Ambtsdrager kan niet alles

En hoe zit het nu met het spanningsveld tussen het vertrouwen op God dat Hij Zijn ambtsdragers de kracht geeft en het nadenken over de eigen talenten? Mag een ambtsdragers keuzes maken?
En zo ja, hoe kan een kerkenraad dan praktisch invulling geven aan het goed inzetten van elkaars talenten?

Gaven
Veel bijbeluitleggers maken verschil tussen talenten en gaven. Ieder mens heeft natuurlijke talenten van God gekregen. Het is een gevolg van genetica. David zingt hierover in Psalm 139:15: ‘…als een borduursel gewrocht ben in de nederste delen der aarde’.
Een talent wordt ontwikkeld door middel van trainingen en door ervaring op te doen in de praktijk.
Iemand die een muzikaal talent heeft en veel oefent, kan ver komen in de muziekwereld. Gelovigen en ongelovigen ontvangen talenten van God, ongeacht of zij God hiervan de eer geven. Voorbeelden van talenten zijn: leiding geven, meevoelen en meeleven, overtuigen, plannen en besturen, raadgeven en onderwijzen.
Geestelijke gaven zijn daarentegen niet meegegeven bij de geboorte van een mens. Een geestesgave geeft de Heilige Geest aan een gelovige en wordt ingezet tot opbouw van Zijn koninkrijk en tot stichting van een ander.
Een gelovige zal een gave nooit voor zichzelf gebruiken, maar altijd voor een ander (zie o.a. 1 Kor. 14:12). In de Bijbel staan diverse opsommingen van geestesgaven. In 1 Korinthe 12 noemt Paulus negen gaven: woord van wijsheid, woord van kennis, geloof, gaven van genezing, werkingen van krachten, profetie, onderscheidingen van geesten, allerlei talen, uitlegging van talen.

Test
Een geestesgave is dus een bijzondere kracht van God gegeven die (tijdelijk) ingezet wordt tot stichting van een ander. Daarom is het gevaarlijk om zonder meer af te gaan op de resultaten van een gaventest voor ambtsdragers. We gaan dan voorbij aan het feit dat een geestesgave een bijzondere kracht is die God geeft. Een ambtsdrager weet vooraf niet welke gave hij van de Heilige Geest ontvangt op momenten dat hij die nodig heeft in zijn ambtelijke bediening.
Een geestesgave conflicteert niet noodzakelijkerwijs met talenten, maar zij overstijgt deze wel in belangrijke mate.
Een voorbeeld. Een ambtsdrager die het talent ‘meevoelen en meeleven’ heeft gekregen, zal zich richten op het doen van ziekenbezoeken. Tijdens een ziekenbezoek kan de zieke hem confronteren met ingrijpende vragen rondom de zin van het lijden. Vanuit zijn persoonlijk talent aangevuld met bijbelkennis kan de ambtsdrager een antwoord proberen te formuleren. Het kan ook zo zijn dat de Heilige Geest hem op dat moment een woord van wijsheid (geestesgave) ingeeft dat hij door mag geven tot bemoediging van de ander.
Samenvattend: een talententest is goed, een gaventest kan per definitie niet. Deze conclusie is meer dan een woordspelletje. Het geeft aan dat wij de talenten van God gekregen, in mogen zetten in het ambtelijke werk. Daarboven – of daarnaast als het gaat om een bijzondere gave zonder direct verband met de eigen talenten – wil de Heilige Geest ons toerusten met Zijn gaven.

Ontdekken
Betekent dit dat een ambtsdrager alle verschillende soorten werkzaamheden in de gemeente maar ter hand moet nemen, omdat hij de juiste gaven wel op het juiste moment zal ontvangen? Nee, een ambtsdrager mag handelen en denken vanuit de talenten die hij heeft gekregen van God. Deze talenten zet hij in voor het gemeentewerk in het vertrouwen dat God hem daarnaast ook de kracht (lees: gaven) geeft om de ander echt te helpen op de juiste manier en op Gods tijd.
Het is daarom goed dat een kerkenraad grondig nadenkt over de talenten die nodig zijn voor de uitoefening van de ambtelijke taken.
Het zicht krijgen op elkaars talenten als ambtsdragers gaat verder dan het invullen van een formulier.
Het is een groepsproces waaraan elke ambtsdrager een persoonlijke bijdrage levert door iets van zichzelf te laten zien. Hij laat zien wat hij kan en ook wat hij niet of minder goed kan. Zo ontstaat er een sterke onderlinge verbondenheid en kunnen er ook praktische afspraken gemaakt worden rondom de taakverdeling.
Het organiseren van een talentenworkshop is een methode om elkaars talenten op een gestructureerde manier te ontdekken en op elkaar af te stemmen.

Workshop
De methode is in de praktijk geboren. In onze hervormde gemeente van Wijk was het gebruikelijk dat elke ambtsdrager grotendeels hetzelfde ambtelijke werk deed. Al met al ontstond er het gevoel dat we niet goed omgingen met het gegeven dat iedereen unieke talenten van God heeft gekregen. Het idee van een talentenworkshop was geboren.
We hebben eerst alle benodigde talenten en ambtelijke taken geïnventariseerd. Dat leidde tot een lijst van maar liefst 29 punten. Iedere ambtsdrager kreeg deze lijst mee naar huis met de vraag om per talent/taak aan te geven in hoeverre deze bij hem past: positief, neutraal, negatief. Ambtsdragers kregen nadrukkelijk de instructie mee om zo min mogelijk ‘neutraal’ in te vullen en eerlijk te zijn naar zichzelf, zowel over de ‘positieve’ als over de ‘negatieve’ punten.
Vervolgens organiseerden we een avond om de resultaten met elkaar te bespreken. Aan de muur plakten we een meterslange poster waarop iedere ambtsdragers zijn resultaat kon aangeven door middel van post-it stickers. Iedereen markeerde met een * maximaal vier taken die het beste of juist het slechtste bij hem past. Zo ontstond een talentenmatrix, aan de hand waarvan we met elkaar in gesprek gingen (zie tabel).
Iedere taak (gekoppeld aan een talent) kwam in het gesprek aan de orde. De ambtsdragers die bij die taak een * hadden gezet, kregen eerst het woord om een toelichting te geven. Vervolgens de broeders die ‘positief ’ of ‘negatief ’ hadden ingevuld. Dit gaf veel inzicht en begrip voor elkaar. Voor elk talent en taak werd op deze wijze inzichtelijk of er voldoende ambtsdragers beschikbaar zijn met een voor die taak relevant talent.
Ook was het mogelijk om voorkeurslijsten te maken. Welke taak bij voorkeur door welke ambtsdrager(s) gedaan kan worden. Degenen die activiteiten coördineren, kunnen rekening houden met die voorkeursvolgorde bij het vragen van ambtsdragers voor bepaalde werkzaamheden.
Verder hebben we ervoor gekozen om bepaalde taken door een aantal ambtsdragers niet te laten doen.
Dit tot opluchting van de betreffende broeders die in alle openheid vertelden van de moeite die zij met sommige taken hebben. Niemand die dat ooit gemerkt had, maar nu was er de gelegenheid om dit open op tafel te leggen. Omgekeerd kregen zij er weer taken bij die zij eerst niet deden maar die juist prima bij hen bleken te passen.

Broederband
Deze workshop was geen talententest als zodanig. We gingen er impliciet vanuit dat iedereen voldoende zicht heeft op zijn eigen talenten. Een aanvulling op deze workshop kan zijn dat ambtsdragers eerst een individuele talententest doen en de uitkomst inbrengt in de groepssessie.
De belangrijkste uitkomst van onze groepssessie was echter niet dat we hiermee een lijst tot onze beschikking kregen met wie wat het beste kan. Het belangrijkste is de broederband die dit proces gaf.
Iedereen was open naar elkaar toe, gaf eerlijk aan wat hem van nature goed afgaat en wat niet. Dat schept een band vanuit de gezamenlijke wil onze talenten in te zetten tot opbouw van Gods koninkrijk.

Belofte
In de gelijkenis over de talenten geeft de Heere Jezus een rijke belofte aan degenen die zijn gekregen talenten inzet in Zijn Koninkrijk: ‘Wel, gij goede en getrouwe dienstknecht! over weinig zijt gij getrouw geweest; over veel zal ik u zetten; ga in, in de vreugde uws heren’ (Matt.25:21).

---
Praktische tips rondom talentenworkshop
- Bereid het proces goed voor, ook de praktische kant;
- Organiseer een aparte avond voor de workshop en zie de workshop niet als een agendapunt van een reguliere kerkenraadsvergadering;
- Streef ernaar dat iedereen aanwezig is en dat iedereen meedoet (inclusief de predikant);
- Laat de sessie leiden door iemand die ervaring heeft met groepsprocessen;
- Overweeg de avond te laten leiden door een onafhankelijke begeleider (geen gemeentelid);
- Neem de tijd om naar elkaar te luisteren;
- Wees eerlijk over eigen talenten;
- Spreek af dat alles strikt vertrouwelijk behandeld wordt;
- Werk de resultaten zorgvuldig uit en maak het praktisch voor degenen die taken coördineren.
- Gebruik de uitkomsten in de praktijk en voorkom terugglijden in de ‘oude’ praktijk;
- Een talentenworkshop werkt alleen als er voldoende onderling vertrouwen is. Als dit vertrouwen onvoldoende aanwezig is, is het de vraag of een dergelijke workshop zin heeft;
- Als ambtsdragers moeite hebben met het onder woorden brengen van hun eigen talenten, kan een individuele talententest een nuttig instrument zijn ter voorbereiding op het groepsproces;
- Organiseer regelmatig een dergelijke workshop, zeker na het toetreden van nieuwe ambtsdragers.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen