EEN UITSTEKEND WERK

Het diakenambt is misschien wel het mooiste ambt in de kerk. Diakenen zijn ‘de handen van de kerk’. Het geloof mag ook geuit worden in de taal van handen en voeten, ogen en oren, vanuit een liefdevol kloppend hart. Het motto van de diaconie is: helpen waar geen helper is.

Aart Peters uit Barneveld was tot zijn pensionering per 1 oktober jl. gemeenteadviseur binnen de Protestantse Kerk.

De diaken maakt deel uit van de kerkenraad. De kerkenraad is verantwoordelijk voor het functioneren van alle kerntaken en dus ook voor het diaconaat. Diaconaat is dan ook geen agendapunt net voor de rondvraag, maar een wezenlijk onderdeel van de kerkenraadsagenda. Elk ambt heeft zijn eigen specifieke taak. Gezamenlijk zijn de ambtsdragers verantwoordelijk voor de opbouw van de gemeente.

Suggesties: bespreek in de kerkenraad, de mogelijk nieuwe rol voor de diaconie in het kader van veranderingen van beleid door de overheid. Het betreft de sociale zekerheid en de daarmee gepaard gaande ingrijpende wijzigingen in de wetgeving sinds 1 januari 2015. Organiseer een gemeenteavond en overleg met de vele vrijwilligers die bezoekwerk doen in de gemeente.

BEVESTIGINGSFORMULIER

In het klassieke bevestigingsformulier voor ouderlingen en diakenen wordt de diaken opgedragen de diaconale taken trouw en ijverig uit te voeren. Dit zijn de meest wezenlijke functie-eisen. Een diaken is niet alleen praktisch bezig, maar mag ook woorden van troost en bemoediging spreken. Ook dat is een aspect waarover het bevestigingsformulier spreekt. Een diaken mag troosten als er verdriet is en bemoedigen als de weg van iemand zwaar is of op een doodlopend spoor is terechtgekomen.

Wat is er nu mooier dan te dienen in Gods Koninkrijk

Hij mag bij iemand aanwezig zijn met een luisterend oor. De diaken is alert op mogelijke ‘stille armoede’. Er zijn diakenen die ouderen en rouwdragenden bezoeken. Andere groepen die zorg nodig kunnen hebben, zijn: alleenstaande ouders met kinderen, mensen zonder betaald werk, werkloze ZZP’ers, asielzoekers, ouderen met alleen een aow en mensen met psychische problemen of een lichamelijke beperking.

HET BEGIN

We zetten een grote stap terug in de geschiedenis. Bijna tweeduizendjaar geleden. De bakermat van het diaconaat vinden we in Handelingen. We bevinden ons aan het begin van dit bijbelboek bij de eerste christelijke gemeenschap na Pinksteren (Hand. 2). In Handelingen 6 lezen we, dat er zeven mannen door de apostelen worden aangesteld. Deze aanstelling vindt plaats, nadat de gemeente een verkiezing heeft gehouden. Waarom worden deze mannen gekozen en waarvoor?

Wel, het bleek nodig om extra mensen voor de maaltijdvoorziening aan te stellen. De apostelen hadden hun handen vol aan de verkondiging van het Evangelie. Nadat de Heilige Geest op het pinksterfeest was uitgestort, waren er velen tot geloof gekomen. De gemeente van Christus werd groter en groter. Wat blijkt? Sommige weduwen krijgen geen eten. En het oneerlijke daarbij is dat de christenen van Hebreeuwse afkomst wel voedsel ontvangen maar de gelovigen van Griekse komaf niet. Er wordt onderscheid gemaakt en dat mag niet. Zo ontstaat er ruzie en onderling gemopper.

ZEVEN MANNEN

Voor de apostelen, die vol van Gods Geest zijn, is dit een verdrietige zaak. Niemand mag tekort komen, allen horen erbij. De apostelen stellen dan voor om uit de gemeente zeven mannen te kiezen die zich speciaal met het diaconale werk gaan bezighouden. Ook geven de discipelen een duidelijke profielschets. Het gaat om zeven mannen die Christus kennen en willen dienen en van Hem kunnen getuigen. Mannen die vol van Gods Geest zijn en die over wijsheid beschikken om alles zo eerlijk mogelijk te verdelen. Daarbij is het kunnen onderscheiden van groot belang. Niemand mag voortrekken, maar moet zonder ‘aanziens des persoons’ het eten uitdelen.

Zo worden er zeven mannen gekozen en bevestigd in het werk van de bediening. Vanaf de dagen van de kerkvader Irenaeus heeft men in dit verhaal de instelling van het diakenambt gelezen. Opvallend is dat de zeven mannen geen diakenen genoemd worden. Van twee van hen worden andere werkzaamheden vermeld: Stefanus treedt in het proces voor het Sanhedrin op als getuige van Christus, terwijl Filippus de evangelist niet aangeduid wordt als diaken, maar als evangelist. Dr. A. Noordegraaf schrijft: ‘Het gaat te ver om hier te spreken van de instelling van het diakenambt. Maar daarmee is niet alles gezegd. Handelingen 6:1-7 bevat wel degelijk bouwstenen voor een ambtelijk diaconaat, voor ambtelijke zorg inzake het gemeenschapskarakter van de gemeente’. Naast Handelingen 6 worden de klassieke teksten Filippenzen 1:1 en 1 Timotheüs 3:8-13 genoemd als verwijzingen naar het ambt van diaken.

Primaire taak van de diaken is inzamelen en uitdelen. De diaken dient bij de viering van het heilig avondmaal. In de eredienst worden in antwoord op het gehoorde Woord, de gaven ingezameld voor de armen (Rom.15:25v) De eerste collecte is dan ook een diaconale collecte.

VOORBEELDFUNCTIE

In 1 Timotheüs 3 schrijft de apostel Paulus behartigenswaardige dingen over de diaken. Allereerst merkt de apostel op dat iemand die ja heeft gezegd tegen het ambt een uitstekend werk begeert. Daarmee zegt hij eigenlijk: ‘Wat is er nu mooier dan te dienen in Gods Koninkrijk?’ Een voortreffelijk werk dus. Vervolgens geeft hij aan dat diakenen eerlijk moeten zijn in hun spreken. Niet de ene keer dit zeggen en de andere keer wat anders. Dan ben je als ambtsdrager niet betrouwbaar. Hij mag zichzelf niet verrijken ten koste van de ander. Partijdigheid is de diaken vreemd. Het gaat erom de ander uitnemender te achten dan jezelf. De diaken heeft een voorbeeldfunctie. Hij moet niet verzot zijn op veel wijn. Hoe zou je anders kunnen dienen aan de tafel des Heeren? Ook in gezinsverband is de diaken een dienaar (diakonein) en gaat hij zijn gezin voor in de dienst aan God. Het luistert nauw bij het ambt van diaken.

Gelukkig is het idee dat het diakenambt een tweederangsambt zou zijn voorbij. Het is volstrekt uit de lucht gegrepen en volledig in strijd met de bijbelse uitgangspunten. Het ambt van diaken is niet gelijk aan de andere ambten, maar wel gelijkwaardig.

ROLLEN

Binnen de diaconie kan afgesproken worden wie welke rol en taak op zich neemt. De diaken is een bemiddelaar die maatschappelijke nood en onrechtvaardige situaties aan de orde stelt in de kerkelijke gemeente. Diakenen kiezen voor een rol die persoonlijk bij hen past. Op deze wijze komen ieders talenten het beste tot uiting en heeft het diakenwerk ook het meeste effect.

MOGELIJKE ROLLEN BINNEN DE DIACONIE

• Netwerker: De diaken als bemiddelaar en bruggenbouwer. Iemand die contacten weet op te bouwen, goed kan netwerken en groepen met elkaar weet te verbinden.

• Helper: De diaken die de handen uit de mouwen steekt. Helpen waar geen ander helpt. Die met hulpvragers op zoek gaat naar oplossingen of een luisterend oor biedt. De diaken is daar waar iemand geen netwerk/ helper heeft (vgl. Joh.5:1-8)

• Aanjager: De diaken die houdt van pionieren. Die graag initiatieven ontplooit bij het zien van diaconale nood. Iemand die anderen kan motiveren om een bijdrage te leveren.

• Aanklager: De diaken die misstanden signaleert, bijvoorbeeld bij de WMO, oorzaken benoemt en problemen aankaart bij degenen die daarvoor verantwoordelijk is. Een pleitbezorger en stemversterker.

• Bondgenoot: De diaken die betrokken is bij mensen met allerlei vragen die in de knel zitten. Soms een eindje oploopt, een wegwijzer is naar de juiste instanties. Kortom, een vertrouwenspersoon.

• Initiatiefnemer: De diaken die acties opzet, een inloopochtend organiseert en de gemeente bij het diaconale werk betrekt. Die stimuleert om fair trade producten te kopen en helpers werft voor de voedselbank. Het project ‘Zorgzame Kerk’ kan hier van dienst zijn. (www.kerkinactie.nl/zorgzamekerk)

• Gastheer: De diaken die er gewoon wil zijn voor mensen. Hen aandacht geeft en een luisterend oor biedt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen