Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Dichten over de dood

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Dichten over de dood

Zelfs ‘Sinds ik het weet’ is vers met perspectief

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

‘Over de grens’ is het thema van de Landelijke Gedichtendag van vandaag. Bij alle dichterlijke wedstrijden en marathons mag de gedachte aan dé grens ontbreken: die tussen tijd en eeuwigheid.

N iemand ontkomt eraan, maar velen willen er niet aan denken en schudden het onderwerp van zich af: de grens tussen leven en dood. Toch zijn over deze grens heel wat gedichten geschreven, zowel door christenen als niet-christenen. Een christendichter legt hier vanzelfsprekend eigen accenten. Hij gelooft in God, die leven geeft en op Zijn tijd leven neemt. Een christen heeft op grond van de Bijbel weet van een hiernamaals, de wederkomst, de opstanding uit de doden, het oordeel dat zal uitgesproken worden over levenden en doden.

Sterfbed

Jacqueline van der Waals (1868-1922) was een dichteres die op een bepaald moment in haar leven wist dat ze vlak voor de grens van de dood stond. Dat kwam toen bij haar maagkanker werd geconstateerd, in een onbehandelbaar stadium. In haar laatste levensjaar, gedeeltelijk op haar sterfbed, schreef ze een aantal ontroerende doodsverzen die pas na haar overlijden werden gepubliceerd. Een daarvan is ‘Sinds ik het weet’.

Ze was gehecht aan het leven, de schoonheid van de natuur. Heel menselijk en heel herkenbaar. Maar de dodelijke ziekte – ‘het boze woord’ in de derde regel – dwong haar tot afscheid nemen. Weggroeien dus. Ze beleefde ook intens een andere groei, een groei naar God toe: ‘God is mij meer nabij.’

Sinds ik het weet...

Sinds ik het weet – ik weet het wel, ofschoon nog onder ons angstvallig wordt ontweken, het boze woord te noemen, dat bij ’t spreken licht ruw of wat onzuiver klinkt van toon, –

Sinds ik het weet, werd mij de overvloed, de schoonheid en de zoetheid aller dingen, die mij alom omgeuren en omringen, nog wèl zo liefelijk en wèl zo zoet,

Sinds ik het weet, schijnt mij de atmosfeer doorwasemd en doorgeurd van zoele togen, het is of ieder zintuig en vermogen nog fijner werd en scherper dan weleer,

Sinds ik het weet, treed ik, wie ik ontmoet, de vreemden en de vrienden op mijn wegen, ontroerder en vertrouwelijker tegen, en ’k groet ze met een vriendelijker groet,

Sinds ik het weet, is God mij meer nabij en vaak, in d’ernst van ’t aardse spel verloren, zo ernstig en zo diep als ooit te voren, gevoel ik plots Gods glimlach over mij.

Tussen hopen en zien

Ook de dichteres Inge Lievaart, thans hoogbejaard, dichtte over de grens van leven en dood. In het gedicht ’Er komt een eind aan’ gaat het over hopen – de hoop van een gelovige christen – en zien. Eenmaal zal de hoop overgaan in zien, in aanschouwen. Ieder mens gaat eenmaal het graf in, maar één graf is al geopend, een teken dat vooruitwijst naar Gods toekomst. En die boodschap moet doorgegeven worden, die boodschap geeft houvast in dit moeilijke leven. Eenmaal zal er geen voorbijgaan meer zijn, eenmaal zal er geen dood meer zijn. Een gelovige mag het Paulus nazeggen: dan ‘zullen wij zien van aangezicht tot aangezicht’ (1Kor.13:12). Dan is hopen overgegaan in zien.

Er komt een eind aan

Er komt een eind aan het jaar er komt een eind aan de tijd aan jouw tijd en aan de tijd die de mijne heet de Prediker spreekt van ijdelheid jagen van wind alles wat is gaat voorbij onherhaalbaar voorbij

Maar de hoop die zich rekt om te zien de hoop op het leven dat blijft komt er een eind aan de hoop?

Gelukkig ook aan de hoop want hetgeen dat men ziet waarom zou met het hopen? Nog is er die grens nog zien wij het niet maar het meldt zich het nadert dat ene graf is al open

O vertel het nog terwijl je voorbijgaat vertel het ja vertel het je arme voorbijgaande zelf dat er een eind komt aan het voorbijgaan aan het voorbij zijn gegaan dat er een eind komt aan de DOOD

Vervuiling en vervulling

De dichter André Troost, hervormd predikant in Heusden, schreef vele liederen en gedichten. Van hem kies ik het lied – een lied is ook een gedicht! – ‘De aarde is vervuild’. Het is een lied waarin enerzijds een hedendaags aspect doorklinkt: de aarde die verkwanseld wordt, de aarde vervuild door gif, gas en teer. Daar gaan de eerste drie strofen over, maar dan krijgen we – exact in het midden van het lied – de ommekeer: de aarde wordt vervuld! Vervuild staat tegenover vervuld, een prachtig en diepzinnig woordspel. Diepzinnig is ook het gebruik van de werkwoorden: ís vervuild – dit slaat op het heden – tegenover wórdt vervuld, het toekomstperspectief van de nieuwe hemel en de nieuwe aarde.

De aarde is vervuild

De aarde is vervuild, veroordeeld tot de dood, de schepping schreeuwt – zij huilt, zij kreunt in barensnood!

De aarde is vervuild tot in de verste hoek – de zegen wordt geruild, verkwanseld voor een vloek.

O aarde, hoe vervuild door gif en gas en teer, God, die zich nog verschuilt, bewerkt een ommekeer: De aarde wordt vervuld door kinderen van licht en onze oude schuld bedekt voor zijn gezicht.

De aarde wordt vervuld van groene overvloed – Jeruzalem onthult een wereld, gaaf en goed.

De aarde wordt vervuld: Gods liefde uitgestort – zie hoe uit zijn geduld de hof herboren wordt.

‘Vervuild’ en ‘vervuld’ verschillen slecht in één letter. Maar wat een wereld van verschil. Een christendichter heeft een eigen geluid, het bijbelse perspectief op de eeuwigheid. Zal dit perspectief ook vertolkt worden op de Landelijke Gedichtendag?

J. de Gier

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 28 januari 2010

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's

Dichten over de dood

Bekijk de hele uitgave van donderdag 28 januari 2010

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's