Boekbesprekingen

.De kerk leeft is de titel van een boek dat eerder dit jaar verscheen onder redactie van dr. J. Hoek als zevende deel in de THGB- serie. In zes verschillende bijdragen gaan evenzoveel auteurs in op een bepaald aspect van gemeente-zijn. De winst van dit boek is wat mij betreft onder meer de boodschap die tussen de regels door naar je toekomt: gemeente- zijn in deze tijd betekent dat je niet zomaar op de automatische piloot kunt doorgaan, maar wie openstaat voor blijvende en diepgaande bezinning ontdekt vanzelf allerlei perspectieven en mogelijkheden. Niet het minst met het oog op de roeping van de gemeente om het zout der aarde te zijn. De eerste bijdrage van dr. Hoek gaat in op de gereformeerde leer aangaande de kerk. Vanuit het bekende semper reformanda (voortdurend gereformeerd worden) laat hij op verrassende wijze zien hoe de gereformeerde kerkvisie zich er bij uitstek voor leent om te staan in de spanning van identiteit en cultuur. Zonder dat de eigen identiteit van de kerk − als toegewijd aan Christus − ter discussie staat, is zij in staat zich aan te passen om dicht bij de mensen te blijven. In dit eerste en ook grondleggende hoofdstuk komt in kort bestek veel aan de orde. De vier wezenskenmerken van de kerk (eenheid, heiligheid, apostoliciteit en katholiciteit) worden uitgelegd en aangevuld vanuit het gereformeerd belijden. Al lezend voelen we weer even heel sterk aan waarom de kerk niet in de eerste plaats een groepje gelovigen is dat elkaar opzoekt, maar Gods werk, waarmee Hij ons vóór is en opzoekt in de weg van het verbond. Ook de plaats van het ambt komt voorbij en de kijk op de eredienst. Verwacht in dit hoofdstuk geen nieuwe visie of wissels die om gaan, maar wel een knappe beschrijving van de gereformeerde kerkleer (ecclesiologie), die is toegesneden op vandaag. Echt verder kijken naar morgen is er dan misschien niet bij, maar als lezer krijg je meer het gevoel er zo ook nog wel even mee verder te kunnen. Het volgende hoofdstuk van dr. R. Erwich over evangelische ecclesiologie doet aan die gedachte vermoedelijk ook niets af. Dr. R.J.A. Doornebal gaat in op de missie van de kerk in de 21e eeuw en gebruikt daarbij de spiegel die de Vroege Kerk ons voorhoudt. Hij omschrijft het ‘bewegingskarakter’ van de kerk van toen, dat het in latere eeuwen moest afleggen tegen de nadruk op de kerk als instituut. Behalve de aspecten van gemeenschap (kleine groepen) en leiderschap, is ook het dagelijks leven van christenen essentieel. De kerk weer meer gaan zien als beweging sluit naadloos aan bij de Bijbel die zich volgens Doornebal laat lezen als een missionair fenomeen. Dit hoeft niet tot activisme te leiden maar als het goed is wel tot een ‘missionaire spiritualiteit’ (mooi woord!), zoals die er was in de Vroege Kerk. Het enige wat na dit inspirerende hoofdstuk wat blijft knagen is de vraag naar de verschillen tussen toen en nu, met een situatie van secularisatie met de Verlichting achter de rug.
In het hoofdstuk pastoraat op nieuwe wegen geeft dr. H.C. van der Meulen een heldere en herkenbare uitwerking van waar het vandaag in het pastoraat op aan komt. A. Roor MA schrijft op een aanstekelijke manier over diaconale presentie. Zeker een hoofdstuk waar een kerkenraad en/of diaconie veel aan kan hebben om het missionaire karakter van diaconaal werk scherp te krijgen. N. Belo schrijft een praktisch hoofdstuk over gemeenteopbouw. Een punt wat bij mij bleef hangen was het verschil tussen besturen en leidinggeven. Bestuurders maken regelingen en protocollen. Wie leiding geeft, heeft visie. Hoe zit dat in de gemeente vandaag?
Het laatste hoofdstuk is van dr. A. de Kock die schrijft over de kerk als leergemeenschap. Wat de aandacht trekt is dat hij hier in de titel een vraagteken bij zet. Zijn we dat wel? Vinden we het geloof werkelijk van belang voor de volgende generatie? Is het dan ook waarneembaar in het leven van opvoeders? Wordt er in gemeentes echt iets doorgegeven tussen generaties? Ergens zijn dit hele aangrijpende vragen. Juist in deze tijd zijn voorbeeldfiguren van belang en moet de gemeente oog hebben voor de belangrijke rol van ouders. Ook is de vraag of wij voldoende aandacht hebben voor het leren door doen (diaconale of missionaire activiteiten). Dit artikel ademt net als sommige andere bijdragen een wetenschappelijk karakter. Toch kan ik me voorstellen dat een kerkenraad die niet schrikt van een stevige bezinning dit boek gezamenlijk doorwerkt. Verder zullen allerlei mensen die in de kerk werken of daarvoor opgeleid worden er hun voordeel mee kunnen doen. We zijn er nog lang niet klaar mee om elkaar de vraag te stellen waarvoor de kerk er nu eigenlijk is en wat dat betekent in deze tijd en onze situatie.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen