GLOBAAL BEKEKEN

In VolZin (geloof en samenleving) trof ik onder de kop 'Moordenaartjes' een curieus stuk aan van de Joodse Tamarah Beruma, n.a.v. het thoragedeelte dat de vorige week volgens rooster in de synagoge werd gelezen (Deut. 21:10-25).
• Janusz Korczak was directeur van een joods weeshuis in Warschau. Ook in Nederland is er veel over hem geschreven, want het was een buitengewoon opmerkelijk mens. Niet alleen omdat hij, vrijwillig, met 'zijn' kinderen mee de gaskamers in ging.
In zijn dagboek schrijft Korczak - ik parafraseer - dat je soms al bij een kind van vijf jaar ziet wat voor een ellende dat kind zal gaan aanrichten. Het zou beter zijn dat kind te laten sterven. Deze gedachte trof me indertijd als een mokerslag. Wie verwacht er nu zo'n gedachte bij een pedagoog die het kind met zo veel respect behandelde?

Ik ben terug uit Israël. Bij de avondwinkel in Amstelveen slaan we even wat lekkers in. Geen aandacht besteed aan de man achter de toonbank. Een gewone man, Een week later is hij doodgestoken. De vermoedelijke dader zat in een gloednieuwe jeugdinrichting voor ernstige gedragsgestoorde jongeren, Tijdens zijn verlof ontsnapt de 16-jarige jongen aan zijn begeleider.

Ontspoorde jongeren zijn van alle tijden. 'Als ouders een opstandige, onhandelbare zoon hebben, die niet naar hen luistert en ook na hardhandige bestraffing nog niet wil gehoorzamen, dan moeten zijn vader en moeder hem meevoeren naar de stadspoort en hem aan de oudsten voorgeleiden. Zij moeten tegenover de stadsoudsten verklaren: 'Onze zoon is opstandig en onhandelbaar. Hij wil niet naar ons luisteren.
Hij is een losbol en hij drinkt teveel.' De inwoners van de stad moeten hem stenigen tot de dood erop volgt. Zo moet u het kwaad dat zich bij u aandient in de kiem smoren' (Deut. 21:18-21).
De talmoedgeleerden stelden zoveel voorwaarden dat navolging onmogelijk werd. Een talmoedgeleerde zegt zelfs dat dit voorschrijt nooit is uitgevoerd. Maar desondanks: wie doet zoiets? Geen rechtgeaarde ouder. Tenzij de ouders - ze moeten het samen doen - zo wanhopig zijn dat ze geen uitweg meer zien en het kind overdragen aan de rechters. Ook ouders kunnen immers, net als Korczak, soms voorzien dat hun kind 'ooit een moordenaar zal worden.
De passage uit Deuteronomium bevat een schriftelijke aanwijzing tot handelen. Maar er is tenminste nog sprake van rechtspraak. Vergelijk dat met, bijvoorbeeld, het Romeinse recht, waarin de vader vrijelijk kon beslissen over leven en dood van zijn kinderen. Maar dan nog . Het blijft opmerkelijk dat Korczak, die zijn onschuldige kinderen niet in de steek liet, Gods conclusie deelde. Dat ook wij, net als de talmoedgeleerden, Gods voorschrift niet kunnen (en zullen) opvolgen, doet daar niets aan af.

Uit een artikel van Bart Veelemeijer in Kerk en Israël Onderweg onder de titel 'Antisemitisme: gericht tegen God zelf' enkele fragmenten van rabbijnen, waarin overigens duidelijk hun joodse Messiasverwachting doorklinkt.

• 'Rabbi Chiya ben Abba zei: "David sprak tot de Heilige, gezegend zij Hij: Laat het voor u zijn alsof het voor hen mogelijk was om cederbomen om te hakken en er ladders van te maken, waarmee ze naar boven zouden klimmen om tegen U te vechten (Psalm 74:5). Maar ze konden het niet, daarom lieten ze u links liggen en vielen ze ons aan:  (Psalm 21:12, 79:1)' 

• De beroemde Joodse schriftgeleerde Rashi herkent dat standpunt ook in de Psalmteksten 69:5 en 10: 'Talrijker dan de haren op mijn hoofd zijn zij die mij haten zonder reden, met velen zijn mijn belagers, mijn vijanden die mij bedriegen: teruggeven moet ik wat ik niet heb geroofd .' En: 'De hartstocht voor uw huis heeft mij verteerd, de smaad van wie u smaadt, is op mij neergekomen.'

• Meir Levin, orthodox rabbijn, onderstreept zo zijn stelling dat antisemitisme een unieke vorm van haat is, grotendeels gebaseerd op heidense rancune tegen de joodse ethiek. Een andere rabbijn concludeert: 'In de Talmoed (Sanhedrin 97a) vinden we het verval van ethische waarden en normen terug in beeld van een maatschappij die door en door melaats is geworden . Maar wanneer dan, dan komt de Messias'.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen