MEER BIJBELSTUDIE

Zo zijn er meer voorbeelden te noemen. Ook onder tieners ontstaan er steeds meer groepjes die ‘alleen maar’ aan bijbelstudie doen. En meestal bedoelen ze dan ook echt bijbelstudie. Het zijn dus geen avonden waarop hoogstens naar aanleiding van een bijbelgedeelte gediscussieerd wordt over een willekeurig onderwerp. Nee, het zijn momenten waar de Bijbel voortdurend open blijft liggen. Wat staat hier nu precies? Wat betekent het? En wat wil God daardoor tegen ons (tegen mij) zeggen?

BEZINNINGSTRAJECT

Er zijn best kritische kanttekeningen te plaatsen bij het fenomeen dat jongeren zomaar, zonder inbedding in het jeugdwerk, een eigen groep beginnen. Maar in dit artikel wil ik het signaal op zich (de behoefte aan bijbelstudie) positief duiden. Ook bij de HGJB merken we deze positieve ontwikkeling. Jeugdverenigingen en tienerclubs vragen steeds vaker om materiaal waarin dieper de Bijbel wordt ingedoken. Voor een deel loopt dat parallel aan de conclusies van het recente bezinningstraject door een klankbordgroep met predikanten. Zij adviseerden de HGJB om meer verdiepende bijbelstudies aan te leveren. Voor een deel heeft deze behoefte ook te maken met ontwikkelingen in de jongerencultuur. De secularisatie is niet meer wat ze geweest is. Allerlei crises op economisch, maatschappelijk en geestelijk terrein hebben het gevoel van onzekerheid sterk doen toenemen. Daarin zoeken vooral jongeren naar een nieuw houvast. Tegelijkertijd is er meer oog gekomen voor religie en spiritualiteit als motief voor het eigen handelen. Het kille denken van de Verlichting is op zijn retour; dingen mogen weer onverklaarbaar zijn. Natuurlijk betekent dat niet automatisch dat jongeren naar de Bijbel gaan vragen. Maar het biedt wel een nieuwe voedingsbodem om de Bijbel ter sprake te brengen. En in een aantal gevallen ‘werkt’ het ook zo. ‘Samen bijbellezen? Waarom ook niet!’

NIEUWE RUIMTE

Laten we de situatie ondertussen niet té rooskleurig voorstellen. Het is (nog?) niet zo dat deze ontwikkeling tot een sterke groei aan bijbelkennis heeft geleid. Met andere woorden: de noodzaak om meer Bijbel te lezen, is misschien wel meer dan ooit aanwezig. Veel tieners en jongeren weten bijvoorbeeld nauwelijks hoe het Oude Testament zich verhoudt tot het Nieuwe. En de gedachte dat de Bijbel het voor het zeggen moet hebben in ons dagelijks leven, is ook onder kerkelijke jongeren lang niet vanzelfsprekend. ‘Wat zegt de Bijbel?’, moet het nog heel vaak opnemen tegen ‘Hoe voelt het?’ Kortom, het is zaak om gebruik te maken van de nieuwe ruimte.

LEER ME LEZEN

Als HGJB zijn we daarom zo’n vijf jaar geleden begonnen met het bijbelleesproject Leer Me Lezen. We lanceerden daarin de bijbelleesmethode SOLVAT, die inmiddels bij een groot deel van kerkelijk Nederland bekend is. De focus daarin lag vooral op het individueel bijbellezen. In het komende jaar willen we opnieuw sterk investeren in het bijbellezen, met deze keer meer accent op het bijbellezen met elkaar, in de groep. We hopen dat dat ook voor het individueel bijbellezen een aanjager zal worden.

NIET-KERKELIJKE VRIENDEN

Om te beginnen is er Leer Me Lezen 2, een vervolg op het eerdere bijbelleesproject. Opnieuw zijn er allerlei materialen ontwikkeld om meer werk te maken van het bijbellezen. Gemeenten kunnen bij de HGJB aankloppen om een gemeenteavond (nadrukkelijk voor oud én jong) hierover te houden. Zoals gezegd, vragen we nu meer aandacht voor het bijbellezen in groepen. Een bijzondere vorm is bijvoorbeeld het bijbellezen met (niet-kerkelijke) vrienden. Dat lijkt misschien vreemd, maar de praktijk leert dat hier meer ruimte voor is dan voorheen. In het christelijke studentenwerk van IFES is hier al vrij veel ervaring mee. Als je zegt: ‘We praten wel eens over mijn geloof, maar zullen we eens samen gaan bijbellezen?’, kun je zomaar als reactie krijgen: ‘Oké, waarom ook niet?’ Natuurlijk moet je dan wel goed bedenken hóé je dat gaat doen, maar de voedingsbodem is er.

ZORGVULDIGE AFWEGING

Zo zou een jeugdraad er ook over kunnen nadenken of op de tienerclub en/of jeugdvereniging méér aan bijbelstudie gedaan kan worden. Soms wordt er ten onrechte van uitgegaan dat je daar heel voorzichtig mee moet zijn, omdat tieners dat niet leuk zouden vinden. Of omdat het dan te veel gaat lijken op catechese. Juist omdat op de jeugdvereniging en de tienerclub de ontmoeting heel belangrijk is, kunnen deze plekken bij uitstek geschikt zijn om samen de Bijbel te lezen en daarbij van elkaar te leren. Het spreekt voor zich dat deze afweging heel zorgvuldig moet gebeuren. Niet iedere club of vereniging leent zich voor meer bijbelstudie. En wat doe je als een deel van de jongeren het wél wil en een ander deel niet? Moet je dan náást de jeugdvereniging een bijbelstudiegroep beginnen? Is daar voldoende leiding voor? En krijg je dan geen concurrentie? Dat zijn reële vragen, waar je echter geen algemeen geldende antwoorden op kunt geven. Afhankelijk van de situatie zal de HGJB hierin verschillend adviseren. Misschien moeten we eerst maar blijven bij de bestaande vormen van jeugdwerk. Nogmaals, kunnen we daarin niet méér aan bijbelstudie doen?

TIENER- EN JONGERENWERK

In de HGJB-materialen voor Tienerwerk (TIM) en Jongerenwerk (JIM) wordt vanaf het komende seizoen in ieder geval ingespeeld op de ruimte voor en behoefte aan meer bijbelstudie. Bij verschillende programma’s in het jaarplan komen extra, verdiepende bijbelstudies (evenals trouwens verwijzingen naar de actualiteit en/of naar de gereformeerde traditie, zoals de Heidelbergse Catechismus). Bovendien krijgen gebruikers van deze methode, als ze daarvoor een service-abonnement hebben afgesloten, een nieuwe serie van acht bijbelstudies naar aanleiding van de Zaligsprekingen. Deze serie is in september gestart met een nieuw uitgebreid programma waarin de Zaligsprekingen als geheel worden bestudeerd: hoe moet je deze lezen? In alle materialen is de HGJB-visie op bijbellezen verwerkt, zoals die ook vijf jaar geleden al in Leer Me Lezen werd gepresenteerd. Want de HGJB gelooft dat de nieuwe ruimte ingevuld moet worden op een manier die aansluit bij de behoeften van jongeren (wat overigens in bepaalde opzichten een heel ‘oude’ manier is, maar dat terzijde). Het is belangrijk dat jongeren zelf aan de slag gaan met een bijbelgedeelte en dat ze zich persoonlijk laten aanspreken. Een inleiding waarbij iemand precies vertelt wat het gedeelte betekent, met vervolgens een paar gespreksvragen, voldoet meestal niet aan die voorwaarden. Kernwoorden voor bijbelstudie anno 2013 zijn: persoonlijk, zelfstandig, actief en samen. Waarbij iemand terecht kan zeggen: waren dat in het jaar 50 of tijdens de Reformatie ook al niet de kernwoorden?

H. van Wijngaarden is staflid van de HGJB.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen