Christus en de machten

Vanaf het jaar dat de besluiten over de vorming van de Protestantse Kerk in Nederland achter ons lagen, heeft de Gereformeerde Bond voor de kerk en de gemeenten belangrijke thema’s op structurele wijze aandacht gegeven. Daar kwam ruimte voor, ook in al die kerkenraden die Samen op Weg op de agenda hadden in een voortdurende inspanning de kerk niet alleen bij haar belijdenis te bewaren en tegelijk de eenheid van de gemeente te behouden.

Structurele aandacht
Het was hard nodig die ruimte op positieve wijze in te vullen, zoals de Protestantse Kerk dat zelf deed en doet in haar aandacht voor jeugden missionair werk, in haar huidige focus op nieuwe vormen van kerkzijn, het ontzorgen van gemeenten, het creëren van pioniersplekken voor gemeenten die zelf aangeven een onderbouwde visie op haar eigen toekomst te hebben.
Voor de Gereformeerde Bond en de gemeenten die met zijn werk meeleven, was dit eveneens goed, structurele aandacht voor wat nodig is om bij het Woord te blijven, om op positieve wijze onze gereformeerde identiteit vorm te geven. Dat kan niet zonder een analyse van de tijd waarin de gemeente gemeente zich bevindt, zonder helder zicht op wat haar bedreigt.

Kerk, ambt, verbond, belijdenis
Die analyse scherpt ons oog voor het postmoderne klimaat, waarin ouderen en jongeren leven, waarin de waarheidsvraag minder aandacht krijgt dan wat goed voelt, wat we fijn vinden, waar we ons thuis voelen. Christenen bevinden zich in een cultuur waarin een instituut als de kerk mensen minder aanspreekt, het ambt in zichzelf aan gezag verloren heeft, de belijdenis mensen weinig zegt. Gemeenteleden anno 2013 hebben om die reden minder met de kerk of het ambt. De malaise gaat echter dieper als we constateren dat velen niet meer weten wat de betekenis van de kerk is, de waarde van het ambt, hoe vorige generaties uit de schatten van het verbond geleefd hebben of waarom het nodig is dat de belijdenis richtinggevend voor de kerk wil zijn. Hier ligt de reden voor het feit dat de Gereformeerde Bond sinds 2004 structureel aandacht gaf aan de toerusting van ambtsdragers, kerkelijk werkers en gemeenteleden. We hebben nagedacht over onze identiteit als ambtsdrager, over aspecten van de prediking, over de noodzaak van een geregelde leerdienst, over de oefening in de verwoording van ons geloof, over wat geestelijk leiding geven betekent, wat in 2012 toegespitst werd op de heiliging.

Niet achterom zien
Het is in deze situatie niet vruchtbaar met gevoelens van heimwee om te zien. Wie in het Koninkrijk van God werkt, moet niet achterom zien. Met dit woord leert Jezus de kerk van alle tijden naar Zijn toekomst toe te leven.
Waar we in vrijheid het kerk-zijn mogen beleven, is het onze roeping daar een positieve, beter, een bijbelse invulling aan te geven, geroepen als we in 2013 zijn tot dienst, tot heiligheid, tot een biddend leven voor het aangezicht van God. En dat doen we vandaag, de tijd waarover dr. J.A. van den Berg in zijn recente boekje Reizen met Augustinus schrijft: ‘Augustinus leefde net als wij in een kantelende cultuur, zij het de andere kant op; van heidens naar christelijk.’ Onze generatie doorleeft wat het betekent van een door het christelijk geloof gestempelde samenleving naar een postchristelijke maatschappij te gaan.

Diepe doordenking
Die omslag vraagt een diepe doordenking van de eigen identiteit, die we niet klakkeloos meenemen uit het verleden, maar die voor vandaag doordacht en verwoord wil zijn. Het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond wil daarom de komende periode nadenken over zijn visie en missie, benoemen waarvoor we het allermeest staan, hoe contouren van hervormd-gereformeerd leven er in onze eeuw uit zien. Dat is nodig in een tijd waarin veel gemeenteleden niet weten waarom ze juist lid zijn van déze gemeente, deze kerk.
Komt het er daarbij in het laatste der dagen niet op aan te onderscheiden of een geest uit God is? Johannes, de apostel die zijn lezers in het licht wil laten wandelen, heeft dat diep beseft. Zijn ‘lieve kinderen’ laat hij weten dat ‘Hij Die in u is groter is dan hij die in de wereld is’. Johannes weet welke machten op aarde het voor het zeggen hebben, welke machten de gemeente van Christus voortdurend willen binnendringen en haar opnieuw gevangen nemen.

Allerlei vormen
Die macht kan allerlei vormen aannemen, zoals een leven in weelde of een hang naar genieten. Meer dan mensen veelal beseffen, leven ze onder de macht van de techniek, die onze huizen en levens binnengedrongen is en ons kan afleiden van een stil, aandachtig leven. Anderen leven onder de macht van een denken dat vrij zegt te zijn van de wet, waardoor goed is wat voor ons goed voelt – ook al betekent dit ontrouw in huwelijk, losbandigheid in seksueel opzicht. Wie tijd neemt om te doordenken door welke macht hij zijn leven beheersen laat, zal deze opsomming kunnen uitbreiden.
Tegelijk beseffen we dat we dan niet uitkomen bij een lijst van dingen die wij niet doen, bij onze regels voor ons leven. Moralisme zal aan de geur van het christenleven vreemd zijn. De brief aan de gemeente van Kolosse gaat ons hierin voor, een brief die onze tijd doet oplichten als ze spreekt over de grondbeginselen van de wereld, de overlevering van mensen, de filosofie en inhoudsloze verleiding – en dit alles zet tegenover de vrijheid in Christus. Dat begrip zal breed en diep moeten oplichten.

Op de hemel gericht
Het is een denken dat veel van Paulus’ brieven doortrekt: niet in wereldgelijkvormigheid gaan in het denkschema van onze dagen (Romeinen), met Christus de grondbeginselen van de wereld afgestorven zijn (Kolossenzen), met Christus gekruisigd en opgestaan zijn (Galaten). Dat betekent in de levenspraktijk een oriëntatie op de hemel, waar elk kind van God als burger geregistreerd staat.
Wie in de prediking de brief aan de Kolossenzen aan de orde stelt, ontdekt dat die gemeente zich liet gezeggen door geestelijke machten die de wereld beheersen en zo tekort deed aan haar enige Heere, Christus. Als we in onze tijd die machten leren te benoemen, weten we dat de gemeente opgeroepen moet worden heel concreet af te sterven aan de zonde en in navolging van Hem in een nieuw leven te wandelen. De apostel spoort aan tot een heilige levenswandel – daarmee hebben we de verbinding met ons thema van het afgelopen jaar –, geworteld in een leven uit de genade van Christus.

Macht van de boze
Zou het geen zegen voor de gemeenten en de kerk zijn, als we er dit jaar meer zicht op ontvangen dat Jezus niet alleen de Verlosser is, maar ook gekomen is om de macht van de boze te verbreken? Nog een keer de apostel Johannes (1 Joh. 3): ‘Hiertoe is de Zoon van God geopenbaard dat Hij de werken van de duivel verbeken zou.’ Daarom hopen we in 2013 meer zicht te krijgen op de betekenis van de strijd van Christus tegen de boze machten, die Hij ontmaskerd en overwonnen heeft. Opdat in die weg de diepste identiteit van Zijn gemeente voor ons oplicht.Macht van de boze Zou het geen zegen voor de gemeenten en de kerk zijn, als we er dit jaar meer zicht op ontvangen dat Jezus niet alleen de Verlosser is, maar ook gekomen is om de macht van de boze te verbreken? Nog een keer de apostel Johannes (1 Joh. 3): ‘Hiertoe is de Zoon van God geopenbaard dat Hij de werken van de duivel verbeken zou.’ Daarom hopen we in 2013 meer zicht te krijgen op de betekenis van de strijd van Christus tegen de boze machten, die Hij ontmaskerd en overwonnen heeft. Opdat in die weg de diepste identiteit van Zijn gemeente voor ons oplicht.

Om vast te noteren
- Op de jaarvergadering van de Gereformeerde Bond, DV op 23 mei, denken we na over de heerschappij van Christus en de machten van deze wereld. Tijdens de ambtsdragersvergaderingen, DV op 3 en 10 september in twaalf regio’s, geven we hieraan een vervolg.
- Ook de studieweek voor theologiestudenten, DV van 26 t/m 29 augustus, is aan ons thema gelinkt. Onder het thema ‘Biddend strijden’ zal de strijd tegen de machten van deze wereld verbonden worden met het gebed.
- Dit voorjaar verschijnt van de hand van ons bestuurslid dr. M.J. de Vries in de Artiosreeks het boekje Technologie, overal om ons heen. Moderne ontwikkelingen in christelijk perspectief, waarin de macht van de techniek over ons leven aan de orde komt.

P.J. Vergunst is hoofdredacteur van De Waarheidsvriend.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen