Rustpunt in de week

O p het geheel van de Nederlandse bevolking is er een steeds kleiner wordende minderheid die bij de ontwijding van de zondag tegengas geeft en protest aantekent. Die kleine kudde vreest dat met de slijtage rond de instelling van God een geschenk van Hem aan de wereld teloor gaat, terwijl de onderhouding daarvan juist zegenrijk is. De funeste gevolgen zullen bij totale gelijkschakeling van alle dagen voor mens en maatschappij niet uitblijven.

De vrees en het reageren op deze ontwikkelingen worden niet ingegeven door starre behoudzucht, maar door liefde tot Zijn getuigenis en door gehoorzaamheid aan de Heere. De regel uit Psalm 119 speelt door het hoofd: Hoe lief heb ik Uw wet.

Bijbelse lijnen

Het vierde gebod (en ook het vijfde) heeft anders dan de andere acht geboden een positieve inzet: ‘Gedenk de sabbatdag, dat u die heiligt.’ De Heere heiligde en zegende de zevende dag na het scheppingswerk voltooid te hebben. Hij rustte van al het werk dat Hij gemaakt had.

Met de heiliging van deze dag bevinden we ons dus in gezelschap van de Heere Zelf. Na de zes schep-pingsdagen rustte Hij samen met de door Hem geschapen mens. Hij zegent niet alleen mensen maar ook een dag. Na en naast de opdracht tot en gave van vruchtbaarheid horen we dat God de mens de gelegenheid biedt op adem te komen. Hij mag ‘van ophouden weten’ (oorspronkelijke betekenis van sjabbat). De rustdag is door Hem gegeven tot verlustiging. De mens mag er vreugde aan beleven, met God en de ander, in Zijn goede schepping. Deze insteek behoedt je voor wettische dadendrang of libertijnse vrijbuiterij.

Het Oude Testament verschaft ons helder inzicht van Wie deze dag is en blijft, en hoe wij met deze instelling verantwoord omgaan. In de profetische woorden van Ezechiël heeft de Heere het over ‘Mijn sabbatten’. In de gezinnen en de kerk klinkt de roeping tot onderhouding van Zijn Woord en inscherping van geslacht tot geslacht. Zowel de sabbatsrust als het huwelijk is er al voor de zondeval en beide zijn door God meegegeven aan het eerste mensenpaar dat buiten het paradijs verder mocht.

Jongeren

Rond de viering en onderhouding registreer je soms verheugende signalen. Twee belijdeniscatechisanten hoor ik zeggen: ‘Op zondagmorgen kun je de stilte horen.’

Een van hen heeft in haar contract laten opnemen dat ze niet zal meedoen aan werk op zondag. Haar voorwaarden zijn binnen de wettelijke kaders gehonoreerd. Enkele jongeren maken desgevraagd hun mening over de zondag kenbaar: ‘Ik zou op zondag niks kopen, ook niet als ik later getrouwd ben’.

‘Mijn ouders hebben een grens gesteld voor mij waaraan ik me houd. Soms met moeite, zeker als andere jongeren meer mogen.’ Een ander merkt op dat een eetgelegenheid in de stad op zondag dicht bleef omdat een aantal medewerkers (scholieren met een christelijke achtergrond) te kennen had gegeven niet op zondag dienst te zullen doen.

Alle jongeren spreken zonder onderscheid van een aangebrachte orde op de eerste dag van de week: kerkdag en bezoek aan grootouders. Tevens geven zij te kennen dit ook in de toekomst te blijven volhouden en voort te zetten.

De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat andere geluiden niet ontbreken. Huiswerk maken op zondag wordt niet gezien als een last die op die dag niet gedragen hoeft te worden. Het volgen via media van de sportgebeurtenissen en het kijken van tv-programma’s wordt als volstrekt normaal beschouwd. Het bezoeken van twee kerkdiensten op een zondag hoort er helaas bijna niet meer bij.

In spontane openheid wordt het onderscheid tussen de verschillende generaties hoorbaar en daarmee zichtbaar. Diverse grootouders en ouders laten aan hun (na)kroost herhaaldelijk weten een aantal ontwikkelingen niet toe te juichen en zich er zorgen over te maken.

Rustpunt

De zondag als rustpunt, alles staat in dienst van dat doel. Al mediterend kom je bij regels als: ‘Niets is er waar ik in kan rusten’ (Ps.73). Of: ‘Komt allen tot mij die vermoeid en belast bent, en Ik zal u rust geven’ (Matth.11:28). In een dolgedraaide en op hol geslagen samenleving heeft de geheiligde (apart gezette) dag geestelijk en sociaal een functie. Woorden als gemeenschap (familie, kerk) en samenkomst (rondom het Woord in de kerk, ’s avonds bij een zanguur, na de kerkdienst met jongeren) binden aan God en aan elkaar. Het is gelet op de ontwikkelingen een bedreigde zone van ons leven. Dit stukje van de week zal onontbeerlijk blijven om de andere dagen te kunnen functioneren.

Ochtend

‘Houd wat u hebt, versterk de overige dingen’ (Openb.2). We hebben in de dag van God meer dan goud in huis. Waken voor verdoffing en ontwaarding, verlies en verachting blijft geboden. ’s Morgens horen we in de kerk de wet van God, een bronwoord voortkomend uit God Zelf. Zijn naam is Uitleider (Bevrijder). We zien in de spiegel van Zijn wet en worden niet vrolijk van het beeld dat wij ontwaren. De vergeving als gave en wonder van Boven wordt bezongen en beleden.

Opgescherpt de week in met en onder het geleide van Hem en Zijn woorden, die Hij heden opnieuw gebiedt. Een wet om naar te horen en te gehoorzamen. Dat is heel wat anders dan de Tien Geboden bijzetten in het museum van oudheden of rariteiten.

Het Evangelie wordt gepredikt naar het bevel van God. De naam van de Zoon van God valt. In heilige stilte en eenvoudige rust vindt de prediking plaats. De Heilige Geest werkt via het gepredikte woord in het hart. Onder de stille en nochtans merkbare werking van Woord en Geest ontstaan de grootste wonderen: geloof en bekering, de begeerte en het verlangen Hem te dienen.

Middag

De geloofswerkelijkheid wordt aangevochten. Het afhaken en de aantasting vinden onder andere plaats door een tanend besef wie God is, waartoe Jezus kwam en hoe de Geest werkt. Leven uit en bij de doop opent juist meer en meer de heerlijkheid van de Drieenige en Zijn Namen en werken. Kunnen we het heilzame van de inhoud van het geloof missen?

De Twaalf Artikelen van het algemeen en ongetwijfeld christelijk geloof bieden niet alleen tegenwicht tegen alle tegendraadse geluiden en bewegingen, maar zijn de woorden van de belijdenis van het geloof in de Vader, Zoon en Heilige Geest. De heilige katholieke kerk spreekt zich uit en weet zich met dit erfgoed verbonden. Juist de middag- of avonddienst biedt ruimte op geloofsvragen en ethische kwesties in te gaan. Een themapreek bij Zondag 22 over herkenning in de hemel kan er best eens een keer vanaf. Voorbereid met de weduwnaar die existentieel met de vragen rond dit onderwerp worstelt, krijgt deze thematische leerrede een actuele en persoonlijke spits. De zegen van het gezag valt te belichten vanuit Zondag 39. Mailcontact met een politieman en directeur van een groot bedrijf zijn in staat de preek in één keer boven het gemiddelde niveau te brengen.

Over de dag komt een gloed die weldadig aandoet. Om op terug te zien als iets moois en weer met verlangen naar uit te zien.

Godsvrees

Al ons pogen om de dag van de Heere te handhaven vanuit een bewaken van de status quo zullen echter mislukken en stranden als het blijft bij en niet uitgroeit boven menselijke dadendrang en wettische behoudzucht. Luisteren naar Zondag 38 van de Heidelbergse Catechismus wijst ons de weg die God met ons gaat en waarop wij Hem mogen volgen: ‘(…) dat ik de Heere door Zijn Geest in mij laat werken en aldus de eeuwige sabbat in dit leven aanvang.’ Rond het horen van Zijn Woord wordt rust gecreëerd om in stille rust te vernemen van Wie de vrede komt. We laten dingen na opdat het horen naar Hem niet al te veel in het gedrang komt en de wekelijkse voeding ons goed bekome. Daarom: Gedenk de sabbatdag.

H. Westerhout

Volgende week schrijft ds. R.W. van Mourik over het eren van de ouders.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen