Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Werkt God verharding?

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Werkt God verharding?

Bijbeltekst begrepen

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

In Jesaja 63:17 komen we een aangrijpende waaromvraag tegen. ‘HEERE! waarom doet Gij ons van Uw wegen dwalen, waarom verstokt Gij ons hart, dat wij U niet vrezen?’ Het is geen wonder dat er over deze woorden een vraag is gesteld. Het laat zich raden op welk punt de vraag zich richt. God wordt rechtstreeks in verband gebracht met het afdwalen van Zijn volk, en ook met de verharding van hun hart. Hoe moeten we dit zien? Kan God mensen verharden, zodat het levende woord niet meer doordringt tot hun hart? De vraagsteller geeft zelf al aan dat dergelijke woorden op meer plaatsen in de Schrift voorkomen. Als voorbeeld wordt Jesaja 6:9-10 genoemd, waar God betrokken is bij Israëls geestelijke blindheid en doofheid.

Een bijbels gegeven
We kunnen er niet omheen dat we met een bijbels gegeven te maken hebben. Het genoemde woord uit Jesaja 6 wordt door de Heere Jezus Zelf in Johannes 12:39-40 geciteerd. Dat de joodse leiders niet in Hem geloven, heeft te maken met het feit dat God hun hart heeft verhard.
Uiteraard denken we in dit verband ook aan de Farao van Egypte. De ene keer lezen we dat híj zelf zijn hart verhardde, terwijl even later Farao’s verharding wordt herleid tot een daad van God. Vooral in de Romeinenbrief komt het thema van de verharding door God nadrukkelijk aan de orde (9:18 en 11:8).
Het liefste zouden we zulke woorden uit de Bijbel willen negeren, omdat ze ons hevig kunnen benauwen. Wellicht passen ze ook niet in het beeld dat wij van de Heere hebben. We geloven graag dat Hij harde harten opent en vernieuwt. Maar dat Hij ook kan verharden – daar hebben we grote moeite mee. Het bijbelse Godsbeeld kon wel eens weerbarstiger zijn dat wij doorgaans beseffen.

Geen willekeur
Het is wel zaak dat we de (bijbelse) notie van de verharding in het juiste licht zien. Anders schrijven we aan God al gauw iets van willekeur toe. En dat kan er toe leiden dat Hij voor ons niet de betrouwbare God van het verbond is, op Wiens Woord we aan kunnen. Als de Heere verhardt, dan is het wel in reactie óp …! In Jesaja 63 heeft Israël het er zelf naar gemaakt door af te dwalen van Gods inzettingen. We hebben goed in het oog te houden dat het proces van verharding door het volk is ingezet, en niet door de Heere!
Ondertussen is God diep gekrenkt en gekwetst. En dan blijven Zijn oordelen niet uit. De levende God kunnen we niet ongestraft aan de kant schuiven. Daar is Hij te heilig voor. Hij kan Zich zelfs tégen ons keren. In Jesaja 63:10 wordt beleden dat Hij voor Israël in een vijand is verkeerd. Dat is een ernstige mogelijkheid, waarvan we overigens nooit God de schuld kunnen geven. Calvijn wijst er in zijn uitleg van dit gedeelte op dat God niet tot de Auteur van Israëls afdwalen wordt gemaakt. Alsof het volk zelf ónschuldig zou zijn …!
Calvijn benadrukt ook dat hier gelovigen aan het woord zijn. Dus mensen die buigen voor God. Wij lopen het gevaar dat we over de notie van de verharding gaan redeneren buiten het geloof om. Dat leidt al gauw tot onvruchtbare discussies en speculaties. Of tot een star systeemdenken dat ons de Heere als de levende God uit het oog doet verliezen.
Als Israël in Jesaja 63 vraagt waarom de Heere verhardt, dan is dat geen verwijt aan Zijn adres, maar een schreeuw om Zijn ontferming. Een blik op het directe verband van vers 17 maakt dat duidelijk. Er wordt ootmoedig gepleit op Zijn Naam en vurig gesmeekt om Zijn terugkeer. De schuld wordt op geen enkele wijze bij God gelegd maar bij Israël zelf.

Niet om te benauwen
Op zichzelf is het een benauwend gegeven in de Schrift dat de Heere verhardt en doet dwalen. Het kan tot een gevoel van fatalisme leiden, met alle angsten van dien. Maar dan hebben we het bijbelse kader niet begrepen. Juist in Jesaja 63 komt deze notie naarvoren in een gebed! Het is zelfs een van de mooiste gebeden uit heel de Bijbel, waarin enerzijds wordt beleden dat God Zijn volk terecht laat dwalen. Anderzijds wordt er ook gevraagd om Zijn genade. De Enige Die de impasse kan doorbreken, is Híj! Ondertussen leert de Heilige Geest ons dat de notie van de verharding niet behoeft te verlammen, maar juist wil aanzetten tot de bede: ‘Och, dat Gij de hemelen scheurdet, dat Gij nederkwaamt!’(Jes. 64:1).

Nieuwe vragen voor de rubriek ‘Bijbeltekst begrepen’ kunnen worden ingestuurd naar de redactie (adres zie colofon op pag. 15) of gemaild worden naar geref.bond@tiscali.nl

HEERE! waarom doet Gij ons van Uw wegen dwalen, waarom verstokt Gij ons hart, dat wij U niet vrezen? Keer weder om Uwer knechten wil, de stammen Uws erfdeels' (Jesaja 63 vers 17).

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 11 januari 2007

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's

Werkt God verharding?

Bekijk de hele uitgave van donderdag 11 januari 2007

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's