Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Goed agendabeheer

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Goed agendabeheer

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

Als predikant je agenda beheren, is makkelijker gezegd dan gedaan. Er komt veel op je af en het is je verlangen om de gemeente te dienen. Wat zijn dan eigenlijk de criteria op grond waarvan je tot keuzes komt in de grenzeloze hoeveelheid werk?

Goede afspraken met jezelf en de gemeente over taken en verantwoordelijkheden zijn belangrijk. Een nuttige vraag daarbij is welke visie en, daarmee verbonden, welke criteria leiden tot keuzes bij de invulling van de agenda. Een predikant hoeft dat niet zelf te bedenken, omdat hij geroepen is. Wie als geroepene zijn agenda beheert, moet steeds in het oog houden waartoe hij geroepen is. Visie helpt om te kiezen en te begrenzen. Dit behoedt niet alleen voor stress, er staat meer op het spel: het geestelijke welzijn van de gemeente.

CRUCIALE ROL

In zijn bekende boek Dragende delen. Pastor zijn op authentieke wijze gebruikt Eugene H. Peterson één treffend voorbeeld om dit duidelijk te maken. Hij schetst het beeld van een walvisvaarder waarop veel mensen zich inspannen voor een geslaagde vangst en vaart. Ieder heeft zijn onmisbare taak. De een roeit, de ander kookt en de arts verzorgt de zieken. Maar er is er één die een cruciale rol speelt: de harpoenier. Deze man staat op de boeg en hij staat op scherp. Hij moet zich met één ding bezighouden, en dat is observeren en dirigeren. Hij kijkt waar gevaren op de loer liggen en waar kansen liggen en geeft de stuurman(nen) en de roeiers de juiste informatie. Als deze harpoenier steeds ergens moet bijspringen, verliest hij zijn concentratie. Dit is gevaarlijk voor de bemanning, en de missie zal weinig opleveren. Dit is een valkuil voor de predikant. Met alle goede bedoelingen neemt hij te veel voor zijn rekening. Dit kan een bron van frustratie en stress zijn, vooral omdat dit ten koste gaat van zijn kerntaak.

KERNTAAK

Het antwoord op de vraag naar de kerntaak van de predikant heeft hij al ontvangen. Het formulier voor bevestiging of verbintenis van dienaren van het goddelijke Woord heeft hem bij zijn bevestiging het antwoord gegeven. In volgorde worden hier genoemd de verkondiging van het goddelijke Woord, de bediening van de gebeden, de bediening van de sacramenten en het geestelijke opzicht over de gemeente. Wat mij betreft is dit een uiterst relevant en op de huidige situatie toegesneden takenpakket. De predikant verbindt zich met zijn jawoord aan deze taken. Hier liggen dus de prioriteiten en hij doet er goed aan trouw te blijven aan datgene waar hij zich met zijn jawoord aan heeft verbonden. Dit is ook wat een kerkenraad en de gemeente van hun predikant mogen verwachten, niet meer en niet minder. Sterker nog, de kerkenraad behoort er over te waken dat de predikant bij deze kerntaken blijft.

BREED EN DIEP

De reden om dit te onderstrepen is dat het geestelijke welzijn van de gemeente op het spel staat. Hoewel dit niet afhankelijk is van alleen de predikant, speelt hij hier wel een cruciale rol in. Een klacht die nogal eens klinkt is het gebrek aan een vernieuwende prediking. Het is te veel van hetzelfde en gaat over de hoofden heen. Dat kan, maar soms moeten hoorders zelf de hand in eigen boezem steken. De entertainmentcultuur maakt hoorders in de kerk kritisch, en een prediker is geen entertainer. Toch schuilt achter de klacht bij velen een verlangen naar een bijbelse prediking waarin de rijkdom van het Woord in de breedte en diepte aan de orde komt. Met breedte bedoel ik dat de breedte van de Schrift aan de orde komt; thematisch gevarieerd en vanuit Oude en Nieuwe Testament. Met diepte bedoel ik dat de boodschap van de prediker biddend door hem is heengegaan (Ez.3: 10-11) en raakt aan het alledaagse bestaan van de gemeenteleden van wieg tot graf. Vooral de jongere generaties hebben behoefte aan geestelijke richtingwijzers in deze seculiere cultuur en in de verwarring in maatschappij en kerk. Dit raakt de kerntaak van de prediker. Een tekort aan structurele studie in de Bijbel en bezinning op de geestelijke noden, vragen en fronten in de gemeente, leidt onvermijdelijk tot verschraling van de prediking. Juist in het biddend verblijven aan de voeten van Jezus en bij een open Bijbel, ontvangen we inzicht in waar het op aan komt voor de gemeente hier en nu. Dan drijft de kansel de prediker niet het Woord in, maar drijft het Woord de prediker naar de kansel.

PERSOONLIJKE OMGANG

Deze kerntaak van de predikant is geen kleinigheid en ze vraagt veel, ook om hierin hierin te volharden. Paulus wijst Timotheüs niet voor niets op zijn kerntaak. Deze aansporing lijkt mij even indrukwekkend als richtinggevend: ‘Overdenk deze dingen, leef erin, opdat uw vorderingen op elk gebied openbaar worden. Geef acht op uzelf en op de leer. Volhard daarin. Want wanneer u dat doet, zult u zowel uzelf behouden als hen die u horen’ (1 Tim.4:15-16). Het geestelijk welzijn van hemzelf en zijn hoorders staat of valt dus met de persoonlijke omgang met God en zijn Woord. Het zijn precies deze zaken die in onze tijd onder druk staan. Een te volle agenda en structurele werkdruk verdrijven de rust die nodig is om uitgerust en toegerust te blijven. Het bewaken van deze rust moet voor een gemeentepredikant meewegen in het bepalen en plannen van de hoeveelheid en het soort bezoekwerk, vergaderingen en allerlei organisatorische zaken. We kunnen elkaar hierin geen wet voorschrijven. Wel geven veel predikanten aan dat ze te weinig toekomen aan persoonlijke stilte, gebed en bezinning. Dan wordt het mensenwerk in plaats van genadewerk (1 Kor.15:10). Volgens de apostel staat hier het geestelijk welzijn op het spel, van de prediker en van de gemeente.

WIE DOET WAT

Nu moet er veel gedaan worden in de gemeente. We hebben allemaal, kinderen, jongeren, ouderen, betrokken gemeenteleden en zij die zich aan of over de rand bevinden, geestelijke zorg nodig. Daarvoor moet veel georganiseerd worden. De vraag is wie wat doet. Paulus positioneert de plek van de herder en leraar in Efeze 4:11. Hij is geroepen ‘de heiligen toe te rusten tot het werk van dienstbetoon, tot opbouw van het lichaam van Christus, opdat wij geen jonge kinderen meer zouden zijn (...)’. De gemeenteleden zetten zich dienend in en bouwen de gemeente op met de hun geschonken energie, gaven en talenten (1 Tim.5:17; Rom.12:6-8; 1 Kor.12:28). De herder en leraar is geroepen om hen toe te rusten en te bewaren bij het Evangelie, de sacramenten en het gebed. In het pastoraat (zielzorg) mag dit heel persoonlijk gestalte krijgen. Pastoraat is een kostbaar werk, maar de invulling ervan vraagt aandacht. Irreële en onbijbelse verwachtingspatronen kunnen hierin een dwingende rol spelen. Het vraag moed om deze in liefde ter discussie te stellen. Wat verdient prioriteit? Wat valt onder de zielzorg van de prediker en wat onder de zorg van de andere ambten en gemeenteleden (vgl. Rom.12:15)? Deze bezinning helpt in het maken van keuzes en het delegeren als niet alles kan.

OPBRANDEN

Nu doen gemeenteleden veel in de gemeente, vrijwillig en na werktijd. Een predikant moet daarom ook niet op een uur kijken. Maar onze roeping als dienaar van het Woord dwingt ons wel om goed te kijken waar wij dat uur aan besteden. Vanuit een duidelijke visie kerntaken beheren en bewaken draagt bij aan een haalbare invulling van je agenda. Het geeft een inhoudelijk tegenwicht in het omgaan met onrealistische verwachtingspatronen en schuldgevoelens. Dit laatste frustreert, maar je inzetten voor wat echt prioriteit heeft, geeft energie. ‘Brand (op) in ’s Heeren dienst, maar doe het langzaam.’ Wie trouw is aan zijn roeping en jawoord, brandt het langst, en geeft het meeste licht.

Ds. P. van de Voorde is predikant van de hervormde gemeente te Wijngaarden.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 10 oktober 2014

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's

Goed agendabeheer

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 10 oktober 2014

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's