Het kroningsfeest

Eerst iets over wat de Bijbel erover zegt. In het Nieuwe Testament komt de hemelvaart van Christus meer dan zestig (!) keer voor. Voeg daarbij dat er over dit heilsfeit in het Oude Testament regelmatig wordt geprofeteerd en dat Jezus Zelf Zijn heengaan naar de Vader diverse keren heeft aangekondigd, dan kunnen we vaststellen dat het heilsfeit dat we op de aanstaande Hemelvaartsdag vieren een ongekende betekenis heeft.
Dat staat wel in schril contrast met de praktijk van veel christenen die aanstaande donderdag van alles en nog wat ondernemen, behalve wat zij behoren te doen, namelijk het wonder van het kroningsfeest van Koning Jezus vieren.

OP DE TROON
In de drie confessies van de Vroege Kerk klinkt het tot driemaal toe: Jezus is opgevaren naar de hemel. De Geloofsbelijdenis van Nicea voegt eraan toe: en zit aan de rechterhand van de Vader. Zo ook het Athanasium. De Apostolische Geloofsbelijdenis spreekt over het zitten aan de rechterhand van de almachtige Vader.
Daarmee wordt het wondere heilsfeit van de hemelvaart beleden, alsook de betekenis ervan. Jezus wordt bij Zijn terugkeer in de hemel door Zijn Vader met eer en heerlijkheid gekroond. De plaats aan de rechterhand van de Vader is daar het symbool van. Op deze plaats staat een troon, waarop Koning Jezus is gaan zitten en alle macht heeft en Zijn kerk en de wereld regeert.

BELANGRIJKE ASPECTEN
Op deze confessies van de Vroege Kerk bouwt de belijdenis van de Reformatie voort. We letten nu op de gereformeerde belijdenis. In de Nederlandse Geloofsbelijdenis (1561) is geen afzonderlijk artikel aan de hemelvaart gewijd. Wel worden in artikel 26 enkele belangrijke aspecten ervan genoemd. Bijvoorbeeld dat Jezus als de Hogepriester door de hemelen doorgegaan is met Zijn volbrachte offer. Maar ook dat Hij onze Voorspraak is bij de Vader en dat Hem alle macht is gegeven in de hemel en op de aarde. Zijn koninklijke troon is een genadetroon.
Terwijl er in de Dordtse Leerregels (1619) (helaas) geen aandacht besteed wordt aan de hemelvaart, is dat in de Heidelbergse Catechismus (1563) des te meer het geval. Maar liefst twee zondagen worden er aan dit heilsfeit besteed, de zondagen 18 en 19.

HEILSFEIT
Zondag 18 bevat vier vragen en antwoorden (46-49). In vraag en antwoord 46 wordt het heilsfeit bezongen, namelijk dat Christus voor de ogen van Zijn discipelen van deze aarde in de hemel is opgenomen en daar ons ten goede is, totdat Hij wederkomt om te oordelen de levenden en de doden.
Dat we dit een heilsfeit noemen, betekent dat ons heil ermee staat of valt. Met andere woorden: zonder de hemelvaart van Christus kunnen wij niet behouden worden. Vandaar de precieze formulering ervan in deze zondag.
In de volgende vragen besteedt de catechismus aandacht aan een verschil in visie tussen de Lutherse en de gereformeerde kerken. De Lutherse kerken leren dat zowel de goddelijke als de menselijke natuur van Christus alomtegenwoordig is, dus ook in brood en wijn in het avondmaal. De gereformeerde kerken leren dit alleen van de goddelijke natuur.

VOORSPRAAK
Als mens is de Zoon van God niet op de aarde, maar in de hemel, aan de rechterhand van Zijn Vader. Wat dat betekent, wordt in vraag en antwoord 49 uitgelegd. Het gaat om drie heerlijke dingen. In de eerste plaats is Jezus in de hemel onze Voorspraak. Zoals Paulus dat zegt in Romeinen 8:34: Die ook voor ons pleit (HSV). Dat hebben wij, kleine mensen met al onze zonden en wonden heel hard nodig. Jezus denkt aan ons. Hij draagt ons op in Zijn gebed.

ONS VOORUIT
In de tweede plaats is Jezus ons vooruit gegaan naar de hemel. Het feit dat Hij er al is, betekent dat allen die door het geloof Zijn eigendom zijn, er ook komen. Hun sterven is een doorgang naar het eeuwige leven (vr. en antw. 42). Paulus zegt hierover: Ik heb begeerte om heen te gaan en bij Christus te zijn (Fil.1:23). De catechismus legt ons in antwoord 57 de belijdenis in onze mond en in ons hart: dat mijn ziel na dit leven terstond tot Christus, haar Hoofd zal worden opgenomen.

WAT DAARBOVEN IS
In de derde plaats schenkt Christus in de hemel ons Zijn Geest, waardoor wij zoeken wat daarboven is, waar Christus is en niet wat op de aarde is. Deze belijdenis geeft weer wat Paulus leert in Filippenzen 3:20, namelijk dat ons burgerschap in de hemel is. Christenen, die bij Christus horen, leven niet naar de normen en waarden van deze wereld, maar naar die van hun Koning in de hemel.
Telkens als we het avondmaal vieren, heffen we daarom onze harten omhoog in de hemel, waar Jezus Christus is, onze Voorspraak aan de rechterhand van Zijn hemelse Vader.
Op de Hemelvaartsdag denk ik vaak aan het vliegeren dat we als kinderen deden. Als je vlieger heel hoog in de lucht stond, begon hij door het touw aan je te trekken. Zo trekt Christus, onze Bruidegom in de hemel, ons met koorden van liefde naar Zich toe. O liefste Heere Jezus, ik verlang naar U. Was ik maar bij U.

PLAATS VAN EER
Zondag 19 van de Heidelbergse Catechismus legt uit wat het betekent dat Jezus op de plaats van eer aan de rechterhand van Zijn Vader zit. In vraag en antwoord 50 wordt geleerd dat Hij het Hoofd van de kerk is, door wie de Vader alle ding regeert. Wij zijn dus, als het goed is, leden van Zijn lichaam en laten ons door Hem (door Zijn Woord en Geest) regeren. De ware theocratie is christocratie (J. van der Graaf ). Door Zijn genade wordt het (samen) leven op aarde mogelijk gemaakt.
Dat betekent ten tweede ook dat Hij ons bewaart tegen alle vijanden. Dat heeft ds. Habila uit Noord-Nigeria ons verteld, die de wonderlijke bewaring door Christus ‘tot in de dood’ heeft ervaren. Ten derde betekent het zitten aan Gods rechterhand dat Jezus door Zijn Heilige Geest Zijn hemelse gaven in ons uitstort. De gave van het geloof komt van Hem. De gave van de hoop komt van Hem. De gave van de liefde komt van Hem. Al wat u ontbreekt, schenkt Hij, zo gij ’t smeekt, mild en overvloedig.( Ps.81) Wat een weelde is het geschenk van de Hemelvaartsdag.

WEDERKOMST
Wat in de belijdenis van de kerk opvalt, is dat de Hemelvaart van Christus direct verbonden wordt met Zijn wederkomst. Zo zegt de Apostolische Geloofsbelijdenis na de Hemelvaart: Vanwaar Hij zal komen om te oordelen de levenden en de doden. Tot aan dat moment zít Jezus de Koning. Maar dan gaat Hij stáán – hiervan ving Stefanus al een glimp op (Hand.7: 55) – en komt Hij terug om hier op aarde eindelijk recht te doen en te oordelen.

VIEREN
Ten slotte: als de hemelvaart zo ongelooflijk rijk is, laten we dit heilsfeit donderdag dan vol vreugde gaan vieren. De kerkdienst op deze feestdag is geen los programmaonderdeel van een vrije dag, maar het kloppende hart van heel de dag. Hemelvaart vieren behoort in onze tijd tot de identiteit van een christen. Hij leeft niet zoals de meeste mensen in een gesloten wereldbeeld.
Laten we ons hart ophalen, omhoog heffen om zo naar Zijn wederkomst te verlangen.
Komt laten wij aanbidden, die Koning.

Dr. W. Verboom uit Harderwijk is emeritus hoogleraar geschiedenis van het gereformeerd protestantisme.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen