Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Ouder moet Woord vertalen

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Ouder moet Woord vertalen

GELOOFSOPVOEDING EN EREDIENST [2]

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

Kinderen hebben bij het opgroeien het gezin nodig als een stabiele, veilige en rustgevende basis. Het gezin is de plaats voor een gezonde geestelijke, emotionele en psychische ontwikkeling. Het is van wezenlijk belang dat het gezinsleven is ingebed in de christelijke gemeente.

I n het Oude Testament wordt het gezin gezien als een tempel, met de vader als priester. De tempel van het gezin is de plaats waar de eredienst wordt gehouden en waar de geloofsopvoeding plaatsvindt.

De kerkvader Chrysostomus noemde het gezin een ‘kerkje in de kerk’. Hiermee verwoordde hij op nieuwtestamentische wijze de oudtestamentische notie van het gezin als tempel. En tegelijk plaatste hij het gezin midden in de kerk. De gedachte hierachter is dat de kerk mede vanuit de gezinnen gebouwd wordt. Levende kerkjes dragen bij aan een levende kerk, de kerk als huisgezin van God.

Dit vraagt van ouders een levende betrokkenheid bij het gemeentezijn. Niet alleen bij de eredienst. Het gaat om het functioneren van de gemeente als lichaam van Christus. Hierin is de toewijding en de dienstbaarheid van de leden van de gemeente onmisbaar. Kinderen hebben ook in dit verband het voorbeeld van de ouders nodig.

Eredienst

De eredienst is het hart van het gemeente-zijn. Zij wordt wel de belangrijkste werkplaats van de Heilige Geest genoemd. In de eredienst vindt de ontmoeting van God met Zijn gemeente plaats. Daar wordt het Woord geopend.

Daar werkt de Heilige Geest, niet alleen in het persoonlijke leven van de hoorders maar ook in het leven van de gemeente als geheel.

In de eredienst verschijnen wij als gemeente voor het aangezicht van God. Met ontzag voor Wie Hij is als de heilige, soevereine en liefdevolle God. En met een houding van nederigheid en eerbied. Ook met een houding van afhankelijkheid en openheid voor Zijn spreken en voor Zijn werk.

Als wij in de eredienst komen, betreden we een terrein dat bepaald wordt door het geheimenis van God. Er is sprake van openbaring. In de Woordverkondiging wordt het geheimenis van God ontvouwd. De Heilige Geest wijdt ons in dit geheimenis in. God laat Zich kennen. Maar Hij blijft, ook als wij Hem hebben leren kennen, voor ons verborgen. En veel dingen

blijven voor ons verborgen. Toch is Hij helemaal in de eredienst aanwezig. Als de Geopenbaarde én als de Verborgene. Er is daarom ook altijd iets van verborgenheid in de eredienst. v

Geheimenis

Het besef van dit geheimenis stempelt de gelovige deelname aan de eredienst. Het is belangrijk dat dit besef de kinderen wordt bijgebracht. Hierbij gaat het om iets dat zich niet in kindertaal, ook niet in volwassentaal, laat vertolken. Dit gaat het begrip en bevattingsvermogen van kinderen en volwassenen ver te boven. Daar zijn geen woorden voor. Ook een predikant beschikt daar niet over.

Aan de vraag om in de eredienst rekening te houden met kinderen kan slechts voor een deel tegemoetgekomen worden. Er blijft altijd dat verborgene dat alles overstijgt, dat wezenlijk bij de eredienst hoort en waar een heilig ontzag bij past. Dit is iets waar kinderen in moeten groeien. De Heilige Geest is ook hierin aan het werk. Dit heeft te maken met de uitstraling van het Woord. Daarom horen kinderen wezenlijk in de eredienst thuis. Ook al begrijpen ze veel niet, toch is de Geest in hun leven aan het werk, onder andere om hen besef bij te brengen van God, van Zijn aanwezigheid en van Zijn heiligheid.

Enige plaats

De christelijke gemeente is de plaats waar het geheimenis van God bewaard, geopenbaard en uitgedeeld wordt. Waar niet het

kind of de jongere of de bejaarde centraal staat, noch hun geloof of het leerproces, noch de liturgie of de ervaring, maar de drie-enige God, die in Zijn gemeente woont en die op een

wijze die wij niet kunnen narekenen, werkt in het leven van… Ja, ook van kinderen.

De kerk, met name de eredienst, is de enige plaats in de wereld waar mensen van alle leeftijden en posities samenkomen. De meest verschillende mensen ontmoeten elkaar in de gezamenlijke ontmoeting met God.

Hierin ligt een gezond tegenwicht tegen de fragmentatie en het individualisme van onze tijd. In de christelijke gemeente gaat het onder andere om gemeenschaps-

vórming en gemeenschapsléven. De eredienst neemt daar een centrale en fundamentele plaats in. Het organiseren van nevendiensten of doelgroepdiensten is strijdig met het karakter van de eredienst.

Het kind in de eredienst

Kinderen horen principieel in de eredienst. Ze zitten naast hun ouders. Als ouders hun kinderen hierin tot voorbeeld zijn, dan zien de kinderen hoe vader en moeder de handen vouwen en het hoofd buigen voor gebed, hoe zij de Bijbel open hebben, hoe zij zingen, hoe zij luisteren, hoe zij vol honger en verlangen zijn. Als het goed is, merken ze bij hen het diepe besef van het geheimenis van het Evangelie, van het aanwezig zijn in de tegenwoordigheid van de heilige en almachtige God.

In de dienst vindt niet alleen verbaal maar ook non-verbaal geloofsoverdracht plaats. Bij kinderen is het non-verbale aspect sterker. Hoewel het Woord centraal staat, gaat het in de eredienst om meer dan om woorden. Er is een hele liturgie waarmee kinderen vertrouwd moeten raken. Heel de dienst is het werkterrein van de Heilige Geest. Het gaat ook om de bedding van geborgenheid, vertrouwen en behaaglijkheid, waarin kinderen zich kunnen koesteren. Om een concentratie van spiritualiteit, om een sfeer die zo anders is dan de sfeer in de wereld. Ook dat is wat kinderen in de eredienst ontvangen. En dat is uiterst kostbaar.

Het is niet erg dat de kinderen nog niet zoveel van de preek begrijpen (ook al kun je er verbaasd over staan wat ze er van horen en vasthouden!). Zij geloven op het geloof van hun ouders. Dat is ‘het kinderlijk vertrouwen dat je ouders en de dominee dingen weten die je zelf niet begrijpt, en dat is goed.’ (Wim Dekker, CHE)

Prikkels

Ik wil terugkomen op de verschuiving van aandacht voor het wezenlijke naar het functionele. Als het gaat om de vele prikkels die met name kinderen en jongeren in de wereld van nu ontvangen, dan kan de kerk hiermee niet concurreren.

We dienen voorzichtig te zijn met prikkels. Want het gevaar is heel reëel dat het functionele het wezenlijke overspoelt. Met andere woorden: dat de Woordverkondiging overheerst wordt door toegevoegde elementen waar sterke prikkels van uitgaan.

Dat kan inderdaad betekenen dat de eredienst als saai ervaren wordt. De vraag is hoe je daar als ouders op ingaat. Ga je dat naar je kinderen toe bevestigen? Of probeer je iets van het verschil duidelijk te maken tussen kerk en wereld, tussen een wereld van rust en een wereld van onrust? Want is de eredienst niet een baken van rust? En een plaats waar je alles even kunt loslaten, om op een bijzondere wijze de Heilige Geest in je te laten werken?

Het ontvangen van veel prikkels leidt tot concentratieverlies. Kinderen moeten daarom niet aan te veel prikkels blootgesteld worden. Hen daartegen beschermen is niet eenvoudig in onze ‘prikkelende’ samenleving. In de opvoeding kan kinderen geleerd worden zich te oefenen in concentratie door te zorgen voor rust in huis en door hen te leren lezen en te leren luisteren. Dat bevordert het leren luisteren naar een preek en het stimuleert de concentratie die daarvoor nodig is.

Doorvertalen

De prikkels die wij nodig hebben, zijn de prikkels van het Woord, de prikkels van de Geest, die het Woord gebruikt om ons te bewegen naar Christus te gaan en vanuit de realiteit van kruis en opstanding te leven. Om ons daartoe te inspireren. Dit stelt hoge eisen aan de Woordverkondiging. Maar die eisen liggen niet primair op het functionele maar op het wezenlijke vlak. Het gaat om helderheid en laagdrempeligheid die niet ten koste gaat van verdieping. Naar de kinderen van de gemeente toe hebben ouders de verantwoordelijkheid om het verkondigde en gehoorde Woord verder door te vertalen. Veel ouders zijn geneigd om aan deze verantwoordelijkheid voorbij te zien.

C.G. Geluk

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 30 september 2010

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's

Ouder moet Woord vertalen

Bekijk de hele uitgave van donderdag 30 september 2010

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's