Leren van fouten

Als we het huidig politiek bedrijf als maatstaf hanteren, is in Nederland het maken van publieke fouten verboden, op straffe van een spoeddebat in de Kamer. Er kan geen trein vertraging oplopen of een tbs’er aan zijn bewakers ontsnappen of er is wel een Kamerlid die hierover Kamervragen stelt. Als de betrokken minister niet kan beloven dat ‘zoiets nooit meer zal gebeuren’ kan hij of zij geheid rekenen op een motie van wantrouwen.

In een foutvrije samenleving wordt opvoeden echter wel een heel lastige zaak. Van fouten valt immers veel te leren. Van fouten van anderen, maar zeker ook van eigen fouten. Wie heeft niet de herinnering aan die kardinale fout die je ooit maakte en die uiteindelijk je gedrag heeft veranderd? Hoe eerder een fout in het leven wordt gemaakt, des te groter de educatieve winst. Winston Churchill zei: ‘Je hebt er bijzonder veel plezier van als je de fouten waarvan je iets kunt leren vroeg in je leven maakt.’ Maar omdat een mens nooit te oud is om te leren, is de vrijheid fouten te mogen maken ook van belang in de verdere ontwikkelingsgang van volwassenen.

De kwaliteit van de opvoeder komt vooral tot uiting in het kiezen van het juiste moment waarop hij zijn leerling of kind in het nekvel grijpt. Dat moment is uiteraard sterk leeftijdsafhankelijk, maar dient wel aan twee tegenstrijdige belangen te voldoen. Te vroeg ingrijpen zal het leereffect te niet doen; te laat ingrijpen leidt tot zodanige gewenning dat de weg terug te lang zou kunnen worden.

Deze overwegingen gelden voor alle leerprocessen.
Maar de gevolgen van verkeerd ingrijpen zijn uiteraard groter in de geloofsopvoeding dan in de rekenles. Ouders en docenten die ernst maken met de geloofsopvoeding van de aan hen toevertrouwde jeugd staan voortdurend onder de spanning het nut van gemaakte fouten uit te buiten en anderzijds te voorkomen dat hun pupil als een schip op het strand nog slechts opvoedingswaarde voor anderen heeft. Omdat niemand in dezen kan claimen de wijsheid in pacht te hebben, is het zaak dat ouders en leraren hierover voortdurend met elkaar in gesprek blijven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen