Geen leerstellig blok beton

De afgelopen jaren is er steeds meer aandacht gekomen voor de prediking. Een grote stroom van boeken, tijdschriftartikelen en cursussen over dit onderwerp gaat door kerkelijk Nederland. Veel predikers en hoorders worstelen met de vraag: hoe moet in deze (postmoderne) tijd gepreekt worden, en hoe brengen wij de boodschap over?

Ambacht
De belangrijkste bijbelse noties van de prediking blijven bestaan tot de jongste dag: ten eerste dat het geloof uit het gehoor is, en ten tweede dat de prediking iets van dwaasheid zal blijven houden. In dat spanningsveld weet uiteindelijk de Heilige Geest alleen de weg. Maar, dat ontslaat de prediker niet van zijn roeping om met zorg zijn ‘ambacht’ te vervullen, juist ook in deze postmoderne tijd.
Daarom organiseert de IZB sinds enige jaren cursussen voor predikanten, die zich vooral richten op de communicatie van de prediking en de hoorders van deze tijd. Die ambachtelijke aandacht geldt niet alleen de prediking van Gods Woord, maar ook de leerdienst.
Daarom werd op 26 en 27 juni een cursus gegeven over de prediking van de Heidelbergse Catechismus in context op de bekende locatie Hydepark.

Kapster
Onder leiding van ds. W. Dekker, mevrouw drs. A. Slob en dr. P.J. Visser werd intensief nagedacht over de communicatie van de prediking in de leerdienst. De deelnemers hadden een preek over zondag 7 ingeleverd, en deze werden besproken. De discussies zouden zich niet toespitsen op theologische en kerkelijke posities, maar we gingen ons richten op vragen als: wat wil je hier nu eigenlijk zeggen, wat wil je de gemeente meegeven, en hoe zoek je de aansluiting op je hoorders?
Om dit alles inzichtelijk te krijgen werden verschillende praktische oefeningen gedaan. Een van die oefeningen ging als volgt: mevr. Slob presenteerde zichzelf als een ‘jonge kapster met een mbo-opleiding, die vorig jaar de Alpha-cursus had gevolgd en aan het einde daarvan Jezus had aangenomen, en die nu wel meer wilde weten en daarom naar de leerdienst kwam’.
Zij was onze ‘hoorder’. De stilte onder de deelnemers sprak boekdelen. ‘Waarom geen zestigjarige, zielsbevindelijke ouderling?’ In haar rol van kapster las zij enkele passages voor uit onze preken. Wel, dat was wat men zou kunnen noemen ‘ontdekkende prediking voor predikanten’!

Vergezicht
Gaandeweg de cursus – met vele praktische lessen – kwam steeds meer het beeld naar voren van de predikant die in zijn studeerkamer studeert op de Catechismus, en van het ene theologische vergezicht naar het andere gaat. Hij wil zoveel mogelijk van die vergezichten aan de gemeente laten zien. Echter, de gemeente is op zondagavond niet zo snel op die panoramische hoogten te krijgen. Daarom kwamen onze volgepakte preken onder het vuur van terechte vragen te liggen, zoals: ‘Wat zeg en bedoel je hier eigenlijk?’ ‘Hoe komt dit over bij onze kapster?’ ‘Hoe groot denk je dat het bevattingsvermogen van je luisteraars is?’ ‘Maken mensen dit mee?’ Het zijn spannende en soms enge, maar wel noodzakelijke vragen.

Deur
Eén van de oefeningen was om elkaars preken te lezen, iets wat voor veel predikanten een hele stap is. Uit die oefening bleek, dat we die momenten van elkaars preken het meest aansprekend vonden, waarin de persoonlijke ontmoeting van de predikant met de leerstof opgemerkt kon worden. De leerstof uitleggen is één, maar verwerking en toepassing is twee.
Wat aan de orde is kan bij de hoorders vragen en worstelingen oproepen, of vervreemding en ergernis. Die passages in de preek, waar de predikant (eerlijk) inging op die knelpunten – juist ook vanuit zijn eigen ervaring met de stof – bleken het meest aansprekend en vruchtbaar te zijn. Zo leerden we: benoem voor jezelf en anderen eerlijk waar de stof aansluiting heeft of kortsluiting veroorzaakt. Zoek zó de deur in het ‘leerstellig blok beton’, om zo de gemeente te brengen in het prachtige gebouw van de troostende lessen van de Heidelberger. Dat aspect moeten predikers meer plaats geven in hun ambachtelijk werk tijdens de voorbereiding van de preek, en in de preek zelf.
Preken in deze tijd is meer dan goede voorbeelden bedenken.
Preken in deze tijd is meer dan moderne uitdrukkingen gebruiken.
Preken in deze tijd vraagt om met een heldere, bijbelse boodschap af te dalen tot het hart en tot het leven van de hedendaagse mens. Daarom moeten predikanten bij hun voorbereidingen komen tot hun eigen ‘mens-voor-Gods-aangezicht-zijn’ (en dat betekent voor velen ook dat zij de postmoderne mens in zichzelf moeten ontdekken). Zo kunnen voorgangers beter hun kerkgangers verstaan, en de verbinding naar hun leven maken.

Keuzes
Dat vraag ook om concrete keuzes die veel predikanten niet aangenaam vinden: je kunt niet alle leerstellige stof en alle studeerkamerontdekkingen verwerken in één preek. Neem liever één thema, leg dat zo helder mogelijk uit, benoem welke knelpunten mensen daarbij kunnen ervaren, en probeer dan de lessen zo concreet en eerlijk mogelijk toe te passen.
We kennen de uitdrukking: mensen kunnen het Woord tot het oor brengen, de Heilige Geest brengt het tot het hart. Graag breiden we dat iets uit: de zaak van Gods Koninkrijk is het waard dat we op ambachtelijke wijze zulk een prediking tot het oor brengen, waardoor mensen van deze tijd worden aangesproken. Daarenboven mogen we geloven en vertrouwen dat de Heilige Geest die prediking tot in het hart wil brengen, om dat wonder te werken waar we zo verlangend naar uitzien: dat wij met onze hoorders God mogen kennen, in Jezus Christus, door de Heilige Geest.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen