Bagage uit Kaapstad
Derde Lausanneconferentie zet aan het denken
Hoe vertaal je de wereldzendingsconferentie van Kaapstad naar Nederland? Kan dat eigenlijk wel? Twee vragen die mij vaak gesteld worden en die ik ook mezelf stel. Aan het congres ligt het niet; Cape Town 2010 Is overweldigend en indrukwekkend.
I edereen die betrokken is bij kerk en zending, weet waarover ik het heb: Cape Town 2010 is de derde conferentie met de naam Lausanne en meteen een herdenking van de eerste wereldzendingsconferentie in 1910 in Edinburgh. In Kaapstad zijn eind oktober 4000 deelnemers en 500 gasten verenigd onder het motto: ‘God was in Christus de wereld met Zich verzoenende’ (2 Kor.5: 19). Een groot deel van de bezoekers, 65 procent, komt uit het Zuiden (Afrika, Azië en Latijns- Amerika). Vanuit Nederland zijn we met dertig vertegenwoordigers aanwezig.
Zo’n congres kun je op allerlei manieren meemaken. Je kunt er heel open in staan en gewoon genieten, je kunt vooral letten op de verschillen tussen evangelisch en gereformeerd of proberen de wetenschappelijke status van verschillende bijdragen te wegen. Ik zit er als vertegenwoordiger van de GZB en heb mij voorgenomen te luisteren met de vraag: wat kan ik ervan leren? Wat kan ik meenemen voor de missionaire plaats van de kerk in de wereld? Als er zoveel mensen met kennis en ervaring van het wereldchristendom bij elkaar zijn, dan, zo dacht ik, valt er zeker iets te leren.
Nederigheid
In de teksten die voorafgaande aan de conferentie reeds beschikbaar waren, vallen me de woorden nederigheid en dienstbaarheid op. Dr. Chris Wright, directeur van Langham Partnership International, zegt over het nieuwe Lausanne Covenant: ‘Het Lausanne Covenant is een evenwichtig document in die zin, dat het twee dimensies van het christelijk geloof samenbrengt.
Aan de ene kant is het een belijdenis van geloof (faith) en aan de andere kant een belijdenis van falen (failure). Het spreekt zowel van verkondiging (proclamation) als van berouw (penitence), van vreugde over wat we geloven en van berouw over hoe wij hebben geleefd vanuit het geloof. Daarmee staat dit covenant in een lange en bijbelse traditie. Ook in de geschiedenis van Israël gaat de vernieuwing van het verbond gepaard met dezelfde dubbele beweging: berouw (repentance) en hernieuwde belofte (recommitment).’
Tijdens de conferentie zelf komt de theoloog erop terug. Volgens Wright staat de grote zendingsopdracht in Genesis 12. ‘Abraham krijgt daar de opdracht en de belofte om een zegen te zijn voor alle volken. Echter, in de zending zijn er altijd veel obstakels geweest om deze opdracht uit te voeren. Eén obstakel ligt voortdurend dwars: Gods eigen volk. Dat loopt weg bij God en dient de afgoden.’ Alleen deze opmerking al stemt tot nadenken. Hoe heeft het volk van God de komst van Zijn rijk in de weg gestaan? Hoe staan kerken en zendingsorganisaties, dominees en zendingswerkers ook vandaag de dag de zending in de weg?
Beschamend
Deze vragen kun je stellen aan de geschiedenis van de zending sinds 1910. Kort na het enthousiasme van de eerste wereldzendingscon-ferentie breken in het christelijke Westen twee wereldoorlogen uit. Een voorbeeld uit het Zuiden is de bijdrage van Antoine Rutaisire, deken in de Anglicaanse kerk en lid van de nationale verzoeningscommissie in Rwanda. Ook hij stelt vragen aan de zending. Waarom gaat het daar mis in 1994? Hoe kan het dat er een kleine miljoen mensen in honderd dagen worden vermoord? Hij noemt vier redenen: (1) gebrek aan contextualisatie van het zendingswerk, want men spreekt niet over lokale actuele thema’s; (2) de westerse en op woorden gerichte presentatie van het Evangelie; (3) de verdeeldheid onder de christenen zelf en (4) de vermenging van politiek en geloof.
Macht
Je kunt de vragen ook stellen aan de kerk en de zending van dit moment. Dr. Wright spreekt in dit verband over de verleiding om te zoeken naar macht en trots (power en proud). ‘Het toont ons onze gevallen natuur. De essentie van de val van de mens is namelijk het zich toe-eigenen van de macht van God door de eigen macht te ver-
heerlijken tegenover God. De duivel doet dat ook. Het is tragisch om te zien dat vele christelijke leiders in dezelfde zonde vallen en zichzelf verheerlijken. Het is van groot belang om dit te erkennen en te veroordelen als zonde.’
Wie zal dit tegenspreken? Macht speelt niet alleen ver weg een belangrijke rol. Ook Nederlandse predikanten hebben met die verleiding te worstelen. Macht in de kerkenraad of trots over de eigen kerk. Aan zendingswerkers gaat die verleiding evenmin voorbij. Macht vanwege het geld of trots vanwege goedlopende projecten, aantallen bekeerlingen of nieuwe kerken.
Daar tegenover staat, aldus Wright, dat nederigheid één van de essentiële eigenschappen van Jezus Christus is. Nederigheid zou daarom Zijn volgelingen moeten kenmerken, met name degenen die leiding geven.
Wees en vreemdeling
Een ander begrip dat vanaf de tweede conferentiedag regelmatig wordt genoemd, is geloofwaardigheid, betrouwbaarheid of integriteit. Wat betekenen onze woorden als onze daden die woorden niet onderstrepen? Doen we wat we zeggen? Joseph D’Souza uit India, voorzitter van de Netwerkgroep voor de vrijheid van Dalits, vraagt in dit verband om aandacht voor wat hij noemt de grootste slavernij van de geschiedenis. In India leven 250 miljoen Dalits (onaanraakbaren), voor wie geen enkel perspectief is.
Moeten we als christenen inderdaad niet juist op de posities van de allerarmsten aanwezig zijn? Moeten we als Nederlandse kerk niet juist actief zijn aan de rand van de samenleving? Durven we in de zending te kiezen voor de weduwe, de wees en de vreemdeling van onze tijd? Ik weet hoe moeilijk en pijnlijk afwegingen zijn om een zendingsveld in tijden van gevaar te verlaten, maar tegelijkertijd moeten we daar kritisch naar kijken. Beoordelen we dergelijke situaties vooral vanuit een Westers verantwoordelijkheidsgevoel of kiezen we voor een radicale missionaire keuze? Zou het getuigenis niet veel sterker zijn als we vaker juist in die gebieden in Nederland en de rest van de wereld present zijn?
In Transmissie las ik kortgeleden een terugblik van Martine van Wijk. Zij maakte de moeilijke keus om in de gesloten wereld van Nabloes te werken én te wonen en daardoor, schrijft ze, werden ook onverwachte deuren geopend. Het adagium Walk what you talk, zou wel eens andere gesprekspartners en andere zendingsgebieden kunnen opleveren. In hoeverre zijn we bereid om te lijden?
Indruk maken
Kerk en zending hebben ook te maken met de verleiding om op anderen indruk te maken door onze prestaties, vaardigheden, beweert Wright. Wij snakken naar succes en erkenning. Maar dat leidt heel gemakkelijk tot verdraaiing van de waarheid en manipulatie van mensen. Het leidt tot oneerlijkheid in verslagen, financiën, persoonlijk leven en relaties.
Ook hier is weinig verschil tussen kerk en zending. Aantallen mensen tijdens kerkdiensten worden overdreven, succesverhalen worden uitgemeten, vervolgingen vanwege het geloof worden een tikje aangezet, oude verhalen gaan jarenlang mee en verslagen van het werk klinken als een klok. Wright: ‘Het is belangrijk dat wij luisteren naar de voortdurende oproep in de Bijbel om betrouwbaar en integer te zijn, zowel in ons eigen leven als in het publieke domein en op alle terreinen van ons bestaan en in ons werk. Bijbelse zending kan niet zonder een bijbelse ethiek.’ Er is nog veel meer dat aan het denken zet. Ik noem trefwoorden: eenheid, moderne media, gebrek aan de Bijbel in West-Europa, discipelschap, globalisatie, moderne media. Stuk voor stuk onderwerpen waarin we met behulp van de kennis en ervaring van Cape Town stappen vooruit kunnen zetten. In ieder geval streeft Lausanne Nederland naar een landelijk congres naar aanleiding van Cape Town. Wordt vervolgd.
S.J. van der Vlies
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 2 december 2010
De Waarheidsvriend | 24 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 2 december 2010
De Waarheidsvriend | 24 Pagina's