Boekbespreking

Ruim zestig jaar na de Vrijmaking van 1944 geeft de generatie kleinkinderen van degenen die de breuk met de Gereformeerde Kerken meemaakten, aan de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt leiding, een periode waarin de kritiek op de eigen historie toeneemt. Na de bundels opstellen uit 1994 en 1998, waarin vooral de periode voor de nieuwe breuk in 1967 en de organisaties als het GPV beschreven zijn, verscheen enige tijd geleden Vuur en vlam III, een mooi journalistiek product.
Het boek zet in met een reportage van Agnes Amelink over de beleving van kerk en geloof bij huidige vrijgemaakten, gevolgd door zeven biografische portretten van hen die in de eerste periode na 1944 leiding gaven, onder wie R.H. Bremmer, P. Jongeling en H R. Rookmaker. Na een overzicht van de geschiedenis van de meisjesbond volgt een fundamenteel opstel van dr. Jan Smelik over de liturgische ontwikkelingen in de gereformeerd-vrijgemaakte en Nederlands gereformeerde kerken, waarin hij de grote verscheidenheid die sinds 1985 ontstaan is in kaart brengt. Het is een inzichtgevend hoofdstuk, want, aldus Smelik, ‘de liturgie die een kerk heeft, zegt veel over die kerk, haar karakter, wensen en verlangens’. De historicus G.J. Schutte gaat in op de pluriformisering van de laatste decennia, waarin diverse typen vrijgemaakten zich groepeerden rond allerlei bladen: vanuit de groep Reformanda ontstond zelfs een nieuw kerkverband, de nieuwe vrijgemaakten. Uit het dubbelinterview met de theologen J. Kamphuis en H. de Jong neem ik de ter zake opmerking van de Nederlands gereformeerde ds. De Jong over dat het christelijk geloof het beste gedijt in een minderheidsbesef. ‘Er is alle reden ons te voelen als kleine kerk in een grote wereld, als schapen te midden van de wolven. Dan geven we voorrang aan de echte issues van het geloof: de liefde van God en de liefde tot God en de naaste, door Jezus Christus onze Heer.’ (p. 356)
Deze bundel bevat een ook spiegel voor hervormde gemeenten en verenigingen, als we lezen dat door het bestuur van de Mannenbond vanuit het principe van doorgaande reformatie in 1945, na de scheuring met de Gereformeerde Kerken, geconcludeerd wordt: ‘De moeiten in het kerkelijk leven waren te groot om het voortbestaan in één bond te rechtvaardigen.’ ‘Met een schreiend hart’ wordt tot splitsing van de Bond overgegaan; hoewel men ‘de eenheid begeert’, kan die op ‘de vereenigingen practisch niet worden gehandhaafd’. Deze noot uit de vrijgemaakte kerkgeschiedenis wijst ons er opnieuw op hoe ingrijpend een scheuring in de kerk is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen