Diepere bezinning op ambt

Het was donderdag 19 april tijdens de tweedaagse synode van de Protestantse Kerk het eerste grote agendapunt na de herverkiezing van scriba dr. A.J. Plaisier: de notitie over de ambtsvisie. Waarom moest die er komen? Wel, al een aantal jaren zoekt de synode te komen tot passende regelgeving voor een krimpende kerk. Hoe houden we in een tijd van neergang het predikantschap aantrekkelijk? Welke plaats hebben de kerkelijk werkers op wie steeds meer een beroep gedaan wordt? Waarom doen niet-ambtsdragers niet allerlei werk, als er te weinig ambtsdragers zijn?Totdat in een van die discussies, in april 2011, iemand een motie indiende waarin het moderamen werd verzocht ‘een aanzet te geven tot het formuleren van een duidelijke ambtstheologie binnen de Protestantse Kerk’. Immers, keuzen in de praktijk moeten voortkomen uit een doordachte visie.

Werkgeverschap
In de notitie werd daarom de vraag beantwoord hoe in onze kerk over het ambt gedacht wordt én werd ook een voorschot genomen op besluiten die nog genomen moeten worden: wat vinden we van een centraal werkgeverschap ten aanzien van predikanten? En, is er met het oog op de zorg voor de dominees behoefte aan een ‘pastor pastorum’?
De notitie gaf een overzicht van hoe de kerk nu met het ambt bezig is.
Na een gesprek van drie uur was er een unaniem besluit. Deze notitie over de ambtsvisie werd niet aanvaard als uitgangspunt voor verder beleid, zoals het aanvankelijke voorstel luidde, maar als een eerste aanzet voor de bezinning op de ambtsvisie met het oog op nader aan te duiden actuele uitdagingen.
Het moderamen verplichtte zich aan deze verdere doordenking leiding te geven.

Ambt van alle gelovigen
Welke stemmen klonken er op weg naar dit besluit?
Dr. R. de Reuver, voorzitter van de Generale Raad van Advies, signaleerde dat het ambt van ouderling en diaken onder druk staat, terwijl veel predikanten niet goed lijken te functioneren. ‘Er is een roep om een dragende visie op het ambt, zowel oecumenisch, praktischtheologisch als missiologisch.’
Ds. L.W. Smelt vroeg namens de Commissie van Rapport, een groep synodeleden die samen de notitie voorbesprak, om een meer belijdend stuk, om bijbels-theologische noties.
Ds. J.A. Berkheij (classis Woerden) miste aandacht voor het ambt van alle gelovigen. ‘Per predikantsplaats zijn er 120 vrijwilligers, die het werk van veertien fte doen.’
Ds. F. van Roest (classis Katwijk) wilde het ambtswiel niet opnieuw uitvinden en vroeg om het vaststellen van enkele uitgangspunten, zoals de gelijkwaardigheid van de ambten, de zelfstandigheid van de gemeente, de ondergeschiktheid van de dienstenorganisatie aan de ambtelijke vergaderingen.
Mevr. ds. W.T.V Verhoeven (classis Den Haag) wilde het ambt vooral als een functie zien.
Oud.-kerkrentmeester H. ’t Hoen (classis Hilversum) voorzag dat taken van ouderlingen, diakenen en predikanten steeds meer ineen gaan schuiven. ‘Laten we ernaar toewerken dat dit onderscheid vervalt.’ Hij wilde elke ambtsdrager een taakveld geven en gemeenteleden laten aansturen.
Ds. D.C. Floor (classis Ede) betreurde het dat door velen in de kerk het ambt niet meer gezien wordt als vertegenwoordiging van Christus. ‘Komen de vele losmakingen niet voort uit te weinig zicht op het ambt?’
Diaken H. Zomer (classis Enschede) vroeg waarom we geen ambt kennen voor de dichters en de musici. ‘Ik waardeer het als in de eredienst vijftig procent van de tijd aan zang besteed wordt.’ Hij wilde ook van ‘het oubollige woord ambt’ af.
Ds. M. van Dam (classis Gorinchem) wilde weten welke visie op het ambt hij aan zijn catechisanten kon voorhouden.
Oud. G.G. van Dijk (classis Rotterdam) vertelde dat hij het boek Gedachten over het ambt van dr. C. Graafland voor een euro op de rommelmarkt aangeschaft had. ‘Is het ambt soms in de aanbieding?’
Hij meende dat de notitie vooral vrijheid voor de predikant ademt.

Actuele uitdagingen
De opsteller van het rapport, ds. L.O. Giethoorn, kon in zijn reactie niet meer zeggen dan dat hij het werken aan de notitie ‘tussen zijn andere werk door gedaan had’, dat het slechts vingeroefeningen waren.
Dr. A.J. Plaisier sloeg als scriba daarna de accolade om alle opmerkingen. ‘Als we aangeven dat het ambt geen probleem meer is, is dit het understatement van de dag.’
Zijn voorstel om het rapport te aanvaarden als eerste aanzet en zich als synode zelfs niet vast te leggen op uitgangspunten, ook om goed met de actuele uitdagingen in de kerk om te kunnen gaan, werd unaniem aanvaard.
In relatie met de werkelijkheid van een krimpende kerk en een tekort aan ambtsdragers gaat de kerk zich, geadviseerd door deskundigen uit haar midden, dieper bezighouden met wat het ambt ten diepste is. En dat is winst.

---
Dr. A.J. Plaisier als scriba herbenoemd
Vier jaar geleden was het spannend, nu was de verkiezing voor een tweede termijn van vier jaar een hamerstuk. Preses ds. P. Verhoeff noemde deze verkiezing een ‘feestje voor de kerk’, want ds. Plaisier ‘is betrouwbaar, gedegen, initiatiefrijk, een bekwaam schrijver, een goed theoloog, kortom, de juiste man in de juiste tijd op de juiste plaats.’
Ds. Plaisier gaf aan in deze tweede periode vooral mee te willen schrijven aan de heilige Naam van God, ‘in het geloof dat deze Naam al uitgeschreven is in vlees en bloed, in een kortstondig leven, in het midden van de tijd. Omdat we de stem van de Geliefde gehoord hebben.’ Hem werd Doorzichten aangeboden, een bundel columns die ds. Plaisier als commentaren bij de tijd schreef.
We wensen ds. Plaisier én de andere opnieuw gekozen moderamenleden Gods zegen voor de komende jaren van harte toe, opdat ze de kerk in verbondenheid aan Christus dienen mogen.

---
Dominee voor de dominees
Hebben we in onze kerk behoefte aan een pastor pastorum, iemand met levenswijsheid die omziet naar zijn collega’s? En welke plaats moet deze pastor dan kerkordelijk hebben? En, niet onbelangrijk, hoe betalen we hem?
Over deze vragen vond gedachtevorming in de synode plaats.
Ds. G.A. Trouwborst (classis Zwolle) signaleerde wel behoefte aan een luisterend oor, zeker als predikanten langer het ambt bekleden en er bedrijfsblindheid kan ontstaan.
Mevr. ds. K. van den Broeke (classis Goes) wilde voorzichtig zijn met het optuigen van een nieuwe functie.
Ds. R.H. Knijff (classis ’s-Hertogenbosch) zei dat we beter kunnen kijken naar wat we in de kerk missen, namelijk kerkenraden die doen wat hun taak is.
Ds. L.W. Smelt (classis Alphen aan den Rijn) zei dat elke predikant behoefte aan pastoraat heeft, maar noemde het risicovol dit te organiseren.
Een rode draad in de reacties was dat – hoe goed het omzien naar de predikanten is – de kerk reeds de werkbegeleiding kent, en de werkgemeenschap, en de visitatie.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen