BOEKBESPREKING

Andries Knevel:
Is het waar? Op zoek naar bakens in een turbulente tijd.
Uitg. Ten Have, Kampen; 336 blz.; € 19,90.
Andries Knevel, de bekende televisiepresentator en radioman van de EO, schreef een nieuw dagboek, getiteld Is het waar?, waarin hij dag voor dag verslag doet van zijn belevenissen en (soms zeer persoonlijke) ervaringen tot en met 11 oktober van dit jaar. Op bijna iedere bladzijde komt Andries levensgroot naar voren als de man die talloos vele persoonlijkheden ontmoet uit de politiek, de kerk en het maatschappelijk leven. Indringend en vaak zeer confronterend gaat hij met hen het gesprek aan.
Een en ander gebeurt zo levendig dat je er voor je gevoel bij zit en meer dan eens in het gesprek betrokken geraakt. Je wordt gaandeweg zelfs een goede bekende in huize Knevel. Ondertussen blijkt iedereen daar mee te doen, zoals zijn ongetwijfeld zeer geduldige vrouw Rietje, over wie Andries (evenals in zijn vorige boek Avonduren) niet uitgejubeld komt. Het is dan ook Rietje geweest die de titel Is het waar? aandroeg. Daarmee trefzeker verwoordend wat haar man bedoelt met zijn jaarthema, dat pas halverwege het boek goed op gang komt, te weten het met rationele argumenten aantonen van het bestaan van God en de betrouwbaarheid van de Bijbel.
De auteur wil daarmee in een leemte voorzien, want het gevoelsgeloof mist al te veel (ook historische) kennis. En daarmee zouden jongeren, maar ook ouderen, zomaar met een mond vol tanden kunnen komen te staan of zelfs de mist in kunnen gaan bij de verantwoording van hun geloof. Maar dat hoeft helemaal niet, vindt Knevel. Of de historisch-kritische methode van zijn argumenten onder de indruk zal zijn, weet ik niet, maar, eerlijk is eerlijk, ze komen op mij alleszins plausibel over.
Het bestaan van God bewijst hij met het historisch betrouwbare heilsfeit van de opstanding uit de dood van Jezus Christus. Want wie kan dat dan God alleen?! En de schrijver voert daarvoor dan omstandig zijn historisch betrouwbare argumenten aan. Ongetwijfeld van groot belang voor onze jongeren, zowel in evangelische als reformatorische gemeenten. Maar ook ouderen kunnen hier zeker hun voordeel mee doen. Ik vind dit naar voren halen van historisch betrouwbare argumenten beslist een verdienste van dit boek. Een boek dat overigens leest als een trein. Het heeft door zijn meeslepende wijze van vertellen onmiskenbaar literaire kwaliteiten. Laat in de avond lees je mee met een of ander de aandacht vragend boek en luister je mee naar schitterende muziek. En dit alles nadat Andries eerst iedere avond met zijn 87-jarige moeder telefonisch de dag heeft doorgenomen. Kennelijk een alleszins voorbeeldige zoon en echtgenoot.
Andries Knevel is een boeiende en begaafde man op een uiterst verantwoordelijke plaats. Bij het zingen van Psalm 42 gaat hij steevast onderuit, zoals hij meerdere keren vermeldt, maar juist op die manier blijft hij overeind. Een van de weinige kleurrijke persoonlijkheden in ons kleine binnenlandse wereldje. Voer voor psychologen en theologen, waarbij iedere vorm van kannibalisme ten strengste verboden is. Want, voor zover we dit nog niet wisten, Andries blijft in wezen zeer reformatorisch: ‘Ach, ik bid het gebed ‘wees mij, arme zondaar genadig’, want veel meer heeft een mens niet. Geen goede werken, geen vrome gedachten, geen uitputtend biddend leven, geen … Alleen de genade van God. Maar dan ook helemaal en volkomen.’ Het wordt tijd voor een eredoctoraat aan zijn geliefde VU.

C.A. van der Sluijs, Veenendaal

Jan Hoek:
Geroepen in een nieuwe eeuw. Geheim en missie van de gemeente.
Uitg. Boekencentrum, Zoetermeer; 158 blz.; € 13,50.
Van de hand van prof.dr. J. Hoek verscheen opnieuw een boek. Het is een volledig herziene en geactualiseerde uitgave van Gemeente zijn, dat houdt wat in (1999). Op heldere, opbouwende en betrokken wijze doet de auteur uit de doeken wat het geheim en de missie van de gemeente van Christus is in onze tijd, de 21e eeuw.
Dr. Hoek begint zijn boek met een aantal kernachtige typeringen te geven van onze moderne tijd. Scherp tekent hij de secularisatie in ons land. Vervolgens gaat hij in op het geheim van de gemeente, haar identiteit dus. Die ligt in Christus en Zijn genade.
Verschillende bijbelse beelden passeren de revue om dit diepe geheim van de gemeente te tekenen. Hierbij gaat Hoek ook in op de kenmerken van de gemeente: de eenheid, heiligheid, apostoliciteit, katholiciteit. Vooral wat hij schrijft over de eenheid van de gemeente mogen we in onze tijd wel zeer ter harte nemen. Want het besef dat verdeeldheid zonde is in Gods ogen, is in het algemeen gesproken ver te zoeken. Indringend is ook hoe Hoek de verdeeldheid binnen de gemeente in verband brengt met de grote scheur die er gekomen is tussen Israël en de kerk. Een nieuw gezichtspunt, denk ik, maar wel bijbels.
Vanuit het wezen van de gemeente komt de auteur bij de missie van de gemeente. Hoek wijst dan op vijf facetten van deze missie. De gemeente moet als een toegewijde, missionaire, pastorale, diaconale en lerende gemeente in deze wereld staan. We zijn hier op het terrein van de gemeenteopbouw.
In aparte hoofdstukken behandelt dr. Hoek deze vijf facetten. In het hoofdstuk over de toegewijde gemeente komt ook de doop ter sprake. Hierin maakt hij de opmerking dat de doop niet in de plaats, maar naast de besnijdenis is gekomen. Zo wil hij alle vervangingstheologie vermijden. In dat laatste voel ik zeker met hem mee, maar toch houd ik het liever op wat we lezen in het (hertaalde) doopformulier: ‘de doop, die onder het nieuwe verbond, in plaats van de besnijdenis gekomen is’.
In de hoofdstukken, waarin de vijf aspecten van de gemeenteopbouw behandeld worden, reikt dr. Hoek ons veel concrete adviezen en tips aan: rond catechese, prediking, missionair werk, enzovoort. Stuk voor stuk zijn die het overwegen waard. Door alles heen hoor je het verlangen van de schrijver om de gemeente vitaal en enthousiast te laten zijn. Heel de gemeente, ambtsdragers en gemeenteleden, dragen hun steentje bij. Een enkele keer kwam tijdens het lezen bij mij de vraag boven: hoe kan een doorsnee gemeente dit alles realiseren? En is het soms niet wat activistisch?
In dit verband was het wellicht goed geweest om uitgebreider aandacht te schenken aan belemmerende factoren bij het uitvoeren van deze missie. Hoe ga je om met geesteloosheid, een zondige levensstijl zowel bij jongeren als bij ouderen, de houding van de ‘passieve’ kerkmensen, teleurstelling van gemeenteleden en ambtsdragers die zich wel inzetten, maar er lijkt weinig groei zichtbaar te worden in breedte en diepte van de gemeente?
In het boek klinken hoge en warme tonen over het gemeente-zijn. Dat geeft veel stof tot bezinning in onze tijd. Het doet verlangen naar een reveil in kerk en gemeente. Het boek kan goed gebruikt worden op het bezinningsmoment tijdens een kerkenraadsvergadering en kringen. Daarvoor zijn gespreksvragen aan elk hoofdstuk toegevoegd. Maar ook ieder betrokken gemeentelid kan er door gestimuleerd worden.

P.J. Teeuw, Papendrecht

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen