DE NET NIET KONING

Ds. D.M. Heikoop is predikant van de hervormde gemeente te Rijswijk (N.-Br.).

Al tijdens het leven van Herodes de Grote vindt er voortdurend strijd plaats om de erfenis. De zonen stoken hun vader tegen elkaar op in de hoop zelf een goed erfdeel te ontvangen. Hierdoor vallen steeds andere zonen in de gunst en wijzigt Herodes tot zes keer toe zijn testament. In de laatste versie is Archelaüs de belangrijkste erfgenaam. Hij erft de helft van het koninkrijk, Judea, inclusief Idumea en Samaria (Matt.2:22), de andere helft wordt verdeeld over Antipas, die Galilea en Perea erft (Luk.3:1) en Filippus, die het noordoostelijke deel erft (Luk.3:1). Ook de koningstitel is volgens het laatste testament bestemd voor Archelaüs.

Voor de bevestiging van het testament heeft Archelaüs de toestemming nodig van keizer Augustus en hij reist daarvoor dan ook naar Rome. Zijn broer Herodes Antipas, die in een vorige versie van Herodes’ testament koning zou worden, reist echter ook naar Rome om bezwaar te maken tegen de laatste testamentaire wijziging. Augustus houdt vast aan de verdeling uit Herodes’ laatste testament, maar geeft de koningstitel niet aan Archelaüs. In plaats van de titel basileus (koning) moet hij genoegen nemen met de lagere titel ethnarch (vorst). Zo keert Archelaüs teleurgesteld als ethnarch naar Judea terug.

HARD EN TIRANNIEK

Archelaüs treedt in de voetsporen van zijn vader door hard en tiranniek te regeren. Willekeurig stelt hij hogepriesters aan bij de tempel van Jeruzalem om ze vervolgens weer even snel af te zetten. Hij overtreedt de wet van Mozes door Glaphyra, de vrouw van zijn broer Alexander, als tweede vrouw te huwen, een daad waar ook zijn broer Antipas zich later schuldig aan zal maken (Mark.6: 17). Elke vorm van tegenstand slaat hij hard neer.

De gespannen sfeer tijdens de regering van Archelaüs horen we ook in het Nieuwe Testament. Mattheüs vertelt dat Jozef met Maria en Jezus, die voor Herodes de Grote naar Egypte waren gevlucht, vanwege Archelaüs’ bewind niet naar Judea durven terug te keren (Matt.2:22). Ze wijken uit naar Galilea, naar het plaatsje Nazareth, waar zijn broer Antipas regeert (Matt.2:23). Archelaüs is, net als zijn vader, een bedreiging voor Jezus.

AFZETTING

De weerstand tegen Archelaüs groeit. Verschillende oproeren breken uit, waaronder de grote opstand onder leiding van Judas de Galileeër (Hand.5:37). In 6 n.Chr. gaat er een gezantschap vanuit Judea en Samaria naar Rome om bij Augustus zijn afzetting te eisen. Augustus ontheft Archelaüs uit zijn ambt en plaatst zijn vorstendom onder direct Romeins bestuur. Een Romeinse stadhouder zal daar namens de keizer het bewind voeren. Terwijl in omliggende gebieden vorsten uit het huis van Herodes aan de macht blijven, zal Judea voortaan door Romeinse stadhouders worden geregeerd, zoals Pilatus (Joh.19), Felix (Hand.24) en Festus (Hand.25). Archelaüs wordt verbannen naar Vienna in Gallië (Frankrijk). Over zijn laatste levensjaren is verder niets bekend.

GELIJKENIS

Waarschijnlijk verwijst Jezus naar Archelaüs in zijn gelijkenis van de tien ponden (Luk.19:11-27). Jezus vertelt daar: ‘Een zeker mens van hoge geboorte reisde naar een ver land om voor zich een koninkrijk in ontvangst te nemen en daarna terug te keren’ (Luk.19:12). Niet alleen de mislukte reis naar Rome wordt genoemd, maar ook de grote impopulariteit van deze vorst bij zijn onderdanen en het gezantschap dat zijn afzetting eist. ‘Zijn burgers haatten hem en stuurden hem een gezantschap na om te zeggen: Wij willen niet dat deze man koning over ons zal zijn.’ (Luk.19:14) Aan het slot van de gelijkenis horen we over het harde optreden van Archelaüs: ‘Deze vijanden van mij, die niet wilden dat ik koning over hen zou zijn, breng ze hier en sla ze voor mijn ogen dood.’ (Luk.19:27)

De gespannen sfeer tijdens de regering van Herodus Archelaüs merken we ook in het Nieuwe Testament

Archelaüs is net niet koning geworden. Keizer Augustus wilde dat niet en het Joodse volk evenmin. Wel is hij een bedreiging geweest voor de grote Koning Jezus Christus, maar Deze werd tegen hem beschermd om Zijn reddingswerk te kunnen doen (Matt.2:22).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen