Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Ouderen doen ertoe

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Ouderen doen ertoe

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Wat zijn kwade dagen eigenlijk? De donkere dagen voor Kerst? Een lastige periode voor mensen die een geliefde verloren, zeker als je voor het eerst alleen de decembermaand door moet. Prediker betrekt de uitdrukking echter op de gevreesde ouderdom.

'We willen wel oud worden, maar niet oud zijn.’ Een korte boodschap, waarmee veel wordt gezegd. ‘Zo fijn is langer leven niet.’ Deze conclusie trok publiciste Heleen Crul op de opinie- en debatpagina van NRC Handelsblad van 6/7 oktober. Zal in de nabije toekomst de gemiddelde leeftijd in de buurt van honderd komen te liggen? Halen we straks dankzij pillen en genmanipulatie de magische grens van 120 jaar en meer? Het is een feit dat de gemiddelde leeftijd in de afgelopen decennia alleen maar is toegenomen. Reden voor veel predikanten om het reguliere bezoek aan de zeventigplussers op te hogen naar tachtig jaar en ouder.
Sommigen onderscheiden al tussen jonge ouderen en oude ouderen.
In een van mijn gemeenten had ik destijds op een bestand van een goede 2.200 leden ongeveer 365 zeventigplussers. Voor iedere dag één, grapte ik wel eens. Ondertussen woog de last fiks door op de schouders van de ijverige pastor.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek becijferde in 2011 dat in het Nederland van 2025 meer 65-plussers dan jongeren onder 20 jaar zullen wonen, namelijk 3,8 tegen 3,7 miljoen op een totaal van 17,5 miljoen inwoners.

Eenzaamheid
Maar al neemt de levensverwachting steeds verder toe, lang niet iedere oudere wordt gezond oud.
En wie het wel wordt, ontkomt ook niet altijd aan de lasten van de oude dag, waarvan eenzaamheid een veel geuite klacht is.
De inrichting van het moderne leven breekt ons op. Gemeenschappen zijn uit elkaar gevallen. Kinderen en kleinkinderen wonen dikwijls ver uit de buurt. Iedereen is druk. Ouderen schieten er nog wel eens bij in. Zeker als ouderen steeds ouder worden. Ouderen moeten zichzelf vooral niet slachtofferen, tegelijkertijd kan hun gevoel van miskenning en verwaarlozing terecht zijn.
Wie richting negentig, honderd gaat, heeft ook niet meer de jongste kinderen. Ook zij zijn ouder geworden. Ze hebben zelf vaak ook weer kinderen en kleinkinderen.
Men spreekt wel van de sandwichgeneratie, bij wie het mes aan twee kanten snijdt. Ze worden geacht aandacht en liefde te geven aan een of meer hoogbejaarde ouders, maar ook aan het groeiend nageslacht. Ga er maar aan staan. Niks geen Zwitserleven, uitzonderingen daargelaten.

Besmet woord
Mag ik nog even voortborduren op het woord bejaard? Oud is een scheldwoord geworden. Om die reden mijden we het ook in de kerk angstvallig. We hebben het dan ook niet meer over ouden van dagen en bejaarden, maar over ouderencontactmiddagen of liever nog seniorenbijeenkomsten.
Wreekt zich hier misschien ook de invloed van de reclame, die ons wil doen geloven dat ouderen echt zo jong moeten zijn als hun kinderen of liever nog als hun kleinkinderen.
Je bent echter niet zo oud als je je voelt of verlangt te zijn, je bent zo oud als je in werkelijkheid bent.
Accepteer je leeftijd. Er is geen reden tot schaamte. Integendeel.
Hoe positief spreekt de Bijbel juist niet over de ouderdom? Heet grijsheid niet een sierlijke kroon (Spr.16:31)?
Wie op leeftijd is gekomen, heeft veel gezien en gehoord. Als het goed is, is die schat aan ervaringen gerijpt tot wijsheid, waar jongeren hun voordeel mee mogen doen.
Ouderen hebben op basis van hun levenservaring vaak een evenwichtiger oordeel dan jongeren. Werd er maar wat meer naar hen geluisterd, zodat overdracht van levenswijsheden zou kunnen plaatsvinden. Ouderen zijn dikwijls ook emotioneel stabieler.

Stereotypen
Toch blijf ik zitten met die bijna panische angst in de samenleving voor de ouderdom. Heeft dat misschien daarmee te maken dat we een hele poos meenden dat ouderen er niet meer toe doen? Wie denkt dat we dit station inmiddels weer gepasseerd zijn, heeft het mis.
Aan stereotypen en geringschattende opmerkingen hebben we nog steeds geen tekort. Ouderen zijn saai, broos, breekbaar, traag, vergeetachtig. Ze hebben een beperkte blik en visie en zijn soms ronduit vies. En wat kosten ze de samenleving niet? Zeker wanneer ze ook nog eens ziek worden. De kosten rijzen stilaan de pan uit.
Alsof ouderen nooit gewerkt hebben, niet hun aandeel hebben geleverd in de maatschappij en deel van de samenleving uitmaken.
Over discriminatie gesproken. Ouderen verworden tot nationale zondebok. Hoe fnuikend is zo’n stigmatisering voor je zelfbeeld. Verklaart dit soms waarom zoveel senioren zichzelf nadrukkelijk van de groep ouderen distantiëren, omdat ouderdom tot een taboeonderwerp is verklaard? Dat taboe kan overigens ook wel eens te maken hebben met chronische angst voor aftakeling en dood.

Tijd
Maar we zijn er nog niet. Want behalve geld vergen ouderen ook nog eens veel van je tijd, is een al dan niet hardop uitgesproken grief.
‘Moet ik alweer naar dat verzorgings- of verpleeghuis? Wat heb je er eigenlijk aan?’
Natuurlijk deugt zo’n vraag niet. Je komt niet in de eerste plaats op bezoek om wat te halen, maar om iets te brengen. Warmte, aandacht.
Om de ander het gevoel te geven: jij doet er (voor mij, ons) nog toe.
Zelfs wanneer die ander stil gevallen is. Begrijpelijk overigens dat die oude man of vrouw niet meer zo veel te vertellen heeft. Wat maakt iemand in een zorginstelling nog mee? Dat geldt ook degene die steeds minder mobiel geworden is en weinig mensen meer ontmoet.

Levenswijsheid
Zojuist liet ik het woordje levenswijsheid vallen, maar eigenlijk is me dat te mager. Wat rijk als ouderen de generaties die na hen komen nog iets wezenlijkers mogen mee geven. Denk aan Psalm 78, waar ouderen de geschiedenis van de HEERE met Zijn volk levend houden, en aan Psalm 34, waar jongeren horen van de geestelijke ondervindingen van ouderen. Is het geen zegen om dan oud te mogen worden?
De conclusie kan en mag niet anders zijn dan dat het een pertinente vergissing is dat ouderen hebben afgedaan zodra zij ophouden bij te dragen aan het brutonationaalproduct. Dat is de verafgoding van de welvaart ten voeten uit.
Er is echter nog een kant aan het verhaal. De hele maakbaarheidsobsessie heeft niet gebracht wat velen hoopten. Een hemel op aarde. Want een hemel zonder God is geen hemel. Hoevelen leven niet zonder werkelijk perspectief ? Er is niet meer dan het hiernumaals. We raken teleurgesteld, geërgerd, verbitterd. ‘Zo hoeft het voor mij niet meer.’ Een lang leven zonder God moet inderdaad een kwelling zijn als de aftakeling gekomen is en de kwade dagen hebben ingezet.
Wat een vreugde daarentegen, ook voor de omgeving, om in de grijze ouderdom geestelijk nog groen en fris te zijn, zoals de dichter van Psalm 92 het typeert. Om goed van de HEERE te spreken en anderen het leven met Hem aan te bevelen.
Ja, om de vreugde van de gemeenschap met Hem uit te stralen.
‘Is dit ook voor mij bereikbaar?’ Ja, en wel daarom, omdat het genade is.


Crux
• Laat u niet aanpraten dat ouderen nutteloos en in feite overbodig zijn.
• Kan het zijn dat het begrip ouderdom nodig geherinterpreteerd moet worden?
• Je bent zo oud als het getal van je levensjaren. Niet jonger en ook niet ouder.
• Jongeren hebben ouderen nodig en ouderen jongeren.
• Kunnen we in deze maand misschien iets betekenen voor elkaar?
• Ten overvloede wellicht, maar ouderen vragen geen medelijden.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 6 december 2012

De Waarheidsvriend | 20 Pagina's

Ouderen doen ertoe

Bekijk de hele uitgave van donderdag 6 december 2012

De Waarheidsvriend | 20 Pagina's