Begrijpt u wat u leest?

Al deze mensen wisten zich tot dit werk geroepen vanwege de verstaanskloof die de 21e-eeuwse lezer ervaart bij het lezen van de zeventiende-eeuwse Statenvertaling. Hun verlangen is dat de Herziene Statenvertaling (HSV) ertoe zal bijdragen dat mensen van vandaag het Woord van God zullen verstaan en door dit Woord de drie-enige God leren kennen, vertrouwen en liefhebben. De geschiedenis van de kamerling uit Handelingen 8 laat zien dat de noodzaak van het slechten van verstaansbarrières in de omgang met de Schrift een zaak is van alle tijden.

Speculaties
De kamerling uit Morenland – in de HSV: de kamerheer uit Ethiopië –heeft in de loop der eeuwen tot allerlei speculaties aanleiding gegeven. Is hij daadwerkelijk een ontmande geweest en is hem om die reden de toegang tot de tempel in Jeruzalem geweigerd (Deut.23:1)? Of is het Griekse eunouchos in Handelingen 8 niet meer dan een technische term voor een hoge ambtenaar? Is hij een heiden geweest die de God van Israël wilde aanbidden of een tot het Jodendom bekeerde proseliet? Of mogelijks zelfs een geboren Jood? Hoe dan ook, wanneer hij terugkeert van zijn pelgrimsreis naar Jeruzalem, is hij in verlegenheid. Hij heeft de hand weten te leggen op een boekrol van de profetie van Jesaja. Maar de Woordschat die deze schatbewaarder van de kandakè op zijn schoot heeft liggen, is voor hem dood kapitaal. Wat hij leest, begrijpt hij niet. De Heilige Geest, Die hem het Woord ingedreven heeft, zorgt echter ook voor een gids: Filippus. Die wordt zonder opgaaf van redenen weggeroepen uit een druk werkterrein in Samaria naar de eenzame weg die naar Gaza voert. Zien we hier niet de hand van de goede Herder Die de kudde achterlaat om de enkeling te zoeken? Waar de wegen van Filippus en de kamerheer elkaar geografisch kruisen, wordt het Woord van God hun geestelijke ontmoetingsplaats. Begrijpt u ook wat u leest?, vraagt Filippus de kamerheer. De woordspeling in de grondtekst is in het Nederlands moeilijk weer te geven. Het beste kan dat nog door te vertalen: Wat er staat, verstaat u dat ook? De kamerheer leest de tekst van de boekrol hardop, maar het Woord gaat niet open. Waarom niet?

Vertolkers
In het verstaan van de Schrift kunnen we verschillende niveaus onderscheiden. Allereerst het niveau van de taal. Zoals gezegd, het werk aan de HSV is ter hand genomen omdat we constateren dat voor velen, met name jongeren, de taal van de Statenvertaling steeds minder toegankelijk wordt. Dit is een reden waarom velen naar andere vertalingen grijpen die meer doeltaalgericht zijn. Uit het vervolg van de geschiedenis van de kamerheer kunnen we afleiden dat zijn probleem niet allereerst op dit taalniveau lag. Hij heeft, blijkens de aanhaling in vers 32 e.v., een rol van de Griekse vertaling van het Oude Testament, de Septuaginta, gehad. Deze hoogopgeleide ambtenaar zal ongetwijfeld in staat zijn geweest Grieks te lezen. In de tweede plaats is er het niveau van de inhoud van de bijbeltekst. Is de betekenis daarvan duidelijk? Hier stuit de kamerheer wel op problemen. De tekst roept vragen op waarop hij zelf geen antwoord weet. Vooral deze vraag: over wie gaat het in Jesaja 53? Wie is het Die als een schaap naar de slachting wordt geleid, Die als een lam stemmeloos is bij de scheerder? Calvijn schrijft: ‘Niet alleen de Schrift is ons gegeven, maar ook vertolkers en onderrichters zijn bijgevoegd, om ons ter hulpe te zijn.’ Filippus is zo’n vertolker voor de kamerheer. Hij geeft een christologische uitleg van het profetische Woord: uitgaande van dat Schriftwoord verkondigde hij hem Jezus. In de derde plaats is een geestelijke ontsluiting van de tekst noodzakelijk. Er is namelijk ook sprake van een diepe, geestelijke verstaanskloof. De woorden van de Schrift blijven ons innerlijk vreemd zonder de verlichting door de Heilige Geest. We beseffen dat we met de HSV deze geestelijke verstaanskloof niet opheffen. De beste vertaling, de nauwkeurigste exegese van de bijbeltekst brengt niet automatisch tot persoonlijk geloof in de Heere Jezus Christus. Alleen de Heilige Geest geeft ons werkelijke toegang tot de Schrift in die zin dat we het gelezen of gehoorde Woord ter harte nemen. Wel geloven wij dat de Heilige Geest Zich daarbij bedient van een betrouwbare en verstaanbare vertaling als de HSV wil zijn.

Betrouwbare gids
Begrijpt u ook wat u leest?, is de vraag die ook ons wordt gesteld in de omgang met de Schrift. Een hinderlijke vraag misschien, maar wel een noodzakelijke. Begrijpen we wat we lezen in misschien vertrouwde woorden en dierbare uitdrukkingen? Ook in die zin dat het ons bij Christus brengt? De HSV maakt de uitleg en vertolking van de Schrift niet overbodig. En zeker wordt het werk van de Geest niet overbodig Die onze geest verlicht en ons hart opent voor de Christus der Schriften. Het is wel de overtuiging van allen die bij de totstandkoming van de HSV betrokken zijn geweest dat onnodige barrières in het begrijpen van de bijbeltekst moeten worden weggenomen. Het is hun wens en gebed dat de vertaling die vandaag wordt gepresenteerd bij velen, jong en oud, op ‘schoot’ zal komen te liggen en voor hen een betrouwbare gids tot Christus zal zijn. Opdat ze hun weg, als de kamerheer, met blijdschap reizen.

---
‘Meneer de Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, dames en heren. Deze stad is natuurlijk door de Dordtse Synode in het begin van de zeventiende eeuw, heel erg verbonden geweest met het Woord. In deze stad is ook de basis gelegd voor de eerste Statenvergadering van Holland voor het huidige Nederland, zoals wij dat nu kennen. Met alle historie die er bij hoort. In deze stad is ook Willem van Oranje in de zestiende eeuw uitgeroepen tot leider van het verzet. We zouden hem in zekere zin kunnen beschouwen als ons eerste staatshoofd. In die zin is in deze omgeving, in deze stad, op het eiland van Dordrecht de basis gelegd voor de monarchie zoals wij die op dit moment kennen. Het is voor de burgerlijke gemeente Dordrecht werkelijk een oprecht voorrecht dat we hier vandaag de presentatie van de Herziening van de Statenvertaling mogen beleven. Deze samenkomst past in de hele rij van historische gebeurtenissen; zo mogen wij samen zijn in deze schitterende Grote Kerk. En dan hoop ik bovenal , ook vanuit persoonlijk perspectief, dat dit boek ook voor nieuwe generaties tot inspiratie mag dienen in verbondenheid met de Almachtige God.’

Toespraak van de burgemeester van de gemeente Dordrecht, drs. A.A.M. Brok, ter gelegenheid van de presentatie van de HSV, 4 december 2010.

‘Dames en Heren, dat ik het eerste exemplaar vandaag, waar kan het ook anders zijn dan in Dordrecht, in ontvangst mag nemen als de eerste vertegenwoordiger van de rechtsopvolger van de Staten van Holland, vind ik een buitengewoon en bijzonder moment. De opdracht naar de Synode van Dordrecht in 1618/1619 om tot een Statenvertaling te komen ging uit van de Staten-Generaal. Die is zo tegen het eind van de Tachtigjarige Oorlog uitgekomen. U zult begrijpen dat de verandering der tijden met zich heeft meegebracht dat het vandaag ondenkbaar is dat de Staten van Holland zo’n opdracht zouden geven. Op mijn werkkamer in Den Haag staan – en dat is symbolisch voor de huidige tijd waarin we leven een exemplaar van de Bijbel, een exemplaar van de Koran en een exemplaar van de Joodse Tenach. Dat geeft aan in wat voor een geseculariseerde, maar ook multi-etnische en multireligieuze samenleving wij op dit moment met elkaar leven. Het uitkomen van de Herziene Statenvertaling is goed voor diegenen die deze Statenvertaling als bron voor verrijking van het geloofsleven willen zien en daarmee ook jonge generaties proberen te bereiken. We hopen echter evenzeer dat ze een bijdrage mag zijn voor een dialoog tussen mensen met verschillende geloofsopvattingen om aan een wereld te werken zoals die uiteindelijk in de Bijbel beschreven wordt en waarin onze opdracht besloten ligt. Ik zal deze vertaling lezen, omdat ik als kind gewend was de oude Statenvertaling te lezen. Niet thuis, want daar lazen we de uitgave van het Nederlands Bijbelgenootschap. Maar als kind logeerde ik elke vakantie bij mijn tante op Goeree- Overflakkee en daar werd meerdere keren per dag uit de Statenvertaling gelezen en zo werd de neef erin getraind. Ik heb er tot de dag van vandaag geen spijt van gehad. Het is een extra inspiratie deze Bijbel opnieuw veel te lezen en er ook inspiratie uit op te doen, maar dat is een persoonlijke hartenkreet. Ik hoop dat u vele gezinnen en huishoudens mag bereiken, omdat er waarlijk slechtere boeken zijn om kennis van te nemen dan deze Herziening van de Statenvertaling.’

Toespraak van de Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, de heer J. Franssen, ter gelegenheid van de presentatie van de HSV, 4 december 2010.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen