GEROEPEN TOT DIENEN

Ds. T.W. van Bennekom uit Goes is emeritus predikant.

Volgende week het slot van deze serie: Hoe ben als kerkrentmeester ook ouderling.

Er is in de Bijbel geen duidelijke blauwdruk te vinden voor het concrete werk van ambtsdragers in de verschillende Nieuwtestamentische gemeenten. Wel is de hoofdlijn duidelijk: ambten worden ingesteld nadat er een gemeente is ontstaan (1 Thess.5:12; Gal.6:16; Filip.1:1 en de pastorale brieven).

Er zijn drie invalshoeken te onderscheiden met betrekking tot de roeping van ambtsdragers: Ze zijn geroepen door de gemeente, alzo door God.

Ze zijn geroepen om te dienen in de gemeente (hoe kijkt de gemeente tegen haar ambtsdragers aan?).

En als laatste: ze zijn geroepen om samen te dienen binnen de kerkenraad.

DOOR DE GEMEENTE

De eerste vraag aan een te bevestigen ambtsdrager luidt: ‘Bent u er in uw hart van overtuigd dat u wettig door Gods gemeente en daarom door God Zelf tot deze heilige dienst geroepen bent?’. Persoonlijke roeping geeft houvast bij de uitoefening van het ambt. Door alles heen wordt de stem van de HEERE vernomen. Een ambtsdrager is als een tussenpersoon, een instrument om met volmacht het heil van God in Christus te bedienen en zo de gemeente te dienen. Christus verleent ambtsdragers volmacht om in Zijn Naam te arbeiden. Indien deze volmacht wordt verwaarloosd, verschrompelt het ambt. De eer van God wordt tekortgedaan wanneer de ambtsdrager niet Hem roemt maar zichzelf. Ambtsdragers hebben daarom te strijden tegen ambtelijke zonden. Ambtsdrager zijn betekent: dienen, voeten wassen tot eer van God. Dat is voorwaar geen erebaan, naar de mens gesproken.

WIJZE VAN VERKIEZEN

Gemeenteleden ervaren de roeping tot het ambt verschillend. Wie belijdend lidmaat is, kan tot een ambt verkozen worden. De kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland biedt verschillende mogelijkheden. Niet iedereen ervaart de wijze van verkiezen als ideaal.

Er bestaat ook de pijnlijke ervaring van het niet verkozen worden en de vraag wat de HEERE hiermee voor had. De vraag kan gesteld worden of de Heilige Geest werkt door middel van een meerderheid van stemmen.

Dr. A.A. van Ruler zag in deze wijze van verkiezen soms meer democratie dan theologie. Wellicht goed om als kerkenraad serieus na te denken over vragen die hierover vanuit de gemeente komen.

Het is mogelijk dat slechts een deel van de gemeente vertegenwoordigd is in de kerkenraad. Het gevaar is dan dat deze groep verwacht dat de kerkenraad vooral haar visie en gevoelens zal behartigen en zodoende de kerkenraad voor haar karretje wil spannen. Dan is een ambtsdrager gebonden en functioneert hij meer als een partijvertegenwoordiger dan als een tussenpersoon.

OM TE DIENEN

In het Reformatorisch Dagblad van woensdag 15 oktober 2014, schreef ds. E.K. Foppen, predikant te Gorinchem: ‘Leunen op je ambt is heel lastig in deze cultuur. Het gezag is flinterdun. Er wordt grote druk op de persoonlijkheid van de ambtsdrager uitgeoefend. Wie is de persoon van de ambtsdrager? Heeft hij charisma?’

De achterliggende vraag die hierbij speelt is of de ambtsdrager wel wordt gezien als geroepen door de gemeente en alzo door God, om Hem, om Christus te vertegenwoordigen? Ziet men hem als Piet van Marie, die ook niet zo braaf was, of als Peter die vroeger wel elf biertjes op een avond kon drinken?

Christus verleent ambtsdragers volmacht om in Zijn Naam te arbeiden

Soms wordt om die reden een (huis)bezoek geblokkeerd, vanwege dit verleden. Dan is men uit het oog verloren, dat de Heere God genadig wil vergeven en dat een ambtsdrager niet komt met zijn eigen verhaal, maar met het verhaal van zijn Koning, Die hij mag vertegenwoordigen.

De kerkenraadsleden hebben de roeping om in hoofdzaken van het geloof één te zijn. De jong overleden dr. J.P. Versteeg schreef: ‘In het Nieuwe Testament vinden we geen eenhoofdige leiding in de gemeenten. De gemeente is geen gondel, waar de passagiers zitten te genieten van de waterwegen in Venetië. Ze hebben voor deze tocht betaald. De gondelier heeft het zwaar. Hij is roerganger en tegelijk moet hij ervoor zorgen dat de gondel vooruit komt. Jaloers kijkt hij naar de stuurman van een passerende roeiboot. Daar doet men het werk samen, allemaal roeien ze mee’. Zo horen kerkenraadsleden samen te werken met gemeenteleden in Gods kerk.

DEMOCRATISERING

We lijden aan democratisering binnen de kerk. Soms worden er eindeloos veel gemeenteavonden belegd om maar met elkaar in gesprek te zijn. Op zichzelf is een hoorzitting van de gemeente goed, maar de kerkenraad is door de gemeente gekozen. Hij heeft geestelijk leiding te geven vanuit het Woord, vanuit de liefde van Christus. Niet iedereen zal zich in een beslissing van de kerkenraad kunnen vinden.

In Handelingen 15:2 staat beschreven dat Paulus en Barnabas woorden hebben met elkaar. Dr. M. Visser schrijft dat ze knallende ruzie hadden. Wij leven in een cultuur waarin aardig zijn en elkaar accepteren tot de hoogste waarden zijn verheven. Paulus had daar niet zoveel mee. Hij moet gedacht hebben ‘als het Evangelie het waard is om voor gestenigd te worden, dan is het het ook waard om er ruzie over te maken.’

Bij elke belangrijke beslissing zullen er rafels aan het kleed van de kerk hangen. Een kerkenraad kan niet eindeloos met gevoelens rekening houden, want hij is immers geroepen om heel de kudde van God te leiden. Soms schuiven mensen de trouw aan de gemeente, waar ze lid van zijn en verantwoordelijkheid voor dragen, gemakkelijk van zich af. En soms lijkt de kerk op een bijenkorf waar men omheen zwermt op zoek naar de beste honing.

GEBEDSAGENDA

De sterk geïndividualiseerde maatschappij, waarin het adagium ‘ieder voor zich’ opgeld doet en waarvan ambtsdragers ook deel uit maken, heeft ook effect. Ongenuanceerde mails en opmerkingen zijn hier een uiting van. Waar staat het gebed voor de kerkenraad inclusief de predikant en zijn gezin hoog op de gebedsagenda?

Al snel wordt de bijbelse visie van een ambtsdrager, van de kerkenraad, als knellend en niet eigentijds ervaren en afgedaan met woorden als ‘wetjes en regeltjes’. Het gaat ten diepste om het heil in de gemeente en vooral om de eer van God. Daarom is het tegenover, het kritische van het ambt belangrijk. Wel blijft de vraag staan hoe de houding, verbaal en non-verbaal van de ambtsdrager is.

Ds. J.J. ten Brinke en dr. A. de Muynck schreven in de ‘Artiosreeks’ een boekje met de titel Verleende volmacht. Een van de centrale opmerkingen daarin is: ‘Zoek ik het goede voor de ander over wie ik gezag heb?’

GELIJKE VOLMACHT

De ambtsvisie in de kerken van de Reformatie is duidelijk als het gaat om de plaats van iedere ambtsdrager binnen de kerkenraad. Elke ambtsdrager heeft gelijke (vol)macht. Predikanten zijn voorbijgangers, ambtsdragers komen uit de plaatselijke gemeente Gods en dragen de gemeente verder wanneer de predikant vertrekt.

VEENBRANDEN

In de gemeente kunnen zorgen bestaan over de eenheid van de gemeente. Soms is er sprake van ondergrondse veenbranden binnen de kerkenraad, van broeders die ruzie met elkaar hebben. Soms spelen er onderhuidse familievetes of is er verschil in visie, waardoor de onderlinge verdraagzaamheid onder druk komt te staan. In Numeri 12 staat dat Mirjam kritiek had op het functioneren van haar broer Mozes.

Is het Heilig Avondmaal geen toneelstuk als er zoveel ondergrondse ruis aanwezig is? Tweedracht bedroeft de Heilige Geest. Het censura morum is bij uitstek de gelegenheid om open te zijn naar elkaar en naar de HEERE en elkaar de zonden te belijden. Immers het een kan niet zonder het ander. Zou dit niet tot een zegen kunnen zijn voor elkaar en voor de gemeente Gods, waarover de ambtsdrager is gesteld? Paulus en Barnabas hebben later hun ruzie bijgelegd tot zegen van de kerk. Met grote voorzichtigheid kan worden ingebracht dat wellicht niet ieder belijdend lid geschikt is als ambtsdrager. Een persoonlijkheidsstoornis kan dusdanig belemmerend zijn dat op voorhand twijfels bestaan over de communicatie.

VACATURES

De ervaring in veel gemeenten is dat er steeds meer jonge ambtsdragers zuchten onder hun ambt, hoewel ze dat vaak met enthousiasme (werk van de Heilige Geest) oppakten. De werkdruk is veelal groot, de zorg in en voor het gezin en de worsteling om wat vrije tijd te houden voor vrouw en kinderen maken het zwaar. Een ambtsdrager heeft ook zijn jawoord gegeven bij de doop van zijn kind. Er blijkt vaak nauwelijks tijd te zijn voor bijbelstudie, stille tijd en het bijhouden van de kerkelijke pers en bijvoorbeeld het lezen van De Waarheidsvriend.

Er is ook zorg met betrekking tot de openstaande vacatures binnen kerkenraden. Sommige gemeenten tobben al jaren met een tekort aan ambtsdragers. In sommige regionale kerkbladen is te lezen dat iemand zich kan aanmelden als ambtsdrager. Over democratisering gesproken.

NIEUWE INITIATIEVEN

Daarnaast zijn er nieuwe initiatieven om na de belijdeniscatechisatie een verdiepingscursus te geven. Misschien kunnen hier ook andere gemeenteleden aan mee doen. Er zijn bezoekbroeders die meegaan met de ouderlingen.

In een gemeente kan een kring worden opgezet van jonge broeders die eens in de maand samenkomen. Op deze wijze kan men een vorm van toerusting ontvangen onder leiding van de predikant. De Schrift wordt bestudeerd om jonge broeders vervolgens toe te rusten tot dienstbetoon. De cursus ‘Geestelijke Vorming Gemeenteleden’ kan hier ook een waardevolle bijdrage leveren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen