Kansen van de oppas

De kinderoppas is in veel kerkelijke gemeenten al jaren geleden ontstaan. Door op elkaars kinderen te passen, ontstond er een handig roulatiesysteem waardoor ouders maar een enkele keer een kerkdienst hoefden te missen en het mogelijk werd om samen als gezin naar de kerk te gaan. Op deze manier is de kinderoppasdienst een vast onderdeel van de kerkelijke gemeente geworden.
Door de kinderoppasdienst gaan kinderen al op jonge leeftijd mee naar de kerk. Dat is een prachtige ervaring. De kinderen horen er in de gemeente van Jezus Christus helemaal bij (zoals de doop ook zegt) en ze hebben hun eerste ontmoeting met de kerk en haar gemeente. Deze eerste ontmoeting vormt ook hun eerste beeld van wat de kerk is en wat gemeente- zijn inhoudt.

Beeldvorming
Doordat jonge kinderen associatief leren, koppelen zij alles wat ze tijdens de kinderoppasdienst horen, zien en ervaren aan het woordje ‘kerk’. De kerk... dat is: ‘die lieve juf ’, ‘dat kapotte speelgoed’, ‘spelen met m’n vriendje’ of ‘dat nare donkere lokaaltje’. Als er een goede sfeer op de oppas is, zullen de kinderen zich een positief beeld van de kerk vormen. Is het vervelend op de kinderoppas, dan zal dit beeld negatief zijn. De kinderoppasdienst is dus veel meer dan een simpele oppasvoorziening. Ze is bepalend voor het beeld dat kinderen zich vormen van de kerk en het gemeente-zijn.

Godsbeeld
Zoals kinderen zich door ervaringen een beeld vormen van de kerk en de gemeente, ontwikkelen zij ook op associatieve wijze een beeld van wie de Heere voor hen is en voor hen wil zijn. Of je tijdens de oppas nu uitgebreid praat over God of niet, de kinderen weten vaak al dat de oppas bij de kerk hoort en dat de kerk bij Heere God hoort. Daardoor koppelen zij hun ervaringen met de kerk (en dus van de kinderoppasdienst ) ook aan God. Wanneer er daarnaast tijdens de oppas ook gesproken, gezongen of verteld wordt over de Heere God, zal dit verband alleen maar versterkt worden.

Voor kinderen is de Heere God een abstract begrip. Zij kunnen Hem niet zien, niet voelen en niet horen. Maar ze kunnen wel over Hem horen, bijvoorbeeld door bijbelverhalen en liedjes. Of door hoe er over Hem gesproken wordt. Jonge kinderen vormen zich een godsbeeld door wat er over de Heere verteld wordt, maar ook door wie er over Hem vertelt en hoe die persoon handelt. Dat maakt dat ‘oppassen’ tijdens de kinderoppasdienst meer is dan aanwezig zijn.

Geloofsopvoeding
Bij veel kinderoppasdiensten wordt vooral ‘verzorgd’ en ‘opgepast’. Veel mensen hebben er geen weet van dat zij op dat moment ook al bezig zijn met geloofsopvoeding. De basis voor de geloofsontwikkeling wordt namelijk al op heel jonge leeftijd gelegd. Het gaat dan om het ontwikkelen van een stukje vertrouwen en veiligheid in anderen, met name anderen die gekoppeld worden aan ‘God’.
Geloofsopvoeding staat in directe relatie met geloofsoverdracht. De kinderoppasdienst biedt daarvoor prachtige kansen. Kinderen zijn er geruime tijd aanwezig en er vindt elke zondag zo’n ontmoeting plaats. De leeftijd van de kinderen is heel geschikt om te starten met zingen, bidden en een eerste kennismaking met de bijbelverhalen te maken.
De kerk hoeft daarom niet te wachten met de geloofsopvoeding en geloofsoverdracht tot het kind naar de kerkdienst of andere kerkelijke activiteiten (zondagsschool, jeugdclubs) gaat. Geloofsopvoeding vindt al (ongemerkt) plaats op de kinderoppasdienst en geloofsoverdracht zou daar een nog veel explicietere plaats kunnen krijgen.

Nadenken
Reden genoeg dus om de kinderoppasdienst niet zomaar te laten voortbestaan, maar als gemeente goed na te denken over hoe we de kinderen daar in beginsel mogen leren Wie God is en Wie Hij voor hen wil zijn.

HGJB-Opstap
Eind mei verschijnt bij de HGJB een nieuwe kinderwerkmethode, specifiek voor kinderoppasdiensten van kerken. De methode biedt adviezen voor de organisatie en invulling van de kinderoppasdienst. Voor de 3- tot 6-jarigen bevat Opstap voor iedere zondag een les om te behandelen tijdens de kinderoppasdienst. Dit zijn lessen over de bekendste bijbelse geschiedenissen en een aantal ingroeilessen. In de ingroeilessen wordt uitleg gegeven over de verschillende aspecten die betrekking hebben op (de liturgie van) de eredienst, zoals de doop, votum en groet, de dominee, collecte en diakenen. Bij de lessen zit ook een briefje voor de ouders, zodat ouders thuis terug kunnen komen op wat er tijdens de kinderoppasdienst is behandeld. Meer info en een gratis proefpakket via www. hgjb.nl/opstap.

Fenny den Boervan der Heiden MSc is pedagoog en werkzaam als stafwerker bij de HGJB.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen