Niet in staat om te stoppen

De cijfers liegen er niet om: op dit moment zijn er wereldwijd ruim 4,2 miljoen pornosites op internet met een gezamenlijke omzet van zo’n 4,9 miljard dollar per maand. De gemiddelde leeftijd waarop iemand in Nederland voor het eerst naar pornografie kijkt is elf jaar. Naar schatting zijn er in Nederland bijna een miljoen mensen seksverslaafd, zowel mannen als vrouwen, single en getrouwd, jong en oud, kerkelijk en onkerkelijk.
Ook al worstelen veel mensen op het gebied van seksualiteit, toch is het heel moeilijk om een ander daarover in vertrouwen te nemen.
Schaamte over je gedrag en schuldgevoelens – zeker naar de partner en medechristenen – vormen een grote barrière om in gesprek te gaan en hulp te zoeken. Juist de anonimiteit en het isolement vergroten de kans op het ontwikkelen van een verslaving of houden de bestaande seksverslaving in stand.

Medicijn
Mensen die seksverslaafd zijn, blijken niet binnen een bepaalde categorie te vallen. Ze behoren al helemaal niet uitsluitend tot de categorie ‘vieze man’. Nee, seksverslaving raakt de gehele samenleving en komt ook in stabiele huwelijken voor. Opleiding, beroep, huwelijkse staat, leeftijd, etnische achtergrond, religie – het blijken geen bepalende of uitsluitende factoren te zijn.
Wel blijkt uit recent wetenschappelijk onderzoek dat psychologische factoren je kwetsbaar kunnen maken, zoals het slikken van bepaalde antidepressiva, ADHD en de borderline persoonlijkheidsstoornis.
Deskundigen zijn het er veelal over eens dat seks op zichzelf niet verslavend is. Iemand met een seksverslaving maakt in feite een denkfout. Hij ervaart – bewust of onbewust – een innerlijke leegte, een persoonlijke nood of onrust en hoopt dat met seks op te lossen.
Seks wordt voor hen een medicijn om zijn vervelende gevoel te onderdrukken of te veranderen.
Geleidelijk ontwikkelt zich een gedragspatroon en ten slotte ben je niet meer in staat om je gedrag bij te sturen als zich negatieve gevolgen voordoen, zoals relatieproblemen, financiële nood of belemmering op het werk. Niet zozeer de frequentie van seksueel gedrag is bepalend voor de seksverslaving maar de onmacht om het gedrag blijvend te veranderen.

Heel laat
Opvallend genoeg merkt iemand die seksverslaafd is vaak pas in een heel laat stadium negatieve gevolgen van zijn gedrag. In plaats van een eigen, innerlijke motivatie ervaart hij vaak eerst een externe motivatie. De echtgenote geeft aan veel verdriet van zijn gedrag te hebben of een voorganger of pastoraal medewerker onderstreept de noodzaak om te stoppen met het kijken naar pornografie.
God heeft seksualiteit bedoeld als kroon op het verbond tussen twee mensen. Het is een diepe vorm van intimiteit tussen partners. Als seks een middel wordt om stress te reduceren of een innerlijke leegte te vullen, dan verwordt ze tot amusement. Ze is geen uiting van liefde en intimiteit meer, maar een zelfgerichte activiteit. Ze wordt een afgod. Voor een pornoverslaafde is seks leeg geworden.
De gevolgen daarvan zijn vaak ernstig. Een seksverslaving beschadigt relaties en breekt mensen af.
Christenen ervaren bovendien dat een seksverslaving hun relatie met God in de weg staat.

Beelden
Als we de tekst ‘Man en vrouw schiep Hij hen’ uit Genesis 1 verbinden aan seksualiteit, denken we heel begrijpelijk al gauw aan het vraagstuk rond homoseksualiteit.
Maar beseffen we dat God ons als man of als vrouw geschapen heeft en wat dat betekent? En wat betekent het voor ons om een verbond aan te gaan (of te zijn aangegaan) met iemand van het andere geslacht? Zijn we ons bewust van de verschillen en kunnen we die waarderen? Kunnen we bevatten waarom de man en vrouw, met de onderlinge verschillen, door God tot eenwording zijn geroepen?
De verschillen tussen man en vrouw zijn zowel in de beleving van seksualiteit, als in andere aspecten waar te nemen, zoals lichaamsbouw, rol in het gezin en communicatie. De andere beleving van seksualiteit komt onder andere tot uitdrukking in de beleving van intimiteit en de welke kracht beelden hebben.
Pornografische beelden hebben vaak een enorme kracht en invloed op mannen. In het licht van de seksualisering van de maatschappij en het feit dat pornografie is bedoeld om begeerte op te wekken, kost het heel veel om daaraan het hoofd te bieden.
Daar komt bij dat iemand vaak enorme schaamte ervaart als hij naar pornografische beelden heeft gekeken. En juist het isolement dat daarvan het gevolg is, versterkt het gevoel van eenzaamheid en innerlijke leegte, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat.

Eerste stap
De meest krachtige eerste stap die iemand kan zetten is het in vertrouwen nemen van een ander over het gedrag en daarop aangesproken durven worden. Of het nu gaat om een eerste keer naar pornografie kijken of om een seksverslaving. Het is bepaald niet gemakkelijk maar ontzettend belangrijk om iemand in vertrouwen te nemen, want daarmee wordt de vicieuze cirkel doorbroken.
Bij de christelijke hulpverleningsinstantie bij seksverslaving CHAP blijkt 70 procent van de cliënten hulp te hebben gezocht, omdat hun partners hebben aangegeven dat zij enorm veel verdriet hebben van het feit dat hun man naar pornografie kijkt, seksueel getinte berichtjes stuurt naar vreemden of buitenechtelijk seksueel contact heeft.
Dit percentage geeft niet alleen aan dat mensen met een seksverslaving vaak een externe motivatie nodig hebben om hulp te zoeken, het geeft ook blijk van het feit dat partners het seksueel getinte gedrag vaak veel ernstiger ervaren en als een directe afbreuk van de relatie zien.

Hoop
Het doet erg veel pijn als een partner naar pornografische beelden kijkt. Hoewel de man het zo meestal niet beleeft, ervaart de vrouw dat haar man vreemd gaat.
Een typerend voorbeeld is het echtpaar dat, met ontzettend veel liefde voor elkaar, probeert zwanger te worden. Beiden hebben een fijne baan en zijn actief betrokken in de kerk. Toen zij constateerde dat haar man naar pornografie kijkt, heeft zij door haar tranen heen naar een christelijke hulpverleningsinstantie gebeld. Ze was wanhopig, bang dat dit altijd tussen haar en haar man in zou blijven staan. Inmiddels heeft hij hulp en is hij in staat zijn momenten van stress en onrust te herkennen en op een nieuwe manier met deze emoties om te gaan. Als echtpaar hebben ze geleerd met elkaar in gesprek te gaan over seksualiteit.
Wanhoop heeft plaats gemaakt voor hoop.

Niet veroordelen
Onlangs gaf een voorganger aan dat we de strijd tegen pornografie en seksuele zonde allang verloren hebben. Is dat echt zo? Mijn oproep is: laten we niet in wanhoop vervallen, maar de hoop die in Christus is met beide handen aangrijpen. Laten we elkaar niet veroordelen, maar samen optrekken en elkaar bemoedigen om Christus te volgen en heilig te leven.
Het is goed om de dialoog over seksualiteit en seksverslaving aan te gaan, zowel binnen het huwelijk en binnen vriendschappen als in de kerk. Door met elkaar in gesprek te gaan doorbreken we het isolement en kunnen waarheid en genade in mensenlevens gaan heersen. Christus is onze hoop. In Zijn kracht worden we een nieuwe mens. Hoe meer we ons op Hem richten, hoe meer we ontdekken wie we zelf zijn en hoe God ons ziet.

Volgende week: seksverslaving en de christelijke gemeente.

---
Therapie
Instanties voor hulp bij pornoverslaving, zoals CHAP in Amsterdam, bieden hulp in de vorm van individuele gesprekken, relatietherapie en groepsbehandeling aan mensen die worstelen met seksualiteit of seksverslaafd zijn. Inzicht, motivatie en steun spelen bij therapieën een belangrijke rol. Van daaruit wordt geprobeerd om structurele (gedrag) verandering te realiseren. De site www.ben-ik-seksverslaafd. nl biedt de mogelijkheid anoniem en gratis te onderzoeken of je seksverslaafd bent.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen