Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

WEG UIT DAMASCUS

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

WEG UIT DAMASCUS

Syrisch-Armeense christenen komen thuis, maar niet echt

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

Onder de Syriërs die de oorlog ontvluchten, bevinden zich duizenden christelijke Armeniërs. Ze kunnen probleemloos terecht in Armenië als broeders en zusters van hetzelfde huis. Het is thuiskomen, maar niet echt. Zij voelen zich vergeten.

Drie volle dagen trek ik in Armenië van Syrisch-Armeense familie naar Syrisch-Armeense familie om te horen wat zij hebben ervaren en hoe ze een nieuwe toekomst willen opbouwen. Ik ga op pad met ds. Asatur Nahapetyan, secretaris- generaal van de Armeens-evangelische baptistenunie. Via baptistengemeenten, ondersteund door de Nederlandse hulporganisatie Kom over en help, ontvangen de vluchtelingen eten, stookmateriaal of kleding.
De meesten zijn hier al een tijdje.
Ze kwamen midden in de winter, de periode van grote kou in Armenië. Volgens het Armeense ministerie van Diaspora zouden er ongeveer 6000 tot 8000 Syrische Armeniërs in het land zijn. Anderen stellen dat er al 20.000 tot 25.000 via Armenië zijn uitgeweken naar elders. ‘Armenië erkent ons als Armeniërs’, zegt de Syrisch-Armeense vluchteling Antranik.
‘Armenië is ons moederland. Hier zijn we veilig.’ Andere Syrische Armeniërs vliegen via Damascus naar Beiroet en Jerevan. Ook zijn er die de rit over land maken, via Turkije en Georgië. Sommigen rijden door Irak en Iran naar Armenië.
De tocht door Turkije boezemt angst in. Armeense vluchtelingen uit Syrië wantrouwen Turkije uit de grond van hun hart. Dat heeft te maken met de tragedie in 1915 die uitmondde in volkerenmoord op ongeveer 1,5 miljoen Armeniërs in het Ottomaanse Rijk.

ONHOUDBAAR
De vluchtelingen wonen niet in tentenkampen zoals je zou verwachten, maar met velen bij elkaar in appartementen die ter beschikking zijn gesteld door familie of vrienden. Zo ook het gezin van Antranik en Talinn, op drie hoog.
Ga zitten, zegt Talinn gastvrij en ze wijst naar de bank, twee stoelen en een tafel. In de hoek ligt een stapel matrassen onder een kleed.
Talinn (40) serveert koekjes en Syrische koffie. Antranik (48) laat de familiebijbel zien. Ze woonden met hun drie zoons, Arsin (15), Garabid (12) en Alex (10), in Kamishli aan de Syrisch-Turkse grens, een stad met een mix van etnische groeperingen van voornamelijk Koerden, Syriërs en Arabieren. Christenen in Kamishli zijn vooral Syrisch- en Armeensorthodoxen.
De situatie in ons land werd onhoudbaar toen de Arabische ‘lente’ er neerdaalde, vertelt Antranik.
‘Jihadisten uit Afghanistan, Jemen, Qatar, Saudi-Arabië’ – Antranik noemt nog meer landen op – ‘werden steeds actiever in Syrië’, zegt hij. ‘Ze zaaien haat en verderf. Ontvoeringen zijn schering en inslag. We durfden onze kinderen niet meer naar school te sturen.’ De ‘bevrijders’ van Syrië zijn volgens hem soennieten, salafisten en extremisten van buitenaf. ‘Ze zijn geronseld om te vechten tegen Assad en het Syrische leger. Sommigen komen uit Afrika, anderen uit Europa, zelfs uit Nederland.’

ASSAD
Terwijl ik luister, hoor ik zaken die ik niet als gemakkelijk ervaar.
Hoe is het mogelijk dat deze christenen de in het Westen verguisde president Basjaar Assad vertrouwen en zelfs steunen? Het wordt me al snel duidelijk. Onder president Assad leidden de Armeniërs een relatief veilig bestaan.
Ze stonden bekend als noeste arbeiders en hielpen het land mee opbouwen. Een aanzienlijk deel van de economische macht berustte in hun handen, waardoor met jaloezie naar hen werd gekeken. Dat breekt ze nu op. ‘Ze jagen ons de huizen uit en trekken er zelf in’, aldus Antranik.
De Syrisch-Armeense christenen steken niet onder stoelen of banken dat ze president Assad steunen. ‘Omdat hij de christenen beschermt’, legt Antranik uit. Onder Assad zijn christenen, alewieten en moslims gelijk voor de wet en op straat. Er is in Armenië geen Syrisch-Armeense vluchteling te vinden die tegen deze dictator is. Antranik: ‘Als er morgen verkiezingen zouden zijn, zou 99 procent van Syrische christenen op Assad stemmen. Christenen willen vrede en als de christenen in Europa ons eens zouden helpen. Het lijkt wel alsof Europa de ogen sluit voor de werkelijkheid in Syrië. Wij denken dat het veel erger zal worden als Assad ten val komt.’ De Manos, een 64-jarige vrouw die met haar zieke man naar Jerevan is uitgeweken, stelt treffend vast dat ‘het christendom dan voorbij is in Syrië’ en dat er sprake is van een ‘nieuwe Armeense genocide’.
Als ik, eenmaal terug in Nederland, de broer van Antranik bel die in Rotterdam woont, hoor ik het volgende: ‘Mijn familie heeft geen keus. Ik vind Assad ook geen lieverdje, maar hij is de minst slechte.’

ONZEKERHEID
De gevluchte Syrische Armeniërs verkeren allemaal in kwellende onzekerheid over het lot van achtergebleven familie in Syrië. ‘We maken ons vreselijk ongerust over mijn dochter en schoonzoon’, zegt grootmoeder Michaela (69) op de tiende verdieping van een flat in Jerevan, waar zij met twee andere dochters en hun echtgenoten, een zoon en diens vrouw en zeven kleinkinderen onderdak vond.
De tranen springen de grijze vrouw in de ogen, ik zwijg en merk dat iedereen zacht huilt.
Om het gezin dat geen geld had om tickets te kopen. De 15-jarige Ani, studente tandheelkunde in Aleppo, is de enige dochter van dat achtergebleven gezin. Ani kon ontsnappen en reisde van Aleppo per vliegtuig naar Damascus en vervolgens naar Jerevan.
Ontdaan over dit leed, stap ik binnen bij Andranik en Maral met hun twee kinderen. Ze woonden jaren geleden in Latakia toen Andranik, zoals hij het noemt, een ‘probleem’ kreeg. Hij leverde aluminium voorzetramen aan een klant die vervolgens weigerde te betalen. Toen Andranik er werk van maakte, werd hij ervan beticht dat hij antiregeringsgezind was.
Hij en zijn vrouw vluchtten naar Zweden waar ze van 2000 tot 2002 verbleven. Ze kregen geen status en werden uitgezet. Terug in Syrië gingen ze in een andere plaats wonen. ‘Een goede vriend waarschuwde ons twee jaar geleden dat de christenen moesten maken dat ze wegkwamen. Hadden we het maar gedaan, dan hadden we ons huis kunnen verkopen’, zegt Maral droef.
De oorlog kwam, de ellende, de bommen. Ze namen de auto en namen het vliegtuig naar Latakia, en reisden vandaar met de auto via Turkije naar Jerevan. Maral is gespannen, vanwege haar moeder en zus, die in Syrië zijn. ‘We hebben al twee maanden niets van hen gehoord.’

MOEDERLAND
Voor de Syrisch-Armeense vluchtelingen is Armenië het moederland, het thuisland waar ze gemakkelijk een paspoort krijgen.
Niemand legt hen een strobreed in de weg, maar ze moeten toch aan werk komen. Heb je geen werk, dan heb je ook geen inkomen in dit straatarme land dat tot 1989 bij de Sovjet-Unie hoorde en continu op voet van oorlog verkeert met het islamitische buurland Azerbeidzjan. ‘Hier integreren gaat makkelijk, wij zijn Armeens, we hebben dezelfde cultuur, maar het is heel moeilijk en dat heeft te maken met de economische context’, zegt Sonya (63).
‘We leven nog van het geld dat we hebben, maar het raakt een keer op en wat dan?’
De werkloosheid in Armenië is hoog. Vaak bepaalt de lokale ‘maffia’ de lokale banenmarkt, zo is het algemene gevoelen. Een buitenstaander, al is het een Armeniër, komt er dus moeilijk tussen. ‘Hier is geen werk voor ons’, verzucht Aspid. ‘We moeten in Armenië van nul af aan beginnen.’
Te doen heb ik het met Liza (35).
Ze zit er zo verloren en eenzaam bij in haar stoel, ze heeft een trauma. Ze schaamt zich en durft niet naar buiten te gaan. Haar man had een goedlopende handel in auto’s opgebouwd. Ze moesten alles achter zich laten. ‘Ik denk niet aan morgen, ik leef bij de dag. Ik kan niet slapen en val pas om vijf uur in slaap. Er is hier geen werk, er is geen doel. Van binnen, in mijn hart, is er geen vrede, geen rust.’
Zoals Aspid en Liza zijn er zoveel Syrische Armeniërs in Armenië.
De een is gedesillusioneerd, de ander koestert een sprankje hoop en de derde is vervuld van goede moed. ‘Onze identiteit doet ons overleven’, vindt het echtpaar Rita en Karabed. ‘We zijn trots op onze Armeense christelijke identiteit en dankzij ons geloof mogen we vertrouwen in de toekomst.’
Een paar weken later in Nederland krijg ik een bericht van ds. Nahapetyan. Of ik wil bidden voor Ani. Het kordate meisje is afgereisd naar Syrië om haar ouders op te halen.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 19 september 2013

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's

WEG UIT DAMASCUS

Bekijk de hele uitgave van donderdag 19 september 2013

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's