Trouwen na scheiding

Met deze vragen staat kwetsbare en emotionele thematiek centraal. De zonde trekt diepe sporen, die dwars door huwelijken heen gaan. Eens gesloten huwelijken worden soms vroeger of later ontbonden, met alle pijn en verdriet die dat teweegbrengt.
Is na zo’n scheiding een ander huwelijk (weer) mogelijk? Wat zegt Mattheüs 19:9 ons hierover?
Strikvraag: De farizeeën vragen aan de Heere Jezus welke redenen een echtscheiding legitimeren. Het is een strikvraag (zie vs. 3) en bovendien een vraag naar de bekende weg; in de Bergrede heeft de Heere Jezus al duidelijk gemaakt dat Hij echtscheiding afwijst (Matth. 5:31-32).
De Heere Jezus verwijst de vragenstellers nu naar Genesis 1 en 2; de schepping van man en vrouw en het huwelijk als een goddelijke instelling. Vervolgens vragen de farizeeën naar de scheidbrief van Mozes (vs. 7), waarop Jezus antwoordt dat de scheidbrief er nu eenmaal is vanwege de zondige werkelijkheid (vs. 8: ‘vanwege de hardigheid uwer harten’). Dan volgt vers 9: ‘Maar Ik zeg u dat wie zijn vrouw verlaat, anders dan om hoererij, en een andere trouwt, die doet overspel; en die de verlatene trouwt, doet ook overspel.’ Wat betekenen deze woorden?

Onderscheid
Volgens de ethicus prof.dr. J. Douma moeten we een zorgvuldig onderscheid maken tussen echtscheiding en echtbreuk. Van echtscheiding was sprake wanneer een man zijn vrouw wegstuurde als hij in haar ‘iets onbehoorlijks’ ontdekte (Deut. 24:1). Wat vervolgens precies verstaan moest worden onder ‘iets onbehoorlijks’ is niet duidelijk en daarover gingen als vanzelf de discussies tussen de wetgeleerden. De scheidbrief had in elk geval een remmende werking op het aantal scheidingen. Van echtbreuk is (pas) sprake wanneer na echtscheiding een nieuwe relatie wordt aangegaan.

Eén reden
Wellicht helpt het ons dit onderscheid toe te passen op Mattheüs 19:9.
Het is duidelijk dat de Heere Jezus echtscheiding verbiedt. 'Hetgeen God samengevoegd heeft, scheide de mens niet'. De Heere Jezus keert Zich met dit antwoord tegen het gemak waarmee de Joden allerlei echtscheidingen ‘goedpraten’ met een beroep op Mozes (de scheidbrief ). Dezelfde Mozes heeft immers geschreven hoe het ‘van den beginne’ was, namelijk man en vrouw die binnen het huwelijk tot een vlees worden (Gen. 2:24).
Er is maar een reden die echtscheiding legitimeert en dat is ‘vanwege hoererij’ (porneia). Volgens de nieuwtestamenticus prof.dr. J. van Bruggen laat vers 9 op zijn minst ruimte voor scheiding vanwege hoererij, ook al spreekt het vers zich daar niet expliciet over uit. Bij hoererij of overspel is echtbreuk echter al een feit, omdat daarmee de diepe wezenlijke eenheid van man en vrouw binnen het huwelijk al geschonden is.
Wie echter, buiten overspel om, van elkaar scheidt en een andere relatie aangaat, die maakt zich schuldig aan echtbreuk. De Heere Jezus beklemtoont in Mattheüs 19:9 daarom de verantwoordelijkheid van de man om niet lichtzinnig te verstoten of te verlaten. Wie om redenen, anders dan overspel, scheidt en opnieuw trouwt, pleegt echtbreuk. Wie een gescheiden vrouw trouwt voor wie de weg van verzoening naar haar man nog openligt, maakt zich ook schuldig aan echtbreuk.

Vragen
In het korte bestek van dit artikeltje kan niet worden ingegaan op de vele vragen die er op dit gebied liggen. De thematiek is diep ingrijpend en vereist daarom een zorgvuldige behandeling. Graag verwijs ik daarvoor naar de artikelen die ds. J. Belder vier jaar geleden in De Waarheidsvriend schreef, onder het thema: ‘Trouwen na echtscheiding?' (2004, nr. 6, 7, 8, 9 en 11) Hierin worden theologische en pastorale lijnen uitgezet, die zeer behulpzaam zijn in het zoeken van een bijbels verantwoorde weg in dezen.

Maar Ik zeg u dat zo wie zijn vrouw verlaat, anders dan om hoererij, en een andere trouwt, die doet overspel; en die de verlatene trouwt, doet ook overspel. Mattheüs 19:9

Vragen voor de rubriek ‘Bijbeltekst begrepen’ kunnen worden ingestuurd naar de redactie (adres zie colofon op pag. 9) of gemaild naar geref.bond@tiscali.nl.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen