Antwoord op nood Nederland

H et feit dat zo’n congres wordt georganiseerd roept vragen op. Van ‘Wat willen die conservatieven en wie zitten daar achter? ’ tot de voor sommigen prangende vraag ‘Komt er een nieuwe politieke partij? ’.

De gedachte om aandacht voor het christelijk-conservatieve denken te vragen, is breder gaan leven rond de presentatie van het boek van dr. Bart Jan Spruyt over ds. J.T. Doornenbal: Als je eenmaal hebt liefgehad. De kijk van ds. Doornenbal op ontwikkelingen in de samenleving zoals die in zijn tijd plaats vonden, roept vandaag herkenning op en spreekt aan. De analyses die de predikant van die ontwikkelingen geeft, hebben veelal aan actualiteit niet ingeboet. Spruyt plaatst het christelijk-conservatieve denken dat hij bij ds. Doornenbal aantrof in een breder perspectief, legt het naast dat van andere conservatieve denkers en trekt lijnen.

Historisch besef

Toen ik op 5 november 2009 een van de eerste exemplaren van het boek in ontvangst mocht nemen, heb ik uitgesproken dat het niet bij het presenteren en het lezen van het boek zou moeten blijven, maar dat het de hoogste tijd is om het christelijk-conservatieve denken breed onder de aandacht te brengen. Immers, veel van de problemen waar onze samenleving vandaag mee kampt komen voort uit een gebrek aan historisch besef, het ontbreken van waarden en normen en vooral uit het ontbreken van een grondslag, een fundament.

Juist heden ten dage zou het goed zijn als geestelijke leidslieden ontwikkelingen in de wereld om ons heen duiden, in een breder perspectief plaatsen en waarschuwen voor de gevolgen ervan. Daarbij valt te denken aan recente gebeurtenissen zoals het verstoren van kerkdiensten in de roomskatholieke kerk door homoactivisten, aan discussies in het parlement over de acceptatieplicht van leerlingen en leraren voor het bijzonder onderwijs, en ook over de uitspraak van de Hoge Raad over het vrouwenstandpunt van de SGP. Ontwikkelingen die vergaande consequenties kunnen hebben voor de vrijheid van godsdienst en onderwijs.

Vinden van uitweg

Het is mijn overtuiging dat het christelijk conservatisme een bijdrage kan leveren aan het vinden van een uitweg uit de misère waarin ons land en volk zich thans bevinden, te midden van een wereld waarin rampen elkaar opvolgen en de machteloosheid van de machtigen der aarde zich steeds breder manifesteert.

Sinds begin 2010 denkt een aantal mensen – zowel politiek ongebonden als leden van SGP en CDA – na over de vraag hoe het christelijk conservatieve gedachtegoed in de samenleving uit valt te dragen. Dit gebeurt als Christelijk Conservatief Beraad, waarvan behalve Spruyt en ondergetekende Wilco Boender en Dirk-Jan Nijsink initiatiefnemers zijn. Waarom doen we dat?

De samenleving is in verwarring en op drift geraakt. We zien dat in de politiek, zowel lokaal als nationaal en internationaal, maar ook op andere terreinen en zelfs in de kerk. Kijken we naar de politiek dan zien we instabiliteit, kiezers die van de ene naar de andere politieke partij overlopen, en per verkiezingsronde volstrekt uiteenlopende keuzes maken. Politieke partijen schieten in de peilingen snel omhoog en zakken soms even snel weer terug. Het politieke landschap is versnipperd en het vormen van stabiele, werkbare regeringscoalities wordt steeds moeilijker. Onder de druk van die snel wisselende opiniepeilingen raken politieke partijen ook zelf

steeds meer het spoor bijster. Het ontbreekt politieke partijen vaak aan een heldere visie waar het met de samenleving naartoe moet. Sterker nog, vaak wordt eerst onderzocht wat de kiezer wil en daarna de richting of het standpunt bepaald.

Weg wijzen

Hoe anders was dat bij Edmund Burke (een van de grondleggers van het conservatisme) die als politicus de kiezers vertelde wat zijn overtuigingen waren en meedeelde dat wie het met hem eens was welkom was om op hem te stemmen, en dat wie het niet met hem eens was ook maar niet op hem moest stemmen. Het inwisselen van zijn overtuiging voor de fluctuerende meningen en opvattingen van de bevolking, vond hij in strijd met zijn ambt en roeping. Juist in deze (turbulente) tijd is het van groot belang dat er leiders zijn die de weg wijzen in plaats van deze aan de (op drift geraakte) kiezers te vragen.

De grote vraagstukken van deze tijd – zowel met betrekking tot de financieel-economische crises als rond vreemdelingen en integratie, maar ook medisch ethische vraagstukken, vragen rond het gebruik van moderne technologie enzovoort – hebben in het vinden van antwoorden mensen nodig die de diepste nood van de samenleving peilen en de route willen wijzen naar een uitweg. Die uitweg is niet in eerst instantie politiek van aard, maar veel meer cultureel. Wel hopen wij op bijval vanuit de politiek.

Wat eeuwig geldig is

Voor veel mensen in Nederland is conservatief een negatief begrip. Het staat vooral voor behoudzucht. Maar daarmee wordt de werkelijkheid geweld aan gedaan. Conservatisme wil vooral in ere houden wat eeuwig geldig is, het wil tradities en gebruiken bewaren die hun waarde hebben bewezen en het wil de apocalyps van de voortgaande nivellering en ecologische ondergang voorkomen.

Conservatisme bestaat in essentie uit de overtuiging dat de samenleving niet in zichzelf kan bestaan maar een cultureel fundament nodig heeft. Daarbij zijn goed opgevoede en onderwezen mensen (karakter- en gewetensvorming) onontbeerlijk. De democratische rechtstaat en de markt brengen die deugden niet zelf voort, die moeten van elders, van buitenaf, komen.

Onze beschaving is bepaald door de christelijke cultuur en traditie. De wijsheid die deze christelijk –historische– traditie belichaamt en waarvan de Bijbel de bron vormt is daarom onmisbaar voor het in stand houden van het culturele fundament onder onze samenleving. Een samenleving floreert alleen als zij zich buigt voor de wetten van het koninkrijk van God. Als wij die wetten breken, dan breken zij ons.

Christelijk conservatisme richt zich niet op de belangen van een bepaalde groep, maar wil met zijn boodschap heel het land, heel het volk en de gehele kerk bereiken.

Forum

Hoe? Het Christelijk Conservatief Beraad wil een forum creëren waarbinnen alle krachten kunnen worden gebundeld. Daarnaast willen wij activiteiten organiseren om het gedachtegoed in de samenleving uit te dragen. Mensen bewust maken van wat er gaande is en hoe dat te duiden. Discussie en debat horen daarbij. Daaruit volgt ook het kunnen en willen uitoefenen van invloed op de ontwikkelingen in onze samenleving in woord en geschrift.

Wat mij betreft ligt hier een verantwoordelijkheid die christelijk Nederland – en zeker geestelijk leiders, predikanten – zou moeten oppakken. Nederlanders moeten bewust worden gemaakt van wat er gaande is in onze samenleving en worden gemotiveerd om dat alles niet passief gade te slaan, maar met overtuiging te participeren in deze wereld, wetende dat wij een Woord hebben voor deze wereld.

Eddy Bilder

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen