Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

BOEKBESPREKING

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

BOEKBESPREKING

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

Alco Meesters: God in drie woorden. Een systematisch-theologisch onderzoek naar de Cappadocische bijdrage aan het denken over God Drie-enig. Uitg. Boekencentrum, Zoetermeer; 204 blz.; € 19,90.

Alco Meesters:
God in drie woorden. Een systematisch-theologisch onderzoek naar de Cappadocische bijdrage aan het denken over God  Drie-enig.
Uit. Boekencentrum, Zoetermeer; 204 blz.; € 19,90.

De leer van de drie-eenheid staat opnieuw in de belangstelling in de theologische bezinning. Of dat op het grondvlak van de gemeente ook zo is? In ons op ervaring ingestelde leefklimaat scoort dogmatische bezinning niet hoog. Veelal vindt men het rationeel en te weinig praktisch. Kerk en theologie kunnen daar niet in berusten. Neem alleen het feit dat de gemeente elke zondag in groet en zegen de Naam van de drie-enige God hoort uitspreken. Wat betekent dat? En wat betekent dat voor de prediking? In de ontmoeting met jodendom en islam klinkt vaak het verwijt dat christenen meer dan één God aanbidden? Wat bedoelen we als de kerk spreekt over één God in drie personen? Bij ons persoonsbegrip denken we dan al snel aan drie individuen? Hoe kan één nu drie zijn? Ook binnen de kerk klinken kritische stemmen aan het adres van dit klassieke dogma.
Daarom is het goed dat de dogmatische bezinning doorgaat ten dienste van de praktijk van prediking, pastoraat en apostolaat. De geschiedenis van de theologie vormt daarbij een onmisbare bijdrage. De eeuwen door heeft men immers met deze vragen geworsteld. En de Vroege Kerk is in de strijd tegen dwalingen in haar midden tot dogmavorming gekomen, met name het conflict rondom Arius over de verhouding tussen de Zoon en de Vader. In een latere fase van de discussie werd het debat uitgebreid naar de vraag omtrent het God-zijn van de Heilige Geest.
In het proefschrift van Alco Meesters wordt de bijdrage van een drietal theologen uit de vierde eeuw, de Cappadocische kerkvaders genoemd, aan het denken over God drie-enig onderzocht. Het zijn Basilius van Caesarea, zijn vriend Gregorius van Nazianze en zijn jongere broer Gregorius van Nyssa. Zij hebben een bisschopszetel bezet in Cappadocië. De auteur geeft van alledrie een afzonderlijke schets in de context van de theologie van hun tijd. Vervolgens vergelijkt hij het Cappadocische godsconcept met dat van de grote kerkvader Augustinus, terwijl hij in het voorlaatste hoofdstuk ingaat op een drietal eigentijdse theologen, namelijk Jürgen Moltmann, Wolfhart Pannenberg en Robert W. Jensen.
De eenheid van Vader, Zoon en Heilige Geest wordt door de Cappadociërs in hun gemeenschappelijke natuur en in hun gezamenlijk handelen gesitueerd. Binnen de triniteit onderscheiden zij drie relaties. Het meest in het oog springend is dat het gemeenschappelijk wezen wordt geconstitueerd door drie hypostases, doorgaans vertaald met ‘personen’. Zo poogt men recht te doen aan de volheid en de eenheid van God in de gemeenschap van drie afzonderlijke personen. De auteur spreekt over drie-eenheid als ‘onvermengde eenheid’.
Wie het op zich heldere, maar door de aard van het onderwerp lang niet gemakkelijke betoog van de auteur volgt, ontdekt hoe men geworsteld heeft met de woorden om terwille van het geloof en het belijden aan de zaak recht te doen. Verhelderend is de vergelijking met Augustinus, die een groot stempel heeft gedrukt op de westerse kerk, voor het gesprek met de Oosterse orthodoxie nog altijd van betekenis! Boeiend is ook de vergelijking met de theologen uit de twintigste eeuw die door Meesters besproken worden. Bij hen valt een grote nadruk op de geschiedenis. De auteur is van oordeel dat de eenheid tussen Vader, Zoon en Heilige Geest bij hen daardoor onder druk komt te staan. Overigens wijst hij erop dat het nog niet zo eenvoudig is om het bijbels getuigenis aan Vader, Zoon en Geest te verbinden met het bestaan van een eeuwige Triniteit. Maar de kerk kan, aldus Meesters, van dat laatste niet afzien, als ze blijft belijden met profeten en apostelen dat God eeuwig Dezelfde is.
In zijn slotbeschouwing wijst de schrijver terecht op de betekenis van de leer van de drie-eenheid voor de prediking met name in de gereformeerde traditie.
Het zal duidelijk zijn dat dit boek typisch een boek voor theologen is. Het vraagt om lezers die bereid zijn de schrijver in zijn betoog te volgen. De tijd die men er aan besteedt, is bepaald geen verloren tijd. Je komt immers met de grondvragen van de theologie in aanraking

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 15 juni 2006

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's

BOEKBESPREKING

Bekijk de hele uitgave van donderdag 15 juni 2006

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's