Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Vragen voor de preek

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Vragen voor de preek

Kind en kerkdienst [2, slot]

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

In kerkdiensten zijn zeker s morgens ook kinderen aanwezig. Het is belangrijk dat een predikant hen bij de voorbereiding van zijn preek al in gedachten heeft. Mogelijk brengt hij het Woord van God dan zo, dat ook zij worden aangesproken.

Vragen die een predikant bij een normale preekvoorbereiding overdenkt, kan hij afstemmen op de kinderen. Hoe denkt een kind na over God of de grote levensvragen? Welke bijbelgedeelten zijn voor kinderen geschikt? Wat maken zij mee? Hoe kan het bijbelgedeelte met hun leven verbonden worden?
Wie met kinderen omgaat, merkt dat zij heel goed in staat zijn om na te denken over God of over de vragen van het leven. Hoort een kind dat er iemand is overleden, dan gaat hij zich afvragen: hoe is het om gestorven te zijn? Na het bijbellezen aan tafel kan er opeens een vraag boven komen. Soms vindt een kind het heerlijk om over bepaalde vragen te filosoferen. Het kan ook zijn dat het na blijft denken over iets wat het in het jeugdjournaal of in de klas heeft opgevangen.

Ook voor ouders
Bij de preekvoorbereiding kan een predikant zich afvragen: daagt deze preek uit om na te denken over God? Helpen mijn woorden om het leven wat meer te begrijpen? Deze vragen zijn belangrijk voor jongens en meisjes die in een complexe wereld groot worden. In bepaalde delen van het land groeien kinderen in een multireligieuze omgeving op. Toen onze oudste dochter nog in Purmerend naar school ging, zat zij met moslimkinderen in de klas en werd op school soms ook het Divalifeest gevierd. Haar juf zei dat het niet uitmaakte of je in God of in Allah gelooft. Ze zei ook dat Jezus geen God was. Het zou mooi zijn als de preek kinderen helpt om in het geloof in Christus hun geestelijke basis te vinden.
Genoemde vragen zijn ook van belang voor ouders. Zij weten vaak niet goed hoe zij hun kinderen moeten opvoeden in het geloof.
Soms is dat omdat zij dat zelf niet hebben meegekregen, soms omdat zij zich door de veranderingen in de tijd overvraagd voelen. De preek kan een middel zijn om kinderen en hun ouders op een basale manier in te wijden in het christelijk geloof.

Onbekende hoofdstukken
Kinderen kunnen vaak meer aan dan volwassenen soms denken. Bij een preek die op kinderen is gericht, wordt vooral gekeken naar verhalen. Maar waarom zouden de psalmen of de brieven niet voor kinderen geschikt zijn? Psalmen bevatten veel beelden die voor kinderen heel herkenbaar zijn. Neem Psalm 22, een psalm die vol staat met beelden waarover kinderen kunnen dromen: omringd door wilde stieren, opgejaagd door honden, kwetsbaar als een uitgedroogde potscherf. Beelden die de angst van kinderen weergeven. Kinderen kunnen de ervaring die in een psalm aanwezig is, vaak goed aanvoelen, omdat het ook hun ervaringen zijn.
Vanaf een jaar of zeven zijn kinderen vaak uitgekeken op de overbekende verhalen. Op school en in de kinderbijbel hebben ze die al zo vaak gehoord. Zij willen uitgedaagd worden door onbekende bijbelgedeelten. In de preekvoorbereiding moet een predikant zich daarom afvragen: is het overbekende van dit verhaal geen belemmering om de preek te kunnen horen? Welke invalshoek kies ik om een bekend gedeelte op een verrassende manier te laten horen?

Invalshoek
De verrassende invalshoek hoeft niet alleen door een volwassene bedacht te worden. Een vraag van een kind kan er vaak voor zorgen dat je een bijbelgedeelte met nieuwe ogen leest. Bij een gesprek over de gelijkenis van de koninklijke bruiloft (Matth.22) vroeg een kind: ‘Waarom dwingt de heer eerst iedereen om te komen en zet hij daarna iemand eruit die zijn eigen kleding heeft aangehouden?’ Het is de moeite waard om een bijbelgedeelte samen met kinderen te lezen.

Gelijkenissen
Kinderen moeten vaak op weg geholpen worden om een bijbelgedeelte te begrijpen. Dat geldt zeker voor gelijkenissen. In een les over gelijkenissen werd de vraag gesteld: ‘Gaat dit verhaal over God?’
Nee, vond een kind, want er is niemand in dit verhaal die op God lijkt.
Uit onderzoek is gebleken dat kinderen vaak niet het idee hebben dat gelijkenissen over God gaan. Naar hun idee zijn het verhalen over familieaangelegenheden. Bij de gelijkenis van de verloren zoon was iemand van mening dat de vader en de zoon allebei schuld hadden aan het vertrek van de zoon en dat vader en zoon het samen moesten bijleggen.

Thema
Het valt mij op dat voorgangers voor een kinderdienst bijna altijd voor een thema kiezen. Dat brengt wel het gevaar met zich mee dat het bijbelgedeelte kan ondersneeuwen. Bij een thema is een bijbelgedeelte vaak niet meer dan een opstapje. Wanneer een voorganger voor een preek op basis van een thema kiest, dient hij altijd te bedenken welke rol het bijbelgedeelte in de preek heeft. Een thema vraagt bovendien een dubbele uitleg: wat is de betekenis van het thema en wat heeft het met het bijbelgedeelte te maken. Is een thema toch een must, dan zou ik willen pleiten voor een onderwerp dat de inhoud direct weergeeft. Voor de thema’s die de HGJB voor de laatste dankdag en biddag aandroeg – ‘Verkeerd verbonden’ (Hand.14) en ‘Van harte!’ (1 Sam.1) – is er zeker voor kinderen eerst een denkstap nodig. Waarom niet zoiets als: ‘Bidden met je hart’ of ‘Bidden: je hart uitstorten voor God?’ Is het eigenlijk wel nodig om bij dit bijbelgedeelte een thema te kiezen? Kinderen zijn ook zelf in staat om een titel bij een bijbelgedeelte te bedenken. Kies je toch voor een thema, dan zou je het thema kunnen kiezen op basis van een gesprek met kinderen over het desbetreffende bijbelgedeelte.

Sfeer
De Bijbel is het Woord van God en moet daarom zorgvuldig doorgegeven worden. Het zou mooi zijn als de preek bijdraagt aan waardering voor de tekst van de Bijbel. Het is van grote betekenis dat kinderen leren om de Bijbel zelf te lezen, al dan niet in vereenvoudigde vorm.
Kinderen zijn naar mijn mening goed in staat om naar een preek te luisteren. Zeker wanneer het een preek is die hen uitdaagt om over God na te denken of hen helpt bij het geloven. De ene keer zullen ze aangesproken worden doordat ze begrijpen waar het over gaat. De andere keer zullen ze aangesproken worden doordat ze in de sfeer in de kerk iets van God ervaren of doordat ze in een preek iets bij de predikant of bij de mensen om hen heen merken van het leven met de Heere. Dan hebben ze het Woord van God niet begrepen maar wel ervaren.
Dat een preek zo’n effect heeft, valt niet af te dwingen. Toch kan de predikant er in de voorbereiding wel iets aan doen: door de preek voor te bereiden vanuit het besef dat zowel de voorbereiding als de dienst een ontmoeting is met de levende God.
Ook deze ontmoeting kan niet worden afgedwongen. Ze kan wel in de voorbereiding en in de dienst zelf worden gezocht. Dat naderen tot God gebeurt de ene keer vanuit schroom voor Gods heiligheid, dan weer uit schuldbesef of uit oprecht verlangen naar de Heere. Wanneer die ontmoeting plaatsvindt, leidt dat tot verwondering en dankbaarheid, dat Hij ons toch wil ontmoeten. Wanneer die ontmoeting uitblijft, leidt dat tot verder zoeken of tot aanvechting.
Als deze ervaringen in de preek verwerkt worden, kunnen kinderen ze oppikken zonder de preek wellicht te begrijpen. Maar dan hebben ze wel ervaren dat het om iets wezenlijks gaat.

Over kinderen, jongeren en de kerkdienst gaat de studiedag ‘Inwijden in heilgeheimen’, die Areopagus met uitgeverij Boekencentrum op 8 september in Amersfoort belegt. Meer info: www.izb.nl.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 28 juni 2012

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's

Vragen voor de preek

Bekijk de hele uitgave van donderdag 28 juni 2012

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's