Kerstfeest in De Samaritaan

Een groot deel van de bewoners van verpleeghuis De Samaritaan in Sommelsdijk heeft een kerkelijke achtergrond. Een ander deel heeft met de kerk gebroken. Nog een klein deel weet van de dienst van God niet af. Met al deze mensen wordt Kerstfeest gevierd.
In De Samaritaan wordt ’s morgens de gebruikelijke kerkdienst in onze schitterende Lukaskapel gehouden. Voor de dienst zingen we bekende kerst liederen. Maar er zijn ook doordeweekse kerstvieringen.

Bethlehem
Zo wordt ook voor de psycho-geriatrische afdelingen, met bewoners met de ziekte van Alzheimer, dementieproblemen, het Kerstfeest gehouden. Voor hen koos ik het afgelopen jaar twee thema’s: Bethlehem … broodhuis. Het levende Brood komt uit de hemel. Hierbij aansluitend kwam de geschiedenis van Ruth, die met Naomi in Bethlehem kwam ter sprake. Hier had de HEERE weer brood gegeven. De tekst van Micha 5:1 kreeg een plaats: ‘En Gij Bethlehem Efratha zijt geenszins de minste…’ Net als Lukas 2:4: ‘En Jozef ging ook op van Galilea uit de stad van Nazareth, naar Judea tot de stad van David die Bethlehem genaamd wordt, omdat hij uit het huis en geslacht van David was om beschreven te worden met Maria.’
Voor deze kerstsamenkomsten is grote belangstelling. Elke bewoner mag een familielid meenemen. Er komen bijna zoveel bewoners als familieleden. Een unieke kans om mensen met de rijkdom van het evangelie te benaderen. Het gaat immers bij het Kerstfeest om te knielen bij de kribbe, te leren knielen bij het kruis. Om te leren geloven in de Heere Jezus Christus.

Vroeger
Bij het ouder worden denkt men veel aan vroeger. Zeker als mensen gaan dementeren speelt het leven van vroeger een grote rol. Daarom kies ik voor een eenvoudige liturgie, waarin kerstverzen van vroeger gezongen worden, zoals: ‘Daar is uit ’s wereld duist're wolken’ en ‘Stille nacht’. We lezen het Kerstevangelie uit Lukas 2.
Ik probeer gedeelten uit het Kerstevangelie visueel te maken, door de slang, de kribbe, de herberg af te laten drukken en voor in de kapel op te plakken, maar ook door belangrijke teksten af te drukken: Micha 5:1 en Johannes 6: ‘Ik ben het Brood des Levens.’
Ik heb een blik bij me dat in november 1944 was ingepakt met biscuit en brood. In het najaar was er de Hongerwinter. Toen werden voedselpakketten gemaakt voor hongerend Nederland. In dit blik zit nu beschuit en brood.

Brood uit de hemel
De bewoners worden binnengereden. Het orgel speelt bekende kerstliederen. Het gelegenheidskoor met personeelsleden neemt haar plaats in. Onze Lukaskapel zit helemaal vol als de directeur de middag opent. Als ‘Stille nacht’ wordt gezongen, zingen veel bewoners mee. De vrouw van een bewoner kijkt naar haar man. Onverwacht zingt hij mee. Tranen schieten in haar ogen. Hij zong vroeger zo graag. Nu doet hij het als bij verrassing weer. Meer bewoners zingen. Als predikant wil ik het Kerstevangelie uitleggen. Ik mediteer twee keer acht tot tien minuten. Tijdens het mediteren wijs ik op de platen. Ik citeer bekende teksten. Als ik enkele woorden heb aangehaald, wacht ik even. Eén of meer bewoners vullen de tekst uit Micha 5 of Lukas 2 aan.
Voor de tweede meditatie laat ik het blik uit 1944 zien. Sommige bewoners herkennen dit. Ik haal het brood eruit. Toen de vliegtuigen de voedselpakketten uit de luiken naar beneden lieten vallen, werd het ‘brood uit de hemel’ genoemd. Ik wijs op de Heere Jezus. Hij ligt in een kribbe, een voerbak voor de beesten. Ik citeer de woorden uit Johannes 6: ‘Ik ben het levende Brood dat uit de hemel neergedaald is. Zo iemand van dit brood eet …’ Een bewoners uit de zaal vult hoorbaar aan: ‘die zal in eeuwigheid leven.’
Het is stil. Het levende Brood eten, is geloven in Jezus, de Zaligmaker. Samen zingen we: ‘Daar is uit ’s werelds duist're wolken’.

Declamatie
Een bewoonster wil een gedicht voordragen. Ze heeft het zelf uitgezocht. Ik neem haar mee als er declamatie op het programma staat. Met haar tengere gestalte staat ze achter de microfoon. Haar stem trilt. De woorden komen duidelijk over.

Jezus Zaligmaker

Nergens heeft een naam op aarde
zulk een diepe, rijke waarde
als des Heilands dierb’re Naam.
Mogen vele namen blinken,
eenmaal zal voorgoed verzinken
aller mensen roem en faam.

Christus’ Naam zal niet verdwijnen;
stralend zal Hij blijven schijnen,
Schitt’rend tot in eeuwigheid.
Jezus, Redder van de zonden.
Hebt u al de rust gevonden,
’t leven door Zijn dood bereid?

Haast u nog naar deze Koning,
dan ontvangt u in Zijn woning
straks een plaats in heerlijkheid.

Het is stil. Dankbaar verlaat mevrouw de plaats achter de microfoon. Heerlijk als een bewoonster dit nog kan.

Zin
Wat wordt ervan meegenomen? Dat wordt me nogal eens gevraagd. Er ligt achter deze vraag een andere vraag. Namelijk of het wel zin heeft het Woord hier te laten spreken. Wat blijft er bij gezonde, jonge mensen haken van een preek, een lezing uit de Bijbel? De wind van de Geest blaast waarheen hij wil. We weten niet vanwaar Hij komt en waar Hij heengaat. Ik denk aan de woorden uit Lukas 2:19. ‘Doch Maria bewaarde deze woorden al te samen, overleggende die in haar hart’.  Maria had het Woord gehoord in Lukas 1 van de engel en in Lukas 2 van de herders. Het is blijven haken in haar hart.
Veel bewoners hebben vroeger op de zondagsschool gezeten en christelijk onderwijs gevolgd. Dat Woord is opgeslagen in hun harten. Ook nu, als het denken minder wordt, de aftakeling plaatsvindt, maakt de Heilige Geest hier gebruik van en maakt het Woord voor korte tijd weer levend.
Zalig zijn zij die het Woord van God horen en bewaren. Dit geldt ook voor bewoners van het verpleeghuis. Wat een zegen dat er zulke verpleeghuizen (nog) zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen