Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Twee keer applaus

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Twee keer applaus

Synode aanvaardt ‘Spreken over God’ unaniem

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

Aan de vooravond van de synode werd er in veel orthodoxe gemeenten gebeden omdat het rapport ‘Spreken over God’ behandeld zou worden. Wie bidt, mag ook danken. Met algemene stemmen werd het rapport aanvaard.

T wee keer wordt er op donderdagmiddag 11 november tijdens de vergadering van de synode geapplaudisseerd. De eerste keer gebeurt dit vanuit het publiek nadat ds. C.H. Oechies (classis Hoofddorp) gezegd heeft dat de door dr. A.J. Plaisier geschreven nota onvoldoende recht doet aan wat er in de breedte van de kerk leeft. ‘Kritische stemmen worden in een kwaad daglicht gesteld. Over echt spannende vragen geeft de kerk niet thuis.’ Ds. Oechies denkt ‘aan de vragen van prof. Kuitert en ds. Hendrikse over de geloofswaardigheid en de status van de bijbelse verhalen en over de vraag of God geen projectie van mensen is.’ Het na deze woorden (vanaf de tribune met gasten) klinkende applaus wordt door synodepreses ds. P. Verhoeff direct geneutraliseerd. ‘Wij applaudisseren alleen als er een besluit unaniem genomen wordt.’

Naoorlogse kerkgeschiedenis

Toen had niemand kunnen vermoeden dat er ruim drie uur later een wéttig applaus zou klinken. Met algemene stemmen aanvaardde de synode het rapport ‘Spreken over God’ als ‘pastorale handreiking voor bezinning in de kerk in haar geheel over dit onderwerp’.

Wie kennis van de naoorlogse hervormde kerkgeschiedenis heeft, zal moeite hebben nota s van pakweg dertig jaar geleden met zo n duidelijk belijdend karakter te noemen. Hoe kan dit in de Protestantse Kerk, een kerk waar tienduizenden hervormden zes jaar geleden niet in mee wilden gaan? Wat de nu aanvaarde nota betreft zijn er twee redenen, die beide met de scriba van de kerk te maken hebben. Dr. Plaisier schreef niet alleen een rapport waarin hij luisterde naar het spreken over God in de Bijbel en de christelijke traditie, maar toonde zich ook vaardig en soepel in het tegemoetkomen aan synodeleden wat de status van de handreiking en de te gebruiken woordkeus betreft – terwijl aan de inhoud niets werd afgedaan. Daarin nam hij het geheel van de kerk mee.

Richtinggevend

Ds. Plaisier hield bij voorbeeld niet vast aan de voorgestelde formulering dat de nota aanvaard zou worden als ‘richtinggevend ge-schrift’ voor de bezinning in de kerk, overigens al een ander bijvoeglijk naamwoord als richtingbepalend. ‘Als je spreekt zoals de nota doet, wijs je immers al in een bepaalde richting’, aldus de scriba. Hij vond het daarom prima dat de nota als ‘pastorale handreiking voor bezinning in de kerk’ zou gaan dienen.

De protestantse scriba besefte ook dat de winst er niet is als het rapport in precies deze vorm aanvaard werd, maar dat het erom gaat dat op basis van dit rapport het geloofsgesprek in de ambtelijke vergaderingen en de gemeenten plaatsheeft. Voorde plenaire bespreking van ‘Spreken over God’ voerde de synode zelf in kleine groepen al dat geloofsgesprek. En wie voor de pauze de ander in het hart kijkt, zal hem na de pauze ook zoeken te verstaan.

Voordat het tot stemming komt, klinken er diverse stemmen op de synode.

Ds. R.J. van Elderen zegt namens de Commissie van Rapport (een groepje synodeleden dat gezamenlijk vooraf een agendapunt bespreekt) de missionaire spits aan de nota te missen, namelijk dat de kerk geroepen is te getuigen van de Naam. ‘Een gezamenlijke missionaire opdracht voorkomt dat ieder zijn eigen mening ventileert.’ Dr. P.J. Visser zegt als voorzitter van de Raad van Advies voor het Gereformeerd Belijden dat spreken over God alleen bescheiden kan. ‘Wat in de belijdenis van de kerk vastgelegd is, moet opnieuw waarheid voor ons worden.’

Kerkelijk breekwijzer

Oud. G.J. Zuurmond (classis Schiedam) vindt het rapport te weinig pastoraal, omdat ‘er zoveel mensen vragen hebben.’ Hij stelt voor het laatste hoofdstuk, ‘Een belijdende kerk’, te schrappen, om een open gesprek in de kerk mogelijk te maken. Slechts zeven synodeleden steunen dit voorstel. Diaken P. Slump (classis Apeldoorn) noemt het rapport ‘veelzijdig, afgewogen van toon, geënt op de formele leer van de kerk.’ Toch vindt hij het een gemis dat hedendaagse opvattingen over God niet benoemd worden.

Ds. E.J. Vledder (classis Rotterdam) vindt dat het gesprek stokt als de nota komt bij ‘de piketpaaltjes, die een sterk belijdend karakter hebben. Dit kan worden tot een kerkelijk breekijzer, om dissidenten uit de kerk te weren.’

Dr. A.G.L. van Nieuwpoort (classis Amsterdam) stelt voor als eerste te benoemen Wie God is. ‘Dat kan niet buiten de centrale belijdenis ‘Hoor Israël, de Heer is onze God’.’

Mevr. ds. K. van de Broeke (classis Goes) vindt dat de nota geen ruimte voor gesprek schept, maar vooral grenzen stelt.

Gekruisigde Christus

Ds. W.G. Sonnenberg zegt als visitator-generaal dat de visitatie sterk betrokken was bij vragen die rezen na het boek Geloven in een God die niet bestaat van ds. K. Hendrikse. ‘Nu zijn we dankbaar voor deze pastorale handreiking.’ Ds. D.C. Floor (classis Ede) zegt ‘nu niet gesproken te hebben als God veertig jaar geleden niet tot mij sprak. Na een periode van twijfel mag ik vrijmoedig zeggen dat Hij leeft en is het mijn vreugde de gekruisigde Christus te prediken.’

Ds. M.C. Batenburg (classis Gouda) is dankbaar voor de theologische lijn, maar vraagt tegelijk de urgentie van de nota iets meer te benoemen. ‘Missionair zijn is ook op het spoor komen waar de weerstanden tegen geloven zitten.’

Mevr. ds. A. Nottelman (classis Utrecht) vraagt ds. Plaisier in de verwoording niet alleen in mannelijke beelden over God te spreken. Diaken B.J. Robbers (classis Amsterdam) vraagt waarop we met deze nota willen antwoorden. ‘Het rapport legt één confessionele, kerkelijke positie op tafel.’

Diaken A.D. Drost (classis Heusden) zegt in de nota zijn ouders tegengekomen te zijn, ‘eenvoudige mensen die het Woord doorgaven’. Mevr. oud. S. Hiebsch (lutherse synode) is ‘dankbaar voor de klemtoon op het bijbelse getuigenis, ook uit het Oude Testament, zodat ik er als lutheraan mee instem’.

De indieners van diverse amendementen gaan het rapport steunen als ds. Plaisier hen op veel punten tegemoet komt. Hij neemt het voorstel van oud. G.G. van Dijk (Rotterdam) over om de handreiking te verrijken met persoonlijke getuigenissen, verhalen, gedichten en verbeeldingen uit de breedte van de kerk over wie God voor hen is; hij honoreert de oproep van ds. A.G.L. van Nieuwpoort om de belijdenis ‘Adonai is onze God’ op te nemen. Hij komt zijn critici een eindje tegemoet – ‘ik kan me voorstellen dat de nota voor sommigen te begrenzend spreekt’ – maar gaat daar tegelijk niet in mee: ‘U hoort mij niet zeggen dat wie kritisch gelooft, niet in de kerk thuishoort, Maar als ik de nota moet herschrijven, knapt bij mij het elastiek.’

Het belijden weerspreken

Het moderamen legt de vraag uit de synode om meer bevoegdheden als predikanten tegen het belijden ingaan, voor aan het Generale college voor de kerkorde. Zijn voorzitter, ds. B. Wallet: ‘Als de essentie van het belijden weersproken wordt, zoeken we het gesprek. Maar dat staat nu al in de kerkorde.’

Als de stemming daar is, kijkt ieder om zich heen, op zoek naar de opgestoken hand van een tegenstemmer. Maar die komt niet. De synode is er zelf verbaasd over en vooral verwonderd. ‘Ik wist niet dat het zo erg kon zijn’, zegt ds. K. Hendrikse tegen een verslaggever.

P.J. Vergunst

Omdat De Waarheidsvriend volgende week geheel in het teken van de herziene Statenvertaling staat, besteden we op 2 december aandacht aan de synodebesluiten ten aanzien van de visie op de islam en de verhuizing van de Protestantse Theologische Universiteit.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 18 november 2010

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's

Twee keer applaus

Bekijk de hele uitgave van donderdag 18 november 2010

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's