Huwelijk is geen onderonsje

De kerk houdt het huwelijk zeer hoog. De protestantse traditie gaat hierbij uit van het door de overheid gesloten burgerlijke huwelijk. Dat ligt tot ver in de twintigste eeuw helder. Samenwonen of iets dergelijks acht men ongeoorloofd – ‘hokken’, heet dat tot eind jaren ’70 van de vorige eeuw. De enige wettige samenlevingsvorm tussen man en vrouw is het huwelijk en algemeen bindend is dat kinderen binnen het huwelijk geboren worden. Is er sprake van een zwangerschap zonder dat er sprake is van een huwelijkse relatie, dan zoekt men doorgaans naar mogelijkheden om zo snel mogelijk in het huwelijk te treden.
Begin jaren ’60 zien we het samenwonen opkomen, toen vooral in de studentenwereld. Deze gewoonte breekt meer en meer baan. Bijgevolg zien we dat de overheid met regelgeving hierop aanpast. Inmiddels kennen we kennen het zogeheten samenlevingscontract en het geregistreerd partnerschap. Het samenlevingscontract wordt bij de notaris opgemaakt, het geregistreerd partnerschap is een door de overheid erkende relatievorm.
Voor de overheid ligt het geregistreerd partnerschap dicht tegen het huwelijk aan. Verder valt op dat onze overheid in de wetgeving het huwelijk zo verzakelijkt heeft dat bijbelse noties in het Burgerlijk Wetboek zoekgeraakt zijn. Dit maakt het voor de kerk des te lastiger om uiteen te zetten wat het verschil is tussen het huwelijk en een geregistreerd partnerschap.

Zorgpunt
Op grond van bijbelse gegevens heeft de kerk altijd de volgende beleidslijn aangehouden: worden kinderen buiten een wettig huwelijk geboren, dan is de aansporing om zich zo spoedig mogelijk tot de huwelijke staat te begeven. De kerk volgt hier de overheid in wat zij als huwelijk ziet.
Vraag is: wanneer de kerk het door de overheid gesloten huwelijk erkent en als uitgangspunt neemt voor haar beleid, hoe zit dat met geregistreerd partnerschap nu? Moet je in dit geval ook die vorm accepteren, al dan niet na onderwijs in de bijbelse principes voor het samenleven tussen man en vrouw?
Hier ligt een zorgpunt. Het mooiste zou zijn wanneer de kerken een duidelijk beleid zouden formuleren over wat zij als huwelijk erkennen. Probleem hierbij is dat we het alleen al binnen onze eigen kerk niet eens kunnen worden over welke relaties wel en niet geoorloofd zijn. Dit is jammer, want het verzwakt ons getuigenis. Het zou de kerk sieren wanneer zij de overheid zou durven aanspreken op de manco’s in de wetgeving aangaande het huwelijk.

Vrijblijvendheid
Mij dunkt dat we niet moeten schromen de richtlijnen van de Schriften duidelijk te proclameren, ook wanneer het verzoek tot de doop van een kindje tot ons komt dat niet in een huwelijkse relatie is geboren.
Om het met een voorbeeld te verduidelijken: wanneer je de wetgeving voor het geregistreerd partnerschap bekijkt, valt het verschil met het huwelijk op. Het zogeheten geregistreerd partnerschap is met allerlei extra regelingen omgeven, vooral als het over een kind of kinderen gaat. Het ligt zelfs zo ingewikkeld dat websites hierover zelfs in tegenspraak met elkaar zijn. Dit is waarschijnlijk te wijten aan het feit dat de ene website bij geregistreerd partnerschap aan een partnerschap van man en vrouw denkt en een andere website aan een partnerschap van twee mensen van hetzelfde geslacht.
Ook valt op dat hier de notaris regelmatig genoemd wordt. Dus zowel op het gemeentehuis als ten kantore van de notaris kan een en ander geregeld worden. Vragen hierbij zijn:
(a) waar blijft het publiekrechtelijke karakter van deze verbintenis?
(b) Moeten wij toegeven aan de tijdgeest door alternatieven voor het huwelijk te erkennen?
(c) Zit in dit soort relaties toch vaak niet een stukje vrijblijvendheid, waarom er dan ook zoveel regels zijn, die je zelf – al dan niet later – kunt invullen?
(d) Heeft een ‘geregistreerd partnerschap’ niet te veel ontbindingsclausules in zich, waarom wij als kerk vinden dat deze relatie voor een kind net iets te weinig zekerheid biedt? Deze vraag geldt met name voor de derde doopvraag.

Voetangels
Het is goed wanneer de kerk het huwelijk zoals ons Burgerlijk Wetboek dat noemt als uitgangspunt neemt. Zodra je als kerk de wettelijke regels loslaat kom je in aanraking met allerlei voetangels en klemmen, waarbij iedere kerkelijke gemeente doet wat goed is in eigen oog. Dat we zo’n richterentijdperk in onze maatschappij hebben is erg; dat zoiets in de kerk gaat ontstaan is nog erger.
De erkenning van het burgerlijk gesloten huwelijk is een goed uitgangspunt voor bijbels onderwijs in dezen. Hoewel we dit burgerlijke van het huwelijk niet direct in de Bijbel lezen, geeft de Heilige Schrift wel duidelijk aan dat het huwelijk een publiekelijke en een gerechtelijke aangelegenheid is. De gemeenschap is erbij betrokken. Het huwelijk is geen onderonsje.

Vergissing
Samenwonen of geregistreerd partnerschap komt inmiddels veel voor. Het is verstandig hierbij onderscheid te maken tussen hen die kerkelijk opgevoed zijn en met de gemeente meeleven en hen die van buiten de gemeente komen. De eerstgenoemden weten hoe de kerk het huwelijk hoogacht, de laatstgenoemden zijn vaak gaan samenwonen uit gebrek aan bijbelse kennis over het unieke en het mooie van het huwelijk. Je zou hier kunnen spreken over dwaling. Het Oude Testament kent hiervoor een speciaal woord, dat we het beste kunnen weergeven met ‘vergissing’.
Niet dat de zonde van vergissing goedgepraat kan worden. Geenszins. De zonde van dwaling of vergissing peilt de diepte van de zonde: je bent zó zondaar dat je zonder na te denken al zondigt. Wel leert dit onderscheid ons dat we voorzichtig hebben te zijn in het oordeel, want ieder zondigt onbewust.
Bijzonder is nu dat de HEERE ons onze zonden bewust maakt. Hij roept ons op te gaan in het spoor van Zijn geboden. Tot deze geboden behoort het huwelijk. Wanneer samenwonenden het bijbels onderricht over het huwelijk horen, mogen ze zich (laten) verrassen door Gods heil, juist ook zoals de HEERE dat in relaties wil uitwerken.

Bescheidenheid
Wat betreft het negatief of somber spreken over relaties en opvoeding van kinderen past ons als kerk de nodige bescheidenheid. De gezinssocioloog Peter Cuyvers heeft in zijn boeken betoogd dat het stabiele gezin het meest voorkomt. Eindigt statistisch gekeken een op de drie huwelijken in een echtscheiding, zodra er kinderen zijn ligt dit percentage één op negen. Het huisje-boompje-beestjegevoel is heel diep in de ziel van de mens verankerd.
Dit noopt ons als kerk tot voorzichtigheid in het op een negatieve manier spreken over gezinnen die niet kerkelijk betrokken zijn. Vaak zijn er nog structuren die enigerlei wijze aansluiten bij bijbelse uitgangspunten. Mijns inziens liggen hier voor het evangelisatiewerk de nodige aanknopingspunten.

Gaven
We zien in de Bijbel de grote betekenis van het huwelijk voor het Koninkrijk van God. Dit geldt in het Oude Testament nog sterker dan in het Nieuwe. Kinderen zijn een zegen van God. De HEERE geeft deze zegen binnen het huwelijk. De kinderen zijn niet het eigendom van de ouders, ze zijn gaven van God. Ouders hebben kinderen op te voeden tot eer van God. Het grootbrengen tot eer van God betekent ook dat de opvoeding het heil van de kinderen beoogt. Ouders zijn de handen van God (aldus Luther). De vader en moeder hebben een voorbeeldfunctie. Ze wijzen heen naar God. De vader is priester in het gezin en ook moeder leidt haar kind(eren) tot Jezus. Een goede opvoeding vereist een stabiele gezinsstructuur.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen