Een preek die landt

Preken zouden ook moeten landen. Soms lijken zij echter te blijven zweven of erger. Soms is de gezagsvoerder het contact met de grond kwijt. De verkeersleiding is in het ongewisse en heeft ook niet de verwachting meer dat er nog iets 'aankomt'.

Preken kunnen van alles zijn: hoogdravend, dogmatisch, voorwerpelijk, onderwerpelijk, evangelisch, trinitarisch, eenvoudig, aansprekend, onderwijzend, enzovoort. Preken zullen ook moeten landen. Denk alleen maar aan de prediking van Petrus in de kracht van de Pinkstergeest. De hoorders riepen uit: Wat zullen wij doen? Er gebeurde iets. Wat voelde David, toen Nathan hem aansprak? Saulus heeft goed begrëpen dat het over hemzelf ging op weg naar Damascus.

Bevindelijke prediking
Collega J. Maasland schreef over het geestelijke klimaat in de gemeenten (14 en 21 juni). Ook de prediking in hervormd-gereformeerde kring komt aan de orde. Hij herinnert aan de Verschuivingen in de Gereformeerde Bondsprediking (een boekje uit 1965). Prof.dr. C. Graafland kwam daarin onder andere op voor een bijbels-bevindelijke prediking. Ook de beweging van het Gekrookte Riet legde de vinger bij de bevindelijke prediking: die mocht door allerlei ontwikkelingen niet verloren gaan. De een en de ander was het te doen om een prediking die landde. Nu leven wij in de 21e eeuw. De wereld is grondig veranderd en dat houdt niet op.

In het gereformeerde spoor
En wij maar preken. Prof.dr. H. Jonker hield ons voor: En toch preken! Maar hoe? Preken in het gereformeerde spoor. Uiteraard. Onze voordrachten moeten dogmatisch verantwoord zijn en exegetisch onderbouwd. Natuurlijk. Maar hoe zullen die preken landen? We moeten niet de kant op van de Mc. Drive-kerk: gemakkelijk verteerbaar en snel verwerkt. Men spreekt over McDonaldisering van de kerk. Hoe zullen onze preken landen?
Prof.dr. F.A. van der Duyn Schouten meldt (De Waarheidsvriend, 28 juni) dat in het Ridderkerkse tot zijn vreugde en verwondering veelal bijbels gepreekt wordt zonder voorspelbaar dogmatisch raster. Ds. H.J. Lam merkt een week later op dat juist in onze tijd de preken aanklagend zullen moeten zijn. Om dorre preken te voorkomen, moeten wij vooral 'langs het kruis van Christus gaan'. Maar hoe werkt dat?
Mijn vraag blijft: hoe zullen mijn preken landen? Hoe houdt de piloot contact met de verkeersleiding (ambtsdragers) en de passagiers (die vroeger applaudisseerden als het vliegtuig geland was)?
In het kader van de Protestantse Theologische Universiteit wordt aan alle predikanten jaarlijks een programma van nascholing aangeboden. Dit keer was ik in de gelegenheid een korte studieweek in Doorn mee te maken, onder leiding van drs. W. Dekker, dr. P.J. Visser en Astrid Timmerman. Het onderwerp was: Een prediking die landt. In dit kader zijn er meer korte studieweken, zie de gids van de PThU.
Wij - er was een tiental deelnemers - leerden luisteren naar de preken van anderen en naar een preek van onszelf. Vragen kwamen aan de orde als: Wat staat er en hoe zeg ik dat in 2007? Is mijn preek wel spiritueel? Waarom wel en waarom niet? Landen zij?

Trends
We hadden als deelnemers aan de cursus het voorrecht om kennis te nemen van een boekje onder redactie van Wim Dekker en Jos Douma met als titel: Dichtbij de hoorder! Dit is leerzaam voor allen die geroepen zijn om te preken. Het handelt over prediking en trends.
Een citaat van Jaap Versluis in een eerste hoofdstuk met als titel: de predikant als trendwatcher: 'Het aanvoelen van de belevingswereld van de hoorder is een belangrijke voorwaarde voor een preek die landt.' Daarom moeten predikanten, willen wij dichtbij de hoorder komen, gevoel krijgen voor trends.
Een tweede hoofdstuk is van de hand van Henk Bakker en heeft als titel: Dichtbij, dichterbij en nog dichterbij. Hij legt de nadruk op de weerleggende en levendmakende kracht van het Woord. Ook een citaat van hem: 'Volgens God zit de Nederlander anno nu niet alleen te wachten op animerende kerkdiensten en schone liturgie. Hij hunkert van binnenuit naar verlossend inzicht, een doorschouwen van zijn leven in het licht van God. Vanuit God bezien zit de Nederlandse hoorder in de kerk op een ingrijpend goddelijk spreken te wachten dat zijn leven op zijn kop zet en verandert.'

Oefening en worsteling
Hoe kunnen preken landen? De beide zojuist genoemde schrijvers zeggen wezenlijke dingen voor de verkondiging. Een verbinding tussen beide benaderingen lijkt belangrijk. Hoe luidt de boodschap en wie is de hoorder? Hoe vertalen wij de bijbelse boodschap naar onze hoorders? De hermeneutiek heeft zich hierop de eeuwen door al bezonnen. Nu spreken wij over relationele hermeneutiek. De prediking moet een relatie scheppen zoals als Jezus dat deed bij de put met de Samaritaanse vrouw.
Uiteraard is dit het werk van de Geest, maar Hij gebruikt de verkondigers van de zeer goede boodschap. Het Woord is van God, is kostbaar en verdient de volle aandacht om onderzocht en bestudeerd te worden. Preken, het is een oefening. Het is een worsteling. Maar de verkondiging heeft een heerlijk doel: dat zij door mijn woord in Hem geloven zullen!

Financieel gebaar
Eigenlijk is een studieweek voor elke dienaar van het Woord een noodzakelijke bezigheid. Het cursusaanbod is breder dan deze. Met het oog op de prediking zijn er zelfs drie (vervolg)cursussen. Maar ook vele andere studieweken worden aangeboden. Elke predikant kent dit aanbod. Kerkenraden zouden er goed aan doen om jaarlijks hun dominee een weekje op cursus te sturen.
Kerkrentmeesters zouden een financieel gebaar kunnen maken. Het is ons allen zeer nuttig. Het komt zeker de gemeente ten goede.

Vliegtuigen blijven aanvliegen. Hopelijk gaat bij de landing alles goed. In onze tijd is er na de preek geen applaus meer, zoals bij Augustinus. Toch zegt de psalmist: 'Hoort wat God mij deed ondervinden!' Dat klinkt als 'applaus'. In ieder geval bij de predikant klinkt het als muziek in de oren. De preek is geland. Gode zij dank.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen