Boekbesprekingen

Eginhard Meijering
Wie is Jezus Christus? Een vrijzinnig orthodox antwoord. Uitg. Kok, Kampen; 125 blz.; € 13,90.
Wie is Jezus Christus? Voor de auteur is dat geen vraag. Uitgangspunt is voor hem de opstanding van Christus. Deze unieke goddelijke daad geeft toegang tot de woorden en daden van Jezus. Zonder het geloof in de opstanding zou er geen christelijke kerk zijn, hooguit een religieuze vereniging. Dat geloof wordt gewerkt door de Heilige Geest die ons doet belijden: ‘De Heer is waarlijk opgestaan!’ In dat licht hebben de eerste getuigen de heilsbetekenis van zijn kruisdood in verzoening en vergeving verwoord. De prediking van het nabije koninkrijk rust eveneens op dat fundament. Vanuit het geloof in Jezus als de opgestane laat het zich ook verstaan dat christenen Hem belijden als Mensenzoon, Messias, Heer en Zoon van God. De auteur pleit daarom voor een hoge christologie die weliswaar de verschillen met Joden en moslims groter maakt dan een lage christologie die zich vooral richt op de mens Jezus. Nadruk op de geloofsinhoud zoals verwoord in het dogma van de kerk, behoeft samenwerking om de wereld leefbaar te maken niet uit te sluiten. We moeten echter niet streven naar een samenwerking waarin het eigene van het christelijk geloof opgaat in een algemene religiositeit. Vandaar dat Meijering zijn boek besluit met een trinitarische lofprijzing. De auteur is ook wetenschapper en wil ernst maken met het historisch-kritisch onderzoek van de Bijbel. Meijering erkent dat dat onderzoek vaak een hypothetisch karakter draagt, maar de discussie daarover is voor hem waardevol omdat het nieuwe gezichtspunten kan bieden. Het geloof behoeft zich door de kritische resultaten niet te laten verontrusten. Het is namelijk een geschenk van God en niet het resultaat van wetenschappelijk onderzoek. God spreekt door menselijke geschriften tot ons. Het is de taak van de wetenschappelijk gevormde theoloog die geschriften te onderzoeken, juist omdat de openbaring van God plaatsheeft in de geschiedenis. Historisch onderzoek is voor het geloof van een christen van betrekkelijk belang. We geloven in God en niet in een onfeilbare Bijbel. Voor de schrijver betekent het dat hij zijn geloofsvisie kan combineren met een kritische kijk waarbij hij van de meest kritische hypothese uitgaat, namelijk dat Jezus geen messiaanse pretenties had, maar als profeet van het naderend koninkrijk optrad onder de mensen. Behalve de vraag wie Jezus Christus is, is er de legitieme vraag wie Jezus van Nazareth is. Deze dubbele vraagstelling maakt de ondertitel duidelijk: een vrijzinnig orthodox antwoord. Voor mijn gevoel ontkomt de schrijver niet aan dualistische visie. Gaat het niet wringen als je aan de ene kant zegt: de opstanding is historisch, maar als je tegelijk aan toevoegt dat de opstandingsverhalen legendarisch kunnen zijn? Zeker, het geloof is werk van de Geest, maar het steunt toch op het getuigenis van de evangelisten. Komt het paasfeit niet in de lucht te hangen als je de berichten er over als legenden beziet? Hangen de christologische titels zoals Zoon van God en Messias niet samen met het zelfgetuigenis van Christus? Als ik denk aan het werk van geleerden als Van Bruggen, Marshall, Hengel en Stuhlmacher is dat op goede historische en exegetische gronden aan te tonen. Al blijft het waar – daar ga ik met de auteur in mee – dat het geloof niet afhankelijk is van de resultaten van wetenschappelijk onderzoek. Na lezing van dit boekje blijf ik dus met vragen achter. Tegelijk ben ik dankbaar voor het klare geloofsgetuigenis van deze eminente theoloog aangaande de gekruisigde en opgestane Christus.

A. Noordegraaf, Ede

---
Postille 2010-2011
Uitg. Boekencentrum, Zoetermeer, 264 blz., € 23,90.
Onlangs verscheen de 62e editie van de Postille weer voor een heel kerkelijk jaar verzorgd door de werkgroep Kerk en Prediking. Dat wil zeggen: collega’s, bezig in de dienst van de prediking, leggen hun voorbereidingen en voorstellen voor een verantwoorde prediking op tafel. In het woord vooraf wordt de scriba van de Protestantse Kerk in Nederland, dr. A.J. Plaisier, geciteerd die eerder dit jaar de stelling poneerde dat een van de oorzaken over klachten over de prediking veroorzaakt wordt door het feit dat de Bijbel niet meer echt gelezen en bestudeerd wordt. Het is de bedoeling van de werkgroep door de uitgave van een Postille de kwaliteit van de prediking te bevorderen. Hoofdaccent ligt dan ook op de ‘uitleg’ als voornaam onderdeel van de hier gepubliceerde schetsen. Behalve de uitleg willen de ‘Aanwijzingen voor de prediking’ helpen de uitleg handen en voeten te geven in een levende verkondiging. Zoals altijd is er aandacht voor de gang van het kerkelijk jaar in de rubriek ‘het eigene van de zondag’. Zoals in elke editie van de postillen worden de schetsen voorafgegaan door een breed inleidend artikel. Dr. S. Paas schrijft over het thema ‘missionair preken’. Er wordt ook een tweetal schetsen aangereikt voor preken in diensten voor belangstellenden. In totaal zijn er 67 preekschetsen opgenomen over teksten uit de hele Bijbel. Uit het Oude Testament valt de keuze op uit de boeken Samuël en de Psalmen en uit het Nieuwe Testament de Evangeliën van Mattheüs en Markus, de brief aan Efeze en het laatste bijbelboek, de Openbaring. Preekschetsen zijn er ook voor de diensten van doop, belijdenis en avondmaal en biddag en dankdag. Dr. F. Stark zorgt voor een breed overzicht van homiletische literatuur en uitgaven ten behoeve van de preekvoorbereiding. Voor degenen die wekelijks de roeping en de opdracht hebben tot verkondiging van het Evangelie is dit een zeer bruikbaar instrument bij de voorbereiding.

J. Maasland, Barneveld

---
Maarten Seijbel
Bekende en onbekende orgels langs de IJssel (provincie Gelderland).
Uitg. Stichting Nationaal Historisch Orgelmuseum, Elburg; 176 blz.; € 24,90.
Kerkmusicus Maarten Seijbel is voor orgelliefhebbers geen onbekende. De lezers van ons blad worden regelmatig op de hoogte gehouden van nieuwe cd’s op het terrein van de orgelmuziek. Ook de geschiedenis van het orgel in ons land heeft zijn grote belangstelling. In 2009 publiceerde hij een boekje waarin orgels in de verschillende kerken langs de Overijsselse kant van de IJssel werden beschreven. In dit boek komen de plaatsen in Gelderland aan de orde: van Rozendaal (bij Velp) tot aan Hattem. Behalve de drie Hanzesteden Zutphen, Doesburg en Hattem komt een groot aantal dorpskerken aan de orde. Deze dorpskerken kennen dikwijls een boeiende orgelgeschiedenis. Uit de twee cd’s die aan het boek zijn toegevoegd, blijkt dat menig dorpskerk beschikt over een instrument dat soms weliswaar klein van omvang is, maar opvalt door een fraaie klank. Terecht probeert Seijbel de belangstelling voor deze minder bekende kerkorgels te bevorderen. Grote instrumenten zoals het schitterende orgel in de Grote Kerk van Zutphen zijn immers al op verschillende cd’s te beluisteren. Het boek is voorzien van een groot aantal mooie foto’s van kerken (exterieur en interieur) en hun orgels. Het orgel scoort in onze tijd niet geweldig hoog, zeker bij de jongere generatie niet. Jammer, want ons land beschikt over een groot aantal kerkorgels. Het is terecht en goed dat Seijbel voor dit cultuurbezit aandacht blijft vragen. Het is al met al een mooie publicatie die ik van harte aanbeveel aan alle orgelliefhebbers en degenen die geïnteresseerd zijn in de vaderlandse cultuurmonumenten. De uitgave is te bestellen bij de auteur via de mail: m.seijbel.l@kpnmail.nl of telefoon 05252-681486. De opbrengst van dit boek gaat in zijn geheel naar het Orgelmuseum in Elburg dat drastisch gaat uitbreiden. Ook dit moge een stimulans zijn het boek te kopen of eventueel cadeau te doen.

A. Noordegraaf, Ede

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen