Predikant als toeruster

I n Handelingen 2 zien we dat de leer van de apostelen de basis van alle gemeentewerk is. Het geloof is uit het gehoor van het gepredikte Woord van God. Maar daarna wordt meteen gezegd dat de gelovigen volhardden in de gemeenschap. De gemeenschap ziet om naar elkaar. De gemeenschap deelt met elkaar. De gemeenschap veronderstelt onderlinge, christelijke liefde. Het is de liefde, die 1 Korinthe 13 zo prachtig beschrijft en die vrucht van de Heilige Geest is.

Ambtsdragers zijn gekozen door de gemeente en mitsdien door God geroepen tot hun bediening. Weliswaar zijn het gewone mensen, zoals iedereen. En waar mensen werken, worden onvermijdelijk en onbedoeld fouten gemaakt (zie bijv. Hand. 6:1). Toch maakt God gebruik van mensen. Christus bouwt Zijn kerk en Hij wil de ambten gebruiken tot de opbouw van Zijn lichaam: de gemeente Gods.

Daar gaat het hier over: hoe de predikant zijn medebroeders kan instrueren, adviseren en motiveren om het gemeentewerk te doen.

De predikant gaat straks naar een ander werkveld of misschien met emeritaat. Onze Meester liet Zijn discipelen eens achter. Maar Hij liet ze niet aan hun lot over. Hij had hen instructies gegeven. Hij sprak over Zijn heengaan en over het nut daarvan. Hij gaf hen de Trooster, Die hen zou leiden in al de waarheid en alles wat Hij gezegd heeft in herinnering roept.

Groeiend individualisme

’s Zondags zitten we allemaal in de kerk onder hetzelfde Woord. Heerlijk, maar in veel situaties toch massaal. Heel veel gemeenteleden kennen elkaar niet of nauwelijks. In het rijke Westen zijn we niet alleen materialistisch, maar in toenemende mate ook individualistisch geworden. Het schijnt dat we bijna of helemaal geen tijd en zorg voor elkaar hebben. Het komt voor dat zieke ouders met de taxi onbegeleid naar het ziekenhuis gaan, terwijl hun eigen kinderen gewoon naar hun werk gaan. Het komt voor dat jongelui op hun weblog, Facebook of Twitter vrienden oproepen hen te helpen bij een klus. Op de bewuste dag blijken ze er echter helemaal alleen voor te staan. Niemand komt opdagen. Iedereen schijnt voor zichzelf te leven. Koningin Beatrix sprak erover in haar kersttoespraak van 2009.

Wij wisselen via internet met ‘vrienden’ razendsnel boodschappen uit, maar ontmoeten niemand.

Is het soms een teken van de eindtijd, waarin de liefde van velen zal verkoelen? Zelfs binnen de christelijke gemeente? Welke taak heeft de predikant hier en welke de kerkenraad? Gezamenlijk mogen zij in hun gemeentewerk de drie ambten van Christus weerspiegelen. De predikant profetisch sprekend, de ouderling koninklijk regerend en de diaken priesterlijk dienend.

Thuis in de Schriften

De predikant geeft onderwijs en vorming om de heiligen toe te rusten tot (...) opbouw van het lichaam van Christus (Ef. 4:12). Hij kan dat niet alleen af. In een gezonde situatie staan ouderlingen, diakenen, catecheten, pastoraal werkers, bezoekbroeders en uiteindelijk de hele gemeente hem daarbij terzijde. Hoewel wij de drie ambten hoog houden, kennen wij geen leken in de gemeente. Elke belijder draagt het ambt van alle gelovigen. Zo bouwt God door Zijn Geest aan Zijn lichaam: de gemeente.

Elke predikant zal aan het begin van het nieuwe vergaderseizoen het huisbezoek doornemen met zijn ouderlingen. Het verdient aanbeveling dat niet in een gewone kerkenraadsvergadering te doen, maar in een vergadering met de (wijk)ouderlingen, die met het pastoraat zijn belast. Niet alleen zullen namen van gezinnen en personen die bijzondere aandacht verdienen, genoemd worden, maar ook kan de predikant aanwijzingen geven voor Schriftgedeelten die gelezen kunnen worden in bepaalde situaties.

Onlangs vroeg ik aan een jonge ouderling wat hij dacht nodig te hebben bij zijn huisbezoek. Hij antwoordde: ‘Parate kennis van het Woord van God.’ De predikant heeft hier duidelijk een taak. Het is voor ambtsdragers van groot belang dat zij thuis zijn in de Schriften. Doorgaans zul je van tevoren moeten weten wat je zult lezen.

Maar het pastorale gesprek kan een onverwachte wending nemen. Men zit met een vraag of probleem. Hoe nuttig om dan te weten met welk bijbelgedeelte je hierop kunt aansluiten bij het afronden van het huisbezoek. Laten we gedurende de huisbezoeken alert zijn dat we moeilijke persoons- of gezinssituaties doorgeven aan de predikant als zijn hulp gewenst is. Soms kan er voorbede gedaan worden in de kerkdienst, als de mensen daarom vragen.

Regelmatig en getrouw

Dit brengt ons bij het reguliere huisbezoek. Als regel doen de ouderlingen met diakenen of bezoekbroeders het. Er wordt veel

gediscussieerd hoe vaak huisbezoek gebeuren moet. Ten minstens één keer per jaar lijkt mij het minimum. Hoe moet een wijkouderling anders een vertrouwensband opbouwen, als hij zijn sectie maar eens in de twee jaar bezoekt? De predikant zal er daarom bij zijn kerkenraad op aandringen geregeld en getrouw huisbezoek te doen. Vijftig pastorale eenheden is wel het maximum. Anders is het zaak dat het aantal ouderlingen wordt uitgebreid.

Ik weet dat zoiets in veel gemeenten een uitdaging is. Maar heeft de scheuring in 2004 niet laten zien dat er meer ambtsdragers in de gemeente zijn dan wij vaak denken? Er vielen toen hier en daar grote gaten in kerkenraden of hele kerkenraden stapten zelfs op. Hebben wij als ambtsdragers niet vaak een hoogmoedige houding? Niemand kan ambtsdrager zijn dan wij alleen. En zij die bleven, vreesden soms ook dat dat waar was. Maar de Heere heeft laten zien dat Hijzelf Zijn kerk bouwt en in stand houdt. Hij doet het, niet wij. Er werden kerkenraden gekozen. Het waren mensen die nooit aan de weg getimmerd hadden. Ze waren altijd over het hoofd gezien, maar zij vrezen de Heere en hebben het eeuwig welzijn van de gemeente op het oog.

De predikant moet er met zijn kerkenraad op toezien dat de gemeente behapbaar en bewerkbaar wordt. Voorkomen moet worden dat men­ sen ondergaan in de anonimiteit en massaliteit. De wijkouderling zal door geregeld en getrouw huisbezoek het vertrouwen winnen. Van zijn kant ontwikkelt hij voelhorens, een antenne als er problemen zijn. Daarom zal hij eerder in kennis gesteld worden van mogelijke problemen in gezinnen. Hij heeft dan het voorrecht dat hij ook even een kort bezoek kan brengen om mee te leven. Zo vormt hij als het ware een ‘miniatuur-gemeente’. De drempel naar hem toe wordt steeds lager. Bovendien ontmoet hij ‘zijn mensen’ op een bijbelkring, verenigings- of gemeenteavond. Het is aan te bevelen dat elke wijkouderling bij het doopgesprek aanwezig zijn als het een gezin betreft dat uit hun wijk afkomstig is.

Onderwerp van gesprek

Waarover moet op het reguliere huisbezoek gesproken worden? Iedereen zal beamen dat het vooral moet gaan over het leven met de Heere God. Maar een moeilijker vraag is: hoe breng je dat ter sprake? Je hoeft niet met de deur in huis te vallen. Vreugde en verdriet van het gezins- of persoonlijk leven moeten zeker aan de orde komen. Mensen worden getroffen door de economische crisis, werkloosheid, geslaagde jongeren krijgen geen baan, enz. Maar stel de geestelijke dingen niet uit tot het einde van het huisbezoek. God en Zijn dienst mogen geen sluitstuk worden. Of een soort vlag, die de lading van het huisbezoek moet dekken.

Als je zelf de Heere Jezus kent, zul je Hem graag met anderen delen.

Dus je hoeft niet te beginnen met de vraag: ‘En vertel eens hoe staat het met jou voor de eeuwigheid? ’

De meeste mensen zullen meteen dichtklappen na deze ontactische vraag. Er kan op de kerkenraad of pastorale vergadering over gesproken worden om elk seizoen een andere insteek te kiezen. Bijvoorbeeld: Je leest een voorbereid gedeelte uit de Bijbel halverwege het gesprek. Je vertelt er kort wat over.

Tien tegen één dat het bezochte gezin er graag op inhaakt. En je mag vragen: ‘Ben jij ook zo’n Zacheüs, die Jezus graag wil zien? ’

Als je besluit over de kerkgang te spreken, dan kun je vragen: ‘Zie je naar de zondag uit? ’ Hoe landt de prediking bij jullie? Hoe leeft jullie gezin in de vreze des Heeren? Kennen jullie iets van de verborgen omgang met God?

Geen dialoog, maar trialoog

Misschien leven er op dat huisbezoek zoveel vragen over de Bijbel dat het bezoek van de predikant nodig is. Geef het door. Maar geef op huisbezoek in elk geval aandacht aan het leven met de Heere. De gemeente weet heus wel dat u niet komt voor geneuzel over het weer, werk of school. Ze verwachten een open geestelijk gesprek rond de open Bijbel. Bid de Heere dat het geen monoloog wordt. U hoeft als ambtsdrager niet steeds aan het woord te zijn. Het huisbezoek is geen preek. Het hoeft ook geen dialoog te worden tussen u en het gemeentelid. Het uitwisselen van meningen laat vaak het hart leeg. Je komt niet voor jezelf. Je zou misschien liever thuis zitten. Maar je komt namens je Zender.

Bid daarom dat het huisbezoek een trialoog wordt tussen God, u en het gemeentelid of gezin. Een liefdevol gesprek over de eeuwige dingen voor Gods aangezicht. Samen aan de voeten van Jezus. Samen luisteren naar wat Hij zegt. Dat geeft gemeenschap. Ik weet het: je kunt het niet maken, het moet gegeven worden. Maar de Heere wil erom gebeden zijn.

L. Schaafsma

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen