspastoraat, ministry (dienst), enzovoort?
De voorkeur voor de onmiddellijke werking van de Geest, is dat niet een westerse reactie op de verstandelijkheid? Maar volgens de Bijbel heeft de Heilige Geest geen voorkeur voor het onmiddellijke. God gebruikt het natuurlijke vaak bovennatuurlijk.
En hoe zit dat met de toetsing? In de Rooms-Katholieke Kerk toetst de bisschop, in presbyteriaanse (gereformeerde/hervormde) kerken toetst de kerkenraad of een (gebeds) groep door de kerkenraad hiervoor gevraagd en in congregationalistische (evangelische) gemeenten wordt de toetsing vaak overgelaten aan de enkeling. Is het laatste niet een geweldige verschuiving in de last van verantwoordelijkheid? In deze vorm van pastoraat is er ruimte voor lichamelijkheid (bv. hand op de schouder, handoplegging, enz.), affectieve vermogens en intuïtie, maar deze kunnen ook invalspoort voor andere machten en krachten zijn zoals bij New Age. God wil, dat we Hem met al onze vermogens dienen! Zoals in het Oude Testament Mozes als profeet en Aäron als priester elkaar nodig hebben, zo hebben de profeet en de Kerk elkaar nodig. Prof. Van der Kooi bepleitte helderheid in woordgebruik en was blij met oefenplaatsen in ons land. Zo alleen komen we verder.

Discussie
Na de inleidingen was er gelegenheid om een enkele vraag te stellen. Aan het eind van de dag was er zowel in Ede als in Amsterdam de mogelijkheid van discussie. In Ede was er een panelgesprek met de inleiders; terwijl er in Amsterdam gespreksgroepen waren.

In Ede kwamen de volgende vragen aan de orde:
De profeten van Efeze 2:20; 3:5 en 4:11, zijn dat dezelfde als die van 1 Korinthe 14:29, enzovoort? Of zijn er verschillende soorten profeten?
Werkt de Heilige Geest ook buiten de Heilige Schrift om, zoals bijvoorbeeld bij Kores, die niet alleen aan de Joden, maar ook aan andere volken de vrijheid gaf? Hoe zit het met het verschil tussen de ingeving van de Heilige Schrift door de Heilige Geest (inspiratie) en de verlichting door de Heilige Geest (illuminatie) met betrekking tot profetie?

In Amsterdam werden de volgende vragen besproken:
Zijn jongeren bekwaam om verantwoordelijkheid te dragen in het pastoraat met de gaven van de Geest?
Wat bewerkt de benaming voor de waardering van de activiteit van zegenend bidden, ministry, enzovoort?
Nodigt de benaming uit of schrikt die af?
Hoe vindt toetsing plaats?
Wat is de plaats van de gemeenschap/gemeente bij profetie en haar toetsing?

Op beide studiedagen was de tijd voor discussie tekort, vooral in Ede.
Daar komt nog bij dat de grote hoeveelheid informatie die aangeboden werd en het aantal van meer dan vijftig deelnemers/sters een diepgaande discussie moeilijk maakte.

Hoogtepunt
In Ede was de reactie van ds. Blenk op de artikelen in de vriendenbundel een hoogtepunt, vooral voor de schrijvers die allemaal een beurt kregen en die in spanning zaten wat er komen zou. Ds. Blenk sprak nogmaals zijn verwondering en dankbaarheid voor de bundel uit, ook voor de tegenspraak van oud-leerlingen. 'Ik ben echt gehoord'. Hij had zich meer dan eens een pionier gevoeld, maar later ontdekte hij dat er in dezelfde tijd meerderen met dezelfde dingen bezig waren. Dat maakt bescheiden. Hij voelde zich geen profeet, maar herder en leraar van de gemeente. Geen voetstuk voor mensen, maar ook geen tijdloosheid. We mogen zien, maar zien niet alles. Hij was dankbaar dat zijn Elia en Obadja-model met betrekking tot de christelijke politiek weer uit de kast was gehaald, maar er was wel kortsluiting. Het gaat bij de christelijke politieke partijen om: regeren of oppositie voeren! Waarom drie christelijke politieke partijen? Waar ben ik aan toe? Het was heel boeiend om zijn reacties te horen.

Dankbaar, maar niet tevreden
Woorden van dank zijn op hun plaats aan prof. Hoek van het Instituut voor Gemeenteopbouw en Theologie en aan prof. Van der Kooi van de Vrije Universiteit voor het organiseren van deze studiedagen. Zij zijn een begin, dat om een vervolg vraagt. Laat het niet blijven bij even 'ruiken' aan de gaven van de Geest en dan weer overgaan tot de orde van de dag. Dan zal de zegen ons ontgaan. In het verleden hebben ds. G. Boer, prof.dr. C. Graafland en anderen in onze kring opgeroepen tot en bijdragen geleverd aan bezinning op de gaven van de Heilige Geest. Laten we de bezinning biddend voortzetten, liefst in kleine kring, tot zegen van de hele Kerk en het hele volk.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 23 juni 2005

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's

Voortgaande bezinning op profetie

Bekijk de hele uitgave van donderdag 23 juni 2005

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's