Investeren in pastoraal coachen

Het gaat om verbondenheid
De Heere Jezus stelt grenzen. Hij is niet voor iedereen op elk moment beschikbaar. Dat concludeerden we in het vorig artikel. Opvallend was bovendien de wijze waarop Hij Zijn onderwijs en pastoraat organiseerde: een klein groepje (drie!) vertrouwde vrienden met wie Hij bijna alles deelde. Een groep leerlingen daaromheen (twaalf ) die werden ingewijd gedurende drie jaar. Met vallen en opstaan zijn ze gegroeid als persoon, maar ook in verbondenheid met elkaar en in hun toekomstige taak. Vervolgens was de Heere af en toe voor grotere groepen beschikbaar: tweeënzeventig discipelen die in tweetallen werden uitgezonden, honderden luisteraars in de synagoge, vijfduizend in het veld.
Hopelijk bevrijdt u dit van gedachten en gevoelens dat u tekortschiet in de zin van: ik zou toch meer persoonlijke gesprekken moeten voeren met jeugd of gezinnen, een kleine sectie erbij doen wellicht. Natuurlijk, van elke ambtsdrager wordt gevraagd om geestelijk leiding te geven in verschillende verbanden. Maar begint het niet met goede relaties in de belangrijkste kring waarmee je verbonden bent? Dus: allereerst je gezin of familie. Maar zeker ook die twee of drie naaste medewerkers, broeders en/of jeugdwerkers/gemeenteleden bij wie je je hart durft openleggen en met wie je de vragen van jeugd en jongerenwerk bespreekt. Vervolgens de kring van kerkenraad en/of jeugdraad.

Pastorale coaching
Wie bij zichzelf te rade gaat en zijn contacten nog eens naloopt, constateert wellicht: er zijn heel wat vluchtige en oppervlakkige contacten bij. We spreken vast nog wel geestelijk met elkaar, maar doet het er werkelijk toe wie de ander is en wat hij of zij inbrengt? Het netwerk kan groot zijn, maar als het oppervlakkigheid troef is, raken we geïsoleerd en zijn aan onszelf en ons toch beperkt blikveld overgeleverd. En dat kan nooit goed zijn voor het geheel van het werk.
De investering in pastorale coaching begint concreet door de voor jou belangrijke relaties te verdiepen. Wanneer je persoonlijke aandacht gaat geven aan vrijwilligers, zul je merken dat je ongekende bronnen aanboort. Ze zullen verrast zijn en zich met je gaan verbinden. Ze zullen hun ideeën, hun vragen met jou gaan bespreken. Laat dus zien dat je werkelijk om hen geeft – door hen een kaartje te sturen, door met ze in gesprek te gaan en te blijven, door ze te bemoedigen. Voor je naaste medewerkers ga je zelfs nog een stap verder: je gaat samen (!) in gebed. Je bidt om beurten voor elkaar. Je leest uit de Bijbel en bespreekt de worstelingen, maar ook de visie en de vreugde van je werken voor gemeente, jeugd en jongeren. Samen zoek je naar een taakverdeling die goed bij ieder past als het gaat om de begeleiding die zij op hun beurt aan anderen geven. Wat je dan samen beleeft, heet verbondenheid en de gemeenschap van het geloof. Dat soort coachende relaties zijn te regelen door bewust te investeren in aandacht en zorg, bijvoorbeeld via het principe van adoptie.

Geestelijke adoptie
Gerichte en geregelde persoonlijke aandacht en zorg noemen wij geestelijke adoptie. Je committeert je aan enkele mensen (leidinggevenden, jongeren, kinderen, ouders en vul je eigen kring maar in) met wie je langduriger en intensiever optrekt. Stel je voor dat alle ambtsdragers, alle leidinggevenden, alle jongeren, alle ouders enkelen adopteren. Wat zou de zorg, de onderlinge verbondenheid en de motivatie dan groot zijn!
Veel ambtsdragers definiëren pastorale zorg mijns inziens te veel als het voeren van geloofsgesprekken door middel van huisbezoek. Maar gaat het ons niet veel meer om de onderlinge zorg, het elkander weiden en leiden vanuit het Woord in allerlei gemeenteverbanden? Van gezin tot club en catechese, van mannenvereniging tot gebedskring? Moet pastorale arbeid en energie niet sterk gericht zijn op het vergroten van het pastorale gehalte van de gemeente en zeker het jeugdwerk? Zoals zout open is en zich geheel met het deeg vermengt?
De aanbeveling is dus om te investeren in de pastorale kwaliteit van relaties. Voor jeugdwerk en catechese: Wat merken leidinggevenden op? Zien ze dat er echte persoonlijke aandacht voor hen is? Dat het ook gaat over hun bekwaamheden en hoe zij groeien in hun taak? Dat ze merken dat ze bewogen worden gedragen door ambtsdragers die de waarde van hun vrijwilligerswerk zien en daar waardering voor uitspreken! Worden ze toegerust, begeleid en gewaardeerd? Zijn er mensen die groeien in deze taken en ben jij op jouw beurt voor hen aanspreekpunt en mentor?

Uit de praktijk
Tienerwerk had in mijn kerk absolute prioriteit. Ik maakte met drie tienerwerkers een afspraak volgens plan. Op vooraf besproken data kwamen we in de huiskamer bij elkaar. We bespraken vooral hun eigen functioneren. Ik was eigenlijk meer hun pastor dan hun adviseur en dat was een nieuwe ervaring voor me. Zo vroeg ik door over hun onzekerheden, maar ook naar hun visie en ideeën. Het belangrijkste van deze begeleiding was de relatie die ik met hen kreeg. Ik merkte dat wie geeft, ook ontvangt. Een van de tienerwerkers zei aan het eind van het seizoen: ‘Dat ik zo gemotiveerd ben voor die dertig tieners, heb ik voor een groot deel aan jou te danken. En dat wil ik je graag even zeggen’. Ook leidde het ertoe dat we een plan gingen uitwerken om langdurig te begeleiden en te zorgen voor leidinggevenden, mentoren van de catechese en vooral ook de jeugd zelf. We adopteren zelf leidinggevenden en bieden hen een luisterend oor en geven feedback. Vervolgens zie je dat zij hun onervaren collega’s gaan bevragen en helpen. En wat vooral belangrijk is: ze zijn bereid om tijd en energie te stoppen in de zes à zeven kinderen of tieners die ze met betrekking tot een adoptiemodel van de HGJB hebben geadopteerd. De zorg voor ieder is verdeeld en niemand valt buiten de boot.
Bovenstaande jeugdambtsdrager illustreert dat het de moeite waard is om adoptie toe te passen. Daarin heeft hij gekozen om zelf het voorbeeld te geven met een pastorale benadering en een coachende stijl. Vandaar de term pastorale coaching.
Vanuit het veld horen we geregeld zuchten dat coachend begeleiden lang niet altijd goed gaat. Het is moeilijk voor vele ambtsdragers en jeugdwerkers en daar zijn veel oorzaken voor. Maar toch: Laat je niet ontmoedigen en bied jouw mensen een pastoraal en luisterend oor en de mogelijkheid te reflecteren op hun bezig zijn. Misschien vind je het een lastige klus, omdat je zelf ervaring mist met groepen kinderen, tieners of jongeren. Ga dan ook bij jezelf te rade of het niet zinvol is om een cursus coaching en/of jeugdpastoraat te doen. Of je te laten begeleiden in je taak. Het is logisch dat ik daarbij verwijs naar de HGJB. Maar ook de PDC’s en de CHE kunnen hierin ondersteunen.

Aanbeveling
We eindigen bij de Heere Jezus Christus. Zijn ambt was profetisch, priesterlijk en koninklijk van aard. Zo trok Hij drie jaar rond met een kleine groep volgelingen. Profetisch in de zin van mensen weiden in het Woord, hen toerusten, priesterlijk in de zin van het verbinden van mensen met God en elkaar. Ten slotte zien we dat Hij koninklijk wandelde, allen ten voorbeeld. Zulke voorbeelden, daar snakken kinderen, tieners, jongeren en ouderen naar! Lees in dit verband 1 Timotheüs 4:11-16.
Deze ambtelijke wandel lijkt me een goede laatste aanbeveling om na te volgen.

Van harte zegen en wijsheid gewenst!

HANS MAAT, HGJB-STAFLID

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen