Elberfeld en Nederland

Het is al weer verschillende jaren geleden dat dr. De Reuver uit Serooskerke kennismaakt met pastor Lüchtenborg. Tijdens een congres ontmoeten zij elkaar voor het eerst en de predikant uit Wuppertal stelt hem toen de vraag of hij een lezing wil houden tijdens de Kohlbrugge- herdenking in 2003. Op 15 augustus van dat jaar is het namelijk tweehonderd jaar geleden dat deze prediker geboren werd. Dr. De Reuver reageert enthousiast en op zaterdagmiddag 18 oktober houdt hij voor de gemeente en diverse belangstellenden uit Nederland het referaat ‘Hermann Friedrich Kohlbrugge, theoloog van het kruis’. Een dag later gaat hij voor in de gemeente van Wuppertal, wat vanaf dat moment voor de predikant een terugkerende gebeurtenis wordt. Inmiddels brengt hij jaarlijks met zijn vrouw en enkele vrienden een zaterdag en zondag bij het bijzonder gastvrije predikantenechtpaar Lüchtenborg door.

Eerste predikant
De gemeente in Wuppertal heeft een bijzondere achtergrond. Aanleiding tot de oprichting van deze Niederländisch-reformierte Gemeinde is de gedwongen invoering van de Pruisische Agenda van 1834 met haar voorgeschreven liturgie en de hiermee verbonden unie tussen luthersen en gereformeerden in de gemeenten van de Rijnprovincie. Onder leiding van de gebroeders Carl en Daniel von der Heydt en door haar eerste predikant H.F. Kohlbrugge wordt deze gemeente naast de Pruisische landskerk gesticht. Op advies van koning Friedrich Wilhelm IV krijgt deze kerk de naam Niederländisch-reformierte Gemeinde. Vermoedelijk kiest de koning voor deze naamgeving vanwege de nationaliteit van haar eerste predikant en omdat de gemeente de Nederlandse geloofsbelijdenis als een van haar belijdenisgeschriften aanvaardt. De gemeenteleden komen eerst enige tijd bijeen in een gehuurde zaal, maar in november 1848 wordt besloten tot de bouw van een kerk en een pastorie. Dit gebouw verrijst aan de Deweerthstrasse. Tijdens de oorlogsjaren, in de nacht van 24 op 25 juni 1943, wordt het bij een hevige luchtaanval getroffen en volledig verwoest. Nu komt de gemeente samen in het kerkgebouw, de Friedhofskapelle, dat zich op de begraafplaats bevindt, aan de Katernberger Straße 61.

Begraafplaats
De Niederländisch-reformierte Gemeinde is vanaf 3 november 2001 lid van Die Evangelisch-altreformierte Kirche in Niedersachsen. De EAK telt veertien gemeenten, vijf in Ostfriesland, acht in Grafschaft Bentheim en één in Wuppertal. De gemeente Wuppertal telt ongeveer 250 leden en komt ’s zondags één keer samen. Predikant is pastor H. Lüchtenborg, sinds 1983 aan de gemeente verbonden. Rechts van het kerkgebouw bevindt zich dus de begraafplaats. Deze valt op door zijn eenvoud, omdat alle graven er hetzelfde uit zien. Op elk graf ligt een eenvoudige zandsteen met daarop slechts de naam van de overledene en de geboorte- en sterfdatum. Aan het hoofdeinde van elke steen staat een rozenstruikje. Dit naar aanleiding van Hosea 14:6, waar in de Luthervertaling staat: ‘De woestijn zal bloeien als een roos en hij zal zijn wortelen uitslaan als de cederen van de Libanon.’ De rozenstruik symboliseert Gods trouw en belofte. Direct naast de begraafplaats ligt een park. Dit is een geschenk van Daniel von der Heydt aan de gemeente. Hij schonk dit onder voorwaarde dat het altijd een park zou blijven en nooit verkocht zou worden. Een bijzonderheid is dat hij er drie cederbomen uit de Libanon liet planten.

Contacten
Al in de eerste jaren van haar geschiedenis onderhoudt de Niederländisch-reformierte Gemeinde contacten met Nederland. Verschillende vrienden van Kohlbrugge maken regelmatig een reis naar Elberfeld om dan deel te nemen aan het heilig avondmaal. Als Kohlbrugge op 21 april 1867, eerste paasdag, dit sacrament bedient wordt de zesde en zevende tafel bezet door Hollanders, aldus zijn dagboekaantekeningen. Kohlbrugge houdt dan een toespraak in hun taal. Ook leggen verschillende Hollanders openbare belijdenis af in deze gemeente. Het doet Kohlbrugge altijd goed wanneer zijn vrienden een reis willen maken naar zijn gemeente. Op deze wijze tonen zij een hartelijke verbondenheid met hem en de gemeente. In feite is dat nu ook nog zo. Nederlandse orthodoxe protestanten voelen zich anno 2011 nauw verbonden met de Elberfeldse gemeente en predikantenechtpaar. Dat blijkt wel weer tijdens het recente bezoek.

---
Zondag in Elberfeld
Op zondag 1 mei opent pastor Lüchtenborg de dienst met gebed en vertelt voor de kinderen het bijbelverhaal over de Emmaüsgangers. Vervolgens leest een ouderling een gedeelte uit Handelingen 13. Dr. De Reuver kiest hieruit als tekst voor de preek vers 32: ‘En wij verkondigen u de belofte, die tot de vaderen geschied is, dat namelijk God dezelve vervuld heeft aan ons, hun kinderen, als Hij Jezus verwekt heeft.’ In de prediking beklemtoont hij dat het feit van de opstanding van onze Heere Jezus, ondanks alle geruchten van het tegendeel, juist alle geloof verdient. Dr. De Reuver besluit zijn preek met een citaat uit een paaspreek van Kohlbrugge: ‘O, welgelukzaligheden, bij zo overvloedig smaken en proeven van Zijn trouw! Wat zal het ons eenmaal wezen, wanneer wij zullen tezamen gekomen zijn in die zaal daarboven, ver boven de wolken, hoog boven hel en graf! Dáár zullen wij dan ook uitroepen: Wij hadden het niet gedacht, dat het Woord van onze Heere zo waarachtig was, en nog minder, dat wij werkelijk zouden doorkomen, maar nu is ons óók het aanschouwen vergund. Heerlijk geprezen en hoog geloofd zij Zijn trouw!’ Na afloop van de dienst is er gelegenheid tot ontmoeting met een kop koffie of thee. Vrijwel iedereen maakt hier gebruik van. ’s Middags nemen de Lüchtenborgs hun gasten mee naar het Vorwerkpark in het stadsdeel Barmen, een schitterend natuurgebied met vijvers en bloeiende rododendrons en azalea’s. Dit park was voorheen privébezit van de familie Vorwerk en is nu geopend voor publiek.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen