Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Gezocht: predikant

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Gezocht: predikant

Op zoek naar leider met warme uitstraling

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

In de zondagse prediking ligt de essentie van ons ambt: het is een uitspraak van ds. H. de Jong, opgetekend in de vriendenbundel Verrassend vertrouwd die hij deze maand aangeboden kreeg. Is het geen vanzelfsprekende stelling, een kerkelijke open deur? In onze tijd zeker niet.

In grote delen van de Protestantse Kerk is het gebruikelijk dat predikanten en/of kandidaten kunnen solliciteren als een (wijk)gemeente vacant wordt. Wie Kerkinformatie en Woord en Dienst leest, komt de advertenties tegen. Zou het een oplossing zijn voor de moeiten die rond het beroepingswerk ook ervaren worden? Ik denk het niet. Zouden predikanten die wat minder of helemaal niet in beeld zijn, hun verlangen naar een andere gemeente op een verantwoorde manier onder de aandacht kunnen brengen? Nee, ik denk het niet.

Geroepen
Solliciteren lijkt misschien interessant voor predikanten die behoren tot een kring van gemeenten waarin dat niet gebruikelijk is. Het bezit van deze zaak zou echter wel eens het einde van het vermaak kunnen zijn. Een bezwaar is immers dat je als predikant in een kwetsbare situatie ten opzichte van je eigen gemeente komt, zodra de sollicitatie bekend wordt: Wil onze dominee weg?
Belangrijker nog is de overweging dat een ambt iets is waartoe je geroepen wordt en waarnaar je niet solliciteert. Dat zullen de honderden broeders ervaren die in deze weken en maanden gekandideerd worden in een vacature voor ouderling of diaken. Als je als dominee solliciteert, kan gemakkelijk de eigen ambtelijke loopbaan zwaarder gaan wegen dan het belang van de gemeente – een focus op de predikant die in het laatste rapport voor de synode van de commissie Veerman ook zichtbaar was.

GKV van IJsselmuiden
Ik schrijf deze bijdrage, omdat mijn oog viel op een advertentie die de gereformeerd-vrijgemaakte kerkenraad van IJsselmuiden plaatste, in het Nederlands Dagblad en in kerkelijk weekblad De Reformatie. Allereerst is het feit opvallend dat binnen de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt via deze weg een nieuwe predikant gezocht wordt. Zou het komen omdat veel kerkenraadsleden (zoals in hervormde gemeenten) nauwelijks weten welke predikanten met zegen hun gemeente zouden kunnen gaan dienen? Zou het komen omdat de functie en het beroep van predikant meer nadruk krijgen in relatie tot het geestelijke karakter van het ambt?
Opvallender nog dan het feit is de verwoording in de advertentie naar welke predikant de gemeente van IJsselmuiden op zoek is. Behalve een leider en een inspirator zoekt de gemeente – het wordt als eerste benoemd – ‘een predikant met een warme uitstraling en een luisterend oor vanuit een persoonlijk geloof ’. De oproep onderstreept de al enige jaren waarneembare trend om de persoon van de predikant veel sterker dan voorheen te benadrukken. Overigens is er niets mis met een dominee die aardig is – integendeel. Paulus schrijft in 1 Thessalonicenzen 2:7: ‘Maar wij zijn in uw midden vriendelijk geweest’, al voegt hij er direct aan toe dat de apostelen van Christus vol verlangen waren het evangelie mee te delen.

De tijd verstaan
Wat betekent het voor de opbouw van de gemeente als de kerkenraad van een orthodoxe gemeente allereerst op zoek is naar ‘een predikant met een warme uitstraling’? Ik concludeer eruit dat er onvoldoende zicht is op het wezenlijke van het ambt, de verkondiging op zondag, zoals uit de mond van ds. H. de Jong aan het begin van deze bijdrage opgetekend. Ds. De Jong werd een halve eeuw geleden als predikant bevestigd in de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt en werd na de scheuring van 1968 een van de leidinggevende theologen in de Nederlands Gereformeerde Kerken.
Het boek dat ds. De Jong kreeg aangeboden – Verrassend vertrouwd. Een halve eeuw verkondiging en theologie van Henk de Jong (uitg. Van Wijnen, Franeker) – tekent hem als iemand die onze tijd kent, als iemand die weet welke aanvechtingen en verleidingen de gemeenteleden kennen. Dát lijkt mij nu cruciaal.
In de bundel lees ik dat ds. De Jong steeds minder uitging van het bij de gemeente veronderstelde geloof, ‘alsof hij zich steeds meer rekenschap geeft van de secularisatie ín de kerk’. Woorden die mij doen denken aan de lezing van ds. W. Dekker op de voorlaatste predikantencontio van de Gereformeerde Bond, waarin hij voorzag dat de gemeente ook van binnenuit steeds door het nieuwe heidendom zal worden aangevreten. ‘We zetten de deuren en ramen wijd open om de grote slag naar buiten te maken, terwijl de vraag zou kunnen zijn hoe wij overwinteren op Nova Zembla.’ Dat ‘overige te versterken wat sterven zou’, dat bepleitte ds. H. de Jong ook toen hij inzette op ‘de beslotenheid van de kerkdienst’: ‘Juist op de zondag moet de kerk met de rug naar de wereld durven staan om haar eigen geheim te koesteren.’ Dat is een concentratie op binnengemeentelijke prediking uit angst voor voortgaande verdunning.

Roeping of uitdaging
Waarom dit verwoord? Omdat een predikant als dienaar van de kerk moet beseffen in welke cultuur gemeenteleden ademen. Als de koude wind van de secularisatie ook buiten de stadsmuren waait, moeten we beseffen dat we het met de warme uitstraling van de dominee niet redden. Dan zoeken we een dienaar van het Woord, die met de gemeenten de Schriften leest. Dan is prediking een daad van vertrouwen op God en Zijn Woord. Dan is die verkondiging inderdaad de essentie van het ambt – los van de twee, drie of vier talenten van de verkondiger. Als deze zijn talent maar niet begraaft.
Zijn die predikanten in de geschiedenis van de kerk niet tot zegen geweest die een kerkdienst beschouwden als een vooroefening voor het staan voor God? Dat is toch de eerste roeping, die we naar elkaar toe moeten blijven benoemen. En wellicht is het gezien het geheel van de advertentie niet zo vreemd dat deze het woord ‘roeping’ niet gebruikt, maar spreekt van een uitdaging.

Een Middelaar nodig
De waardering die de prediking krijgt, staat niet los van het geestelijke leven in de kerk. Niets is verschrikkelijker dan dat de prediking verloren heeft aan getuigenis, aan zeggingskracht, aan appèl, aan levensernst. Laten het ons niet gaan ontbreken aan het geloof in de kracht van het Woord van God, dat als dynamiet ons zondige bestaan kan omblazen, dat ons oog opent voor Jezus Christus als de Middelaar tussen God en mensen. Hem hebben we nodig, eenvoudiger is het niet te zeggen.
Nog één keer de kerkenraad uit IJsselmuiden, die op zoek is naar ‘een predikant met een luisterend oor’. Dr. Martyn Lloyd-Jones signaleert in zijn boek Prediking en predikers dat bij de verminderde aandacht voor de verkondiging ‘het geven van advies’ meer en meer als taak van de dominee gezien wordt. ‘Naarmate de prediking verslapt, neemt het persoonlijk advies toe.’ Een trend die de Engelse theoloog in het geheel van de twintigste eeuw al waarnam. ‘Door de nieuwe spanningen, de druk en de moeiten van het leven in deze moderne wereld heeft de mens meer persoonlijke aandacht nodig.’ Het belang van een zo intensief mogelijk pastoraat staat buiten kijf, zolang dit maar niet in mindering op de eredienst op zondag komt. Dat moment blijft immers spitsuur voor de Heilige Geest.

Geduldig onderwijzen
Het spreekt voor zich dat er meer te zeggen is over de dienaar van het Woord dan het primaat te leggen bij de prediking. Denk aan de noodzaak van een biddend en meditatief leven, geconcentreerd op de heilige dingen. Hoe kun je namens God tot mensen spreken als je ook niet tot God over mensen spreekt? Gebed en verkondiging zijn twee zijden van dezelfde medaille.
Als de taak van de predikant als eerste gezien dreigt te worden als iemand die coacht, die bemoedigt, die luistert, moeten we dan Paulus niet citeren in zijn woorden tot Timotheüs? ‘Ik dring er dan op aan, voor God en de Heere Jezus Christus, Die levenden en doden zal oordelen bij Zijn verschijning en in Zijn Koninkrijk: predik het Woord. Volhard daarin, gelegen of ongelegen. Weerleg, bestraf, vermaan en dat met alle geduld en onderwijs.’

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 22 oktober 2009

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's

Gezocht: predikant

Bekijk de hele uitgave van donderdag 22 oktober 2009

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's