Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

BOEKBESPREKING

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

BOEKBESPREKING

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

N.a.v. F.T. Oldenhuis (red.): Predikant tussen baan en ambt. Uitg. Protestantse Pers, Heerenveen; 117 blz.; € 14,95.

N.a.v. F.T. Oldenhuis (red.):
Predikant tussen baan en ambt.
Uitg. Protestantse Pers, Heerenveen; 117 blz.; € 14,95.

De predikant is in dienst van Christus, maar in het menselijke verkeer vrij en onafhankelijk. Is dat in de huidige tijd juridisch nog steeds zo? Dit is het onderwerp van een bundel nabewerkte lezingen, die onlangs is verschenen onder de titel Predikant tussen baan en ambt.
Jan Greshoff (1888-1971) dichtte in 1924 over op het Velperplein in Arnhem paraderende deftige heren:
Zo onmiskenbaar ziet men aan hun kleren
Dat zij rechtvaardig zijn, terwijI de plicht
Die eedle Iijnen groefde in hun gezicht:
De dominee, de dokter, de notaris,
Drievuldig beeld van al wat wijs en waar is,
Maar 't kan verkeren.

Dat laatste is zeker waar, als we sommige auteurs van de bundel mogen geloven. De gelijkstelling met de vrije beroepen van dokter en notaris zou volgens hen wel eens verleden tijd kunnen zijn, en wat zou daar op tegen zijn?
De bundel gaat over de vraag wat het ambt van predikant juridisch precies is. Is de uitoefening van het ambt zo vrij en onafhankelijk dat de predikant net als de huisarts en de notaris tot de categorie vrije beroepen behoort? Of is het ambt zo ingekaderd in regeltjes van wet en kerkorde dat in feite juridisch gezien sprake is van een dienstbetrekking? Aan de bundel hebben personen van verschillende disciplines meegewerkt. Je ontkomt niet aan de indruk dat de achtergrond mede bepalend is voor de antwoorden die gegeven worden op de gestelde vragen. De hoogleraren Nederlands recht (in het bijzonder arbeidsrecht), prof.mr. T.J . van der Ploeg en prof.mr. W.A. Zondag, stellen de rechtspositie, zeg maar de rechtsbescherming, van de predikant centraal. Zijn predikanten niet het beste gediend met inkadering van hun ambtsuitoefening in het gewone arbeidsrecht? Zij wijzen op enkele uitspraken van (lagere) rechters die ook hiervan uitgaan. En wat is daar tegen, vragen zij zich af.
Het arbeidsrecht staat zeker niet in de weg voor de zelfstandige en vrije uitoefening van het ambt. Door het van toepassing zijn van het arbeidsrecht weten zowel de kerk als de predikant waar ze aan toe zijn, vooral ook in financieel opzicht in geval van ontzetting uit het ambt. Hier zit zeker wat in, aldus de staatsraad in buitengewone dienst, mr. D.E. Slump (lid Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State). Het gewone arbeidsrecht kan een nuttige functie vervullen als het eigen kerkrecht niet de maatschappelijk gewenste bescherming van de rechtspositie van de predikant biedt.
Zowel Slump als de overige schrijvers - prof.mr. F.T. Oldenhuis, mr. P.T. Pel en mr. T.M. Willemze - zijn van mening dat op het ambt van predikant het gewone arbeidsrecht niet rechtstreeks van toepassing is. Het eerste argument is dat de wet zelf een uitzonderingspositie geeft. Art. 2:2, lid 2 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt nu eenmaal dat kerken geregeerd worden door hun eigen statuut. Dat alleen al onttrekt volgens deze schrijvers de verhouding tussen kerk en ambtsdrager aan het gewone burgerlijke recht. En, aldus Willemze, zeker de Protestantse kerk in Nederland biedt voldoende rechtsbescherming voor de predikant.
Daar komt nog bij dat de verhouding tussen predikant en gemeente niet zodanig is dat de predikant onder het gezag van de kerk of gemeente staat. Er kan dus niet worden gesproken van het vervullen van een dienstbetrekking in de zin van het Burgerlijk Wetboek. Ik voeg daaraan toe dat ook de Hoge Raad in belastingzaken zo heeft geoordeeld. Voor de loonbelasting en daaraan gekoppelde premies volksverzekeringen is de predikant niet in loondienst. Hij valt uitsluitend onder de inkomstenbelasting. Aan de andere kant is de predikant ook geen ondernemer. Daarin verschilt hij van de dokter en de notaris. Hij loopt immers geen inkomensrisico, nu het traktement vast is. Er zou nog veel meer te zeggen zijn over dit boeiende boekje. Het houdt de discussie over het wezen van het ambt van predikant en de maatschappelijke betekenis van en opvattingen over dat ambt scherp.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 22 maart 2007

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's

BOEKBESPREKING

Bekijk de hele uitgave van donderdag 22 maart 2007

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's