Ontmoeting in Boedapest

Het contact met geloofsgemeenschappen in het buitenland of een kennismaking met een bijzonder christelijk project vormt een belangrijk onderdeel van de kerkhistorische reizen. Wij hebben, georganiseerd door reisleider J. Bakker, op zondag 2 oktober een bijzondere ontmoeting in Boedapest. Eerst wonen we een dienst in de hervormde kerk aan Kálvin Tér (Calvijnplein) in Boedapest bij. ’s Middags bezoeken we het ernaast gelegen Instituut voor Zendingsstudies voor Centraal en Oost-Europa. We worden enthousiast begroet door de directeur, prof.dr. A.M. (Anne-Marie) Kool, hoogleraar missiologie aan de Károli Gáspár Universiteit van de Református Kerk in Hongarije. Zij werkt sinds 1993 voor de GZB en is uitgezonden door de gemeenten Oud-Alblas en Houten. In een bovenzaal, met open ramen vanwege de zomerwarmte, vertelt ze met passie over haar werk.

Open gemeenten
Zoals de vele prachtige bruggen over de Donau het oostelijke en westelijke stadsdeel met elkaar verbinden, zo wil het instituut waar dr. Kool werkt dienstbaar zijn aan kerk en zending in Midden- en Oost-Europa. Het hoofddoel is de lokale kerken te steunen om uit te groeien tot open en uitnodigende gemeenten van Jezus Christus in de wereld van vandaag. Aard en werkwijze van het instituut zijn daarom contextueel, met als fundament de gereformeerde en lutherse- Hongaarse erfenis. Aan en van elkaar leren, openstaan voor mensen met een andere etnische of kerkelijke achtergrond dient een basishouding te zijn. ‘Ik weet niet alles en mijn visie is niet de enig juiste, daarom ben ik bereid naar de ander te luisteren en van hem te leren.’

Teruggekregen
Nadat het gebouw in 1948 onder het communisme genationaliseerd was, heeft de kerk het in 1990, na de Wende, teruggekregen. ‘Deuren gingen open voor het Evangelie, het gebed van velen werd verhoord.’ In 1995 is het instituut opgericht en in het huidige pand gevestigd. Sinds 2006 is het bekend onder de naam CIMS (Central and Eastern European Institute for Mission Studies). Al in 1987 is hiervoor de basis gelegd, doordat mevrouw Kool met haar promotieonderzoek over het zendingswerk in Oost-Europa begon. In de bibliotheek staat het resultaat: een proefschrift van 900 pagina’s, ook vertaald in het Hongaars met als titel God Moves in a Mysterious Way, Kool vertaalt het als ‘God gaat Zijn ongekende gang’. Veel mensen dachten dat er in Hongarije ‘niets was’ en vanuit Nederland werd vooral materiële ondersteuning geboden. In de ontmoeting met elkaar kunnen we echter veel leren van Hongarije, zegt dr. Kool, ook in geestelijke zin. Het ontstaan en de opbouw van het instituut door giften, fondswerving en bovenal gebed is één groot wonder.

Kernactiviteiten
CIMS heeft volgens dr. Kool vier kernactiviteiten. Allereerst biedt het verplichte en keuzevakken missiologie voor studenten van de theologische faculteit van de Károli Universiteit, alsook van de Baptisten Theologische Academie. Het CIMS heeft allerlei contacten met kerken, wereldwijd, ook met Nederland. Er is intensief contact met de universiteiten in Cluj (Roemenië), Polen en Servië. Onlangs meldden zich twee studenten uit Albanië voor het mastersprogramma. De kerkelijke situatie in dat land is volgens dr. Kool te vergelijken met die van de Vroege Kerk. De derde kernactiviteit is het missionair toerusten van gemeenten in Hongarije en daarbuiten door het geven van cursussen voor gemeenteleden. Er zijn verschillende faciliteiten, waaronder de bibliotheek met meer dan tienduizend boeken. (Internationale) theologiestudenten die willen promoveren op een zendingsonderwerp kunnen door prof. Kool worden begeleid – de vierde kernactiviteit. Een student uit Korea is bezig met een promotieonderzoek. Er is volgens de missiologe veel belangstelling voor dit programma.

Steden
Gangbaar is echter dat theologiestudenten na het volgen van colleges missiologie de gemeente ingaan. Er zijn steeds meer (missio-naire) predikanten nodig, vooral in de stad. Het doorvertalen van het Evangelie en het aansluiten bij andere (sub)culturen is een ingewikkelde opdracht. Het vraagt een situatiespecifiek concept. Waar die aansluiting er is door actuele én bijbelse prediking, zie je gemeenten opbloeien en is er aantrekkingskracht naar jongeren toe. In de grote stad gebeurt het, zegt Kool, verwijzend naar Jeremia 29: 7: ‘Zoek de vrede voor de stad.’ ‘Door strategisch te zijn in je benadering, invloedrijke personen op te zoeken, kun je veel mensen bereiken.’ Het Hongaarse platteland ontvolkt, maar tegelijk mag er ook verwachting zijn voor dorpen die ‘achter Gods rug liggen’. Door predikanten met visie kunnen dorpen weer gaan bloeien. Kool: ‘Doe maar getrouw je werk.’ In Hongarije, Roemenië en andere landen in Midden-Europa zorgen Roma, een grote zigeunerminderheid van naar schatting 10 procent van de bevolking, voor veel spanningen, vooral in de dorpen. Het instituut probeert openheid te creëren naar deze bevolkingsgroep, maar dit is een moeizaam proces. De integratie van de Roma is voor de regering van deze landen een enorme opgave.

Ramen open
De schaduwen van het (recente) verleden onder het communisme zijn in Hongarije nog sterk aanwezig. De structuren zijn soms heel weerbarstig. ‘Je moet veel stenen rapen.’ De geschiedenis van Hongarije voor het communisme kenmerkt zich door opstanden en vooral door onderdrukking. Deze erfenis maakt dat mensen de neiging hebben zich naar binnen te keren, ook op het gebied van zending. Ze zijn ook weinig gericht op het buitenland. Het doel van het CIMS en directeur Kool is duidelijk: ‘Open ramen en deuren. De binnenkomende frisse lucht werkt opwekkend. Uitwisseling van gemeenten (ook vanuit Nederland) is belangrijk, want van elkaar kunnen we leren. Uit je eigen situatie weg zijn geeft vaak eyeopeners en bevrijdt van krampachtigheid.’ Dr. Kool hoopt en bidt om meer ruimte in de opleiding voor predikanten en is dankbaar voor de kansen en de ruimte die ze heeft. We kunnen veel leren van mensen die met andere ogen de Bijbel lezen, die de Heere God op een andere manier hebben leren kennen. Dat werkt verrijkend en inspirerend. De vragen die er zijn bij de vertaalslag van het Evangelie voor de Hongaarse situatie blijken ook de Nederlandse vragen te zijn. Belangrijk is om transparant te zijn en vrijmoedig over God te spreken. Mevrouw Kool wijst op de sterke Held die ons hierbij terzijde staat. Haar persoonlijke verhaal en haar kennis over zending, verteld met grote betrokkenheid, reizen met ons mee in gedachten en gebeden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen