Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Inhaalslag in de kerk

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Inhaalslag in de kerk

‘Toch gescheiden’ wil kerkenraden hulp bieden

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

De eerste twintig jaar dat ik predikant was, had ik nooit met echtscheidingen te maken. Pas in de tweede helft van de jaren tachtig stak het kwaad her en der de kop op. Ik heb het dan over kerkelijke gezinnen en kerkelijk gesloten huwelijken.

'Het komt in de beste families voor, dominee.’ Een uitspraak kennelijk bedoeld als troost bij het verdriet van een scheiding of als compensatie in leed dat echtscheiding heet. Het doet me denken aan de beroemde zin waarmee Tolstoj zijn roman Anna Karenina begint: ‘Alle gelukkige gezinnen lijken op elkaar, elk ongelukkig gezin is ongelukkig op zijn eigen wijze.’
Het vormt de inleiding op wat Tolstoj dan vertelt: Mevrouw Oblonski heeft ontdekt dat haar man een verhouding heeft met de Franse gouvernante. Gevolg: ze kan niet langer met haar man onder één dak leven.
Over ‘beste families’ gesproken. Wat zijn dat eigenlijk? Gezinnen van dokters en dominees misschien? Nou ja, daar komt het inderdaad voor dat zij of hun kinderen gaan scheiden. Het boek dat onlangs verscheen onder redactie van Piet Vergunst, Toch gescheiden, laat het via vijf ervaringsverhalen duidelijk zien.

Helft volwassenen
Gebroken huwelijken komen echter onder alle lagen van de bevolking voor. In zijn ‘Woord vooraf ’ noemt Vergunst recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek uit 2010: 36,2 procent van de Nederlandse huwelijken eindigt in een scheiding. Met andere woorden: in 2010 scheiden 34.000 echtparen. Daarbij komt dat ook nog eens jaarlijks 70.000 niet-huwelijkse relaties worden verbroken. Conclusie: bijna de helft van de volwassen Nederlanders heeft een scheiding meegemaakt. Wie zegt: dat geldt toch niet voor christenen, dan heeft hij ten dele gelijk. Maar ook al ligt onder hen het aantal scheidingen dertig procent onder het landelijk gemiddelde, er is wel sprake van een inhaalslag, aldus Vergunst.

Jaren tachtig
Maakte ik als predikant tot ongeveer 1985 nooit een scheiding mee, vandaag schrik je er nauwelijks meer van, ook al blijft iedere scheiding een ramp, vooral als er kinderen in het spel zijn. Kinderen betalen bijna altijd de prijs van de breuk. Ze raken beschadigd in hun vertrouwen op mensen. Juist in mensen die het dichtst bij hen staan.
Zijn er verklaringen voor de golf van scheidingen die gezinnen teisteren? Een rechter zei onlangs: Er wordt tegenwoordig niet zozeer lichtvaardig gescheiden, als wel vaak lichtvaardig getrouwd. Hij wilde daarmee gescheiden medemensen niet neerzetten als onnozele zielen die de beslissing om te trouwen onnadenkend nemen. Maar het belang onderstrepen van een grondige voorbereiding op een huwelijk.

Ware aard
Als ik de vijf interviews lees die Vergunst heeft gehouden met gescheiden partners, dan valt een aantal oorzaken op. Psychische factoren bij een van de partners gaan opspelen zodra pasgetrouwden gesetteld raken in hun leven en de vlinders in de buik zijn weggevlogen. In een intieme relatie komt de ware aard van mensen onontkoombaar aan het licht. Een gescheiden vrouw vertelt dat haar ex-man psychisch beperkt bleek te zijn. Autisme, depressiviteit, persoonlijkheidsstoornis, niet of nauwelijks communiceren, geen compromissen kunnen sluiten, zijn woorden die de verdrietige verhalen kleuren.

Kerkenraden
Het boek dat recent onder redactie van Vergunst verscheen, wil vooral kerkenraden hulp bieden in de pastorale zorg die scheidingen in huwelijken en gezinnen oproepen. Maar het wil ook gemeenteleden die zelf met de echtscheidingsproblematiek te maken hebben in hun eigen leven of in dat van hun kinderen of familieleden een bijbelse weg wijzen.
Ds. G. Lustig (Nieuwerkerk aan den IJssel) probeert een weg te wijzen van het Nieuwe Testament naar onze tijd. Hij geeft eerlijk toe dat de Bijbel geschreven is in een totaal andere wereld dan de onze als het gaat om de invulling van huwelijk en relaties. Liefde kleurde in die dagen nauwelijks huwelijken. Het leken eerder zakelijke transacties. De Bijbel echter onderstreept dat juist de liefde het cement vormt tussen twee mensen die samen een huwelijk sluiten. Ook is trouw een centraal onderdeel van het huwelijk, vooral bedoeld om de vrouw bescherming te bieden. Hoe zit het dan met de ‘scheidingsbrief ’ die vanaf Mozes tot in de dagen van de Heere Jezus gehanteerd werd bij het wegzenden van de vrouw? Ds. Lustig stelt dat die brief niet was bedoeld om de echtscheidingsproblematiek te regelen. Juist genoemde brief zette druk op de ketel van een gespannen relatie tussen twee echtelieden: je verzoent je met elkaar of je gaat in zee met een ander en je valt daar door in zonde. God creëert als een echte mediator ruimte om tot een oplossing te komen. Ds. Lustig concludeert: het huwelijk blijft een onverbreekbare levenseenheid tussen man en vrouw. Wijziging van de maatschappelijke context mag geen aanleiding geven tot een andere visie op echtscheiding.

Onontbindbaar
Ds. A. van Lingen (Kinderdijk) gaat in op de woorden van Jezus: om de hard(ig)heid van uw harten is het toegestaan een scheidingsbrief te geven aan de vrouw en haar zo weg te zenden. Maar Gods bedoeling is dat nooit geweest. Daarachter gaat de erkenning schuil dat God samenvoegt. En hoe zou de mens dan durven scheiden wat God heeft samengevoegd? Conclusie: een huwelijk kan niet lichtvaardig ontbonden worden. Beter gezegd: een huwelijk is in principe onontbindbaar. Alleen bij overspel is er een bijbelse grond. Een tweede huwelijk is uiteindelijk wel mogelijk, maar is geen zaak die direct aan te bevelen is, aldus ds. Van Lingen.

Zonde
Ds. C.H. Hogendoorn (Oud-Beijerland) stelt onder andere de vraag aan de orde: Is echtscheiding zonde? De profeet Maleachi zegt dat God echtscheiding haat. Wie op grond van bijbelse gegevens concludeert dat God in het huwelijk Zijn bedoeling met mensen op het oog heeft, kan niet anders dan concluderen dat zo’n huwelijk verbreken dan zonde is. Zonde is immers in de Bijbel: je doel missen. Hij vindt dat onder ons een devaluatie van dat besef volop aan de gang is.
Ds. G. de Fijter (Kampen) geeft praktische en bruikbare richtlijnen aan kerkenraden en collega’s die te maken hebben met de echtscheidingsproblematiek. Na de principiële bijdragen gebaseerd op overigens bijbelse gegevens, wijst ds. De Fijter mogelijkheden om in breuken en knopen bijbels-pastoraal met elkaar om te gaan binnen de christelijke gemeente, die meer dan ooit volop op de tocht van de tijd staat.

Behoefte
Ondersteunend zijn ten slotte de bijdragen van twee christelijke relatietherapeuten, werkzaam bij Eleos, stichting voor gereformeerde geestelijke gezondheidszorg: Wilco Kroon en John Robbemond.
Dit boek voorziet in een toenemende behoefte aan advies en pastorale raad in de naar het lijkt almaar toenemende scheidingsproblematiek, helaas ook onder christenen.

N.a.v. Piet Vergunst (red.), ‘Toch gescheiden. Over de complexiteit van een gebroken huwelijk’, uitg. Boekencentrum, Zoetermeer; 141 blz.; € 15,90.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 15 november 2012

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's

Inhaalslag in de kerk

Bekijk de hele uitgave van donderdag 15 november 2012

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's