VERSTAANBARE BOODSCHAP

Kellers boeken zijn stuk voor stuk bestsellers en worden gelezen door zowel christenen als niet-christenen.

REDEEMER

In 1989 gaat Keller in op een verzoek van de Presbyterian Church in America (PCA) en start hij samen met zijn vrouw en drie zonen een nieuwe gemeente in New York (Manhattan), een van de meest seculiere gebieden van de wereld. Dwars tegen alle verwachtingen en ontwikkelingen in wordt zijn werk rijk gezegend. Zelf spreekt Keller over een opwekking, zeker in de eerste jaren. Redeemer groeit uit tot een echte megachurch met zo’n 5000 kerkgangers, veelal hoogopgeleid en single. Redeemer helpt ook bij het stichten van andere nieuwe stadsgemeenten, wereldwijd nu al zo’n 200. Kellers invloed en bekendheid worden nog groter als in 1998 The Reason for God verschijnt. Het boek blijkt een echte bestseller. Hetzelfde geldt voor de boeken die Keller daarna schrijft. Veel van zijn boeken zijn inmiddels ook in het Nederlands vertaald. In 2007 richt Keller samen met zijn vriend D.A. Carson The Gospel Coalition (TGC) op. Dit is een beweging van conservatief-evangelicale christenen die aandacht wil vragen voor de kernnoties van de Bijbel en wil helpen bij de toepassing daarvan in het leven van de kerk (thegospelcoalition.org). Opmerkelijk is de culturele, etnische en kerkelijke pluriformiteit van deze beweging, hoewel de grondslag duidelijk gereformeerd is. De nationale conferenties van TGC worden door duizenden (vooral jonge) predikanten en gemeentewerkers bezocht.

LEEFWERELD

Wat is kenmerkend voor de bediening van Keller? Wat kunnen we van hem leren? Allereerst kenmerkt Kellers werk zich door een grote aandacht voor de cultuur en de leefwereld van mensen. Hij meent dat dit meer dan ooit nodig is. Typerend voor onze tijd, althans in de westerse wereld, is dat veel mensen geen christelijk referentiekader meer hebben. Vroeger waren ongelovigen nog ‘christelijke atheisten’. Hun denk- en leefwereld werd nog in grote mate bepaald door het christelijk geloof. Die tijd is nu voorbij. Dit heeft grote gevolgen van de manier waarop het christelijk geloof ter sprake gebracht moet worden. Wie de preken van Keller hoort en zijn boeken leest, merkt hoeveel moeite Keller doet om de boodschap van de Bijbel te verwoorden op een manier die verstaanbaar en aansprekend is voor mensen in deze tijd en hoe hij daar vaak ook in slaagt. Op dit punt kunnen we ontzettend veel van Keller leren.

KERKELIJKE CONTEXT

Nauw hiermee verbonden is Kellers aandacht voor de specifieke context van een kerkelijke gemeente. Het maakt uit of je kerk bent in de 17e eeuw of in de 21e eeuw. Het maakt ook uit of je kerk bent op het platteland in Virginia of in een stad als New York. Daar moet je diep over nadenken. We kunnen niet zomaar de stap van de theologie naar de praktijk maken. Volgens Keller zit daar nog een cruciale stap tussen: de theologische visie. Hoe kunnen we in onze concrete situatie niet alleen trouw maar ook vruchtbaar zijn? Die vraag staat centraal in Kellers hoofdwerk, Center Church, waarin hij zijn theologische visie uiteenzet. Wat daarbij vooral opvalt, is de breedte van zijn kennis en zijn evenwichtigheid. Het gaat Keller er overigens niet om dat we zijn model kopiëren. Geen situatie is gelijk. Wat hij wel wil, is anderen meenemen in zijn gedachtegang om zo te inspireren tot het ontwikkelen van een eigen theologische visie opdat ze in hun eigen context vruchtbaar kunnen zijn.

APOLOGETIEK

Een derde aspect van Kellers werk is zijn apologetische insteek. Keller is overtuigd van de waarheid en de rationele en existentiële zeggingskracht van het christelijk geloof en gaat vanuit die overtuiging voortdurend het gesprek met ongelovigen en twijfelende gelovigen aan. Hij doet dat niet op een oppervlakkige manier. Hij neemt de vragen, de tegenwerpingen en de twijfel volkomen serieus. Vervolgens stelt hij daar wel wat tegenover en probeert hij met allerlei (theologische maar ook filosofische) argumenten te laten zien dat de Bijbel het beste verhaal heeft en de werkelijkheid het meeste recht doet. In The Reason for God vinden we het apologetische werk van Keller samengevat. Het boek wordt wel vergeleken met Mere Christianity van C.S. Lewis.

EVANGELICAL

In de vierde plaats wil ik wijzen op het evangelicale karakter van zijn theologie. Aan de ene kant noemt Keller zich liever geen evangelical. Veel mensen denken bij die term vooral aan oppervlakkigheid, aan een bepaalde politieke voorkeur of aan een vorm van fundamentalisme die ver bij Keller vandaan staat. Aan de andere kant is Keller wel iemand die heel bewust vanuit het Evangelie (de centrale boodschap van de Bijbel over Gods genade in Christus) wil denken en zo ook in de kerk bezig wil zijn. Wat dat betreft is hij dus bij uitstek een evangelical.

CENTRAAL STAAN

Keller waarschuwt dat het niet genoeg is om het Evangelie te geloven of bekend te maken, het moet ook werkelijk centraal staan en alle aspecten van het geloofsleven en het kerkelijk leven doortrekken. Wat dit in de praktijk betekent, zien we heel mooi in Kellers boeken over het huwelijk (The Meaning of Marriage), Every Good Endeavor en in zijn recente boek over het lijden (Walking with God through Pain and Suffering). In de vijfde plaats moet Kellers visie op de prediking genoemd worden. In allerlei opzichten sluit het kerkelijk leven van Redeemer aan bij het moderne stadsleven van New York. Als het gaat om de prediking, is Kellers kerk echter zeer traditioneel. In de erediensten staat de prediking centraal. En dan geen narratieve (vertellende) prediking waarin een relativistisch postmodern waarheidsbegrip doorklinkt, maar een uitleggende prediking waarin de bijbeltekst de inhoud bepaalt en waarin vastgehouden wordt aan een absolute waarheid, hoezeer ook in een vorm die aansluit bij de leefwereld van vandaag. Typerend voor Kellers prediking is het onderscheid tussen wet en evangelie, bijna op een lutherse manier. Typerend is ook de manier waarop hij de inzichten van de bijbelse theologie in zijn preken verwerkt. Hij probeert de bijbeltekst altijd te relateren aan de grand story van de Bijbel. Ook wil hij bijbelse hoofdthema’s als verbond, ballingschap en koninkrijk recht doen.

SOCIAAL BEWOGEN

Een zesde kenmerk van Kellers werk is zijn sociale bewogenheid. In The Reason for God vertelt hij dat hij al heel lang op zoek is naar een soort derde weg: een kerk die orthodox én sociaal is. Die sociale bewogenheid heeft voor Keller alles te maken met het karakter van God Zelf. God is een God van recht en gerechtigheid. De dood van Christus bewijst dat op een aangrijpende manier. Bovendien schept zorg voor de armen en het nastreven van het goede voor de samenleving ruimte voor de prediking van het Evangelie, de belangrijkste taak van de kerk. Kellers aandacht voor de diaconale en sociale taak van de kerk past ook helemaal bij zijn open houding ten opzichte van de Amerikaanse samenleving, de westerse cultuur en het moderne stadsleven. Hij laat zich in dit opzicht duidelijk meer inspireren door het neocalvinisme dan door het piëtisme. Hij benadrukt Gods algemene genade en heeft een groot vertrouwen in de kracht van het Evangelie om mensen en structuren te transformeren.

CHRISTELIJKE TRADITIE

In de zevende plaats wil ik er nog op wijzen dat Keller intensief gebruikt maakt van de christelijke traditie. Wie hem oppervlakkig leest of hoort, zou kunnen denken dat hij zich naast de Bijbel alleen maar bezighoudt met de hedendaagse cultuur. Toch is dat niet waar. Keller is evenzeer voortdurend in gesprek met de traditie van de kerk der eeuwen. We moeten dan met name denken aan theologen als Luther, Calvijn, Edwards, Bavinck, Lewis en Lloyd-Jones. Het zijn dan ook niet zozeer Kellers gedachten die origineel zijn als wel de verwoording ervan in hedendaagse concepten en illustraties. Illustratief in dit verband is de New City Catechism die hij samen met Sam Shammas heeft samengesteld uit gereformeerde belijdenisgeschriften zoals de Heidelbergse Catechismus.

KRITISCHE VRAGEN

Ik ben ervan overtuigd dat we veel van Keller kunnen leren. Zeker het lezen van Center Church is een aanrader. Niemand mag zich onttrekken aan de vraag hoe we in onze eigen context vruchtbaar kunnen zijn voor God en Zijn koninkrijk. Tegelijkertijd ben ik van mening dat we Keller niet in alles moeten volgen. Recent verscheen het boek Engaging with Keller, waarin verschillende theologen kritische vragen stellen bij onderdelen van zijn theologie. Veel van die vragen zijn terecht. - Ik denk allereerst aan Kellers cultuurvisie. Hij doet ontzettend veel moeite om postmoderne mensen te bereiken. Maar zijn houding is wel erg open: in de zoektocht naar de juiste balans tussen solidariteit en antithese krijgt de solidariteit bij hem te veel gewicht. Ook is hij te optimistisch over het veranderen van de samenleving. Keller mag best wat piëtistischer zijn en wat meer afstand bewaren tot de hedendaagse cultuur. - Een tweede opmerking betreft zijn spreken over de zonde, de toorn van God en de hel. Kellers poging om deze moeilijke thema’s in onze tijd ter sprake te brengen, verdient zeker respect. We kunnen er ook veel van leren. Toch zwakt hij het bijbelse spreken wel af, in ieder geval in zijn meer apologetische boeken en preken. Hij benadrukt in zijn zondeleer te weinig dat de zonde allereerst gericht is tegen God. Dit werkt ook door in zijn spreken over de verzoening en de hel. - Een derde opmerking heeft te maken met zijn kerkvisie. Zijn nadruk op vruchtbaarheid lijkt me terecht, maar wel tot op zekere hoogte. Natuurlijk moeten we grondig nadenken over de vraag hoe wij in onze specifieke context christelijke gemeente moeten zijn. Maar je kunt ook te veel contextualiseren. Er kan zoveel aandacht zijn voor de vraag op welke manier je kerk bent, dat de vraag naar het kerk-zijn zelf en wat dat betekent op de achtergrond raakt.

Er zouden nog wel andere kritiekpunten te noemen zijn (zoals Kellers visie op evolutie), maar die laat ik verder liggen. Deze kritiek doet echter niets af aan het feit dat Tim Keller ons veel te zeggen heeft. Laten we daarom goed naar hem luisteren. En laten we de Heere God danken voor de gaven die Hij Keller gegeven heeft om het Evangelie zo dicht bij postmoderne mensen te brengen.

Drs. M.K. de Wilde werkt als pastoraal medewerker te Groot-Ammers.

PUBLICATIES

Ministries of Mercy

The Reason for God

The Prodigal God

Counterfeit Gods

Generous Justice

King’s Cross (later: Jesus the King)

The Meaning of Marriage (samen met zijn vrouw Kathy Keller)

The Freedom of Self-Forgetfulness

Center Church

Every Good Endeavour

Encounters with Jesus. Unexpected Answers to Life’s Biggest Questions

Walking with God through Pain and Suffering

New City Catechism (samen met Sam Shammas)

NEDERLANDSE VERTALINGEN

In alle redelijkheid.

Christelijk geloof voor welwillende sceptici

De vrijgevige God.

Recht naar het hart van het christelijk geloof

Namaakgoden. De lege beloften van geld, seks en macht, en de enige werkelijke hoop

Ruim baan voor gerechtigheid.

Rechtvaardig worden door Gods genade Kruistocht. Het leven van koning Jezus

Het huwelijk. Gods wijsheid over gevende liefde

Bevrijd van jezelf. De weg naar echte christelijke blijdschap

Goed werk. Ons dagelijks werk en Gods plan voor de wereld

WIE IS KELLER?

Tim Keller wordt in 1950 geboren. Hij groeit op in een kerkelijk meelevend gezin. Hij komt in aanraking met zowel traditionele, conservatieve geloofsopvattingen als met moderne geloofsopvattingen. In zijn studententijd wordt het christelijk geloof ook echt iets van hemzelf. Intellectuele en persoonlijke barrières worden overwonnen en zijn leven wordt meer en meer veranderd door de kracht van het Evangelie. Hij krijgt ook een verlangen om predikant te worden. Na zijn theologische studie aan Gordon-Conwell Theological Seminary en Westminster Theological Seminary (WTS) wordt hij predikant in een kleine gemeente op het platteland in Virginia die behoort tot de Presbyterian Church in America (PCA), één van de orthodox-gereformeerde denominaties in de Verenigde Staten. Enkele jaren later wordt hij hoogleraar praktische theologie aan WTS en krijgt hij de gelegenheid om te reflecteren op zijn pastorale praktijk en zijn theologische visie op het kerkzijn in een moderne wereld te ontwikkelen. In 1989 start Keller op verzoek van de PCA samen met zijn vrouw Kathy en drie zonen een nieuwe gemeente in New York (Manhattan): Redeemer Presbyterian Church. In 2007 richt Keller samen met zijn vriend D.A. Carson The Gospel Coalition (TGC) op.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen