LIEFDE OVERWINT

Ds. N.M. Tramper is predikant-pastor van de International Reformed Evangelical Fellowship in Delft.

In geen land heeft de christelijke kerk in de vorige eeuw zo geleden als in China. De storm van onderdrukking die na de communistische machtsovername in 1949 opstak, raasde in alle hevigheid over de kerk tijdens de Culturele Revolutie toen Mao zijn verlichte communistische denkbeelden invoerde. Begin jaren tachtig begon de storm te luwen.

Uit de geplette bodem schoten overal de plantjes van de kleine christelijke gemeenschappen op. Niemand kon hun groeikracht tegenhouden. Nu trekt de groei van de kerk in China wereldwijde aandacht. Wat is toch het geheim? Hoe komt het dat Chinezen niet alleen op het platteland, maar ook in de economische en financiële centra van de miljoenensteden en op de universiteiten belangstelling tonen voor het christelijk geloof ?

Om meer inzicht in deze vragen te krijgen, maakte ik enige tijd geleden een studiereis voor predikanten mee, georganiseerd door Kerk in Actie, onder leiding van dr. B. Plaisier en dr. T. de Boer (Hongkong). De reis voerde langs verschillende steden in China: Shengdu, Dali, Shanghai, Duzhou, Nanjing, en ten slotte Hongkong. Van sommige steden wist ik het bestaan niet eens, en dan te bedenken dat het allemaal steden zijn die wat betreft aantal inwoners en economische ontwikkeling niet onderdoen voor Parijs of Londen.

PIJLEN VAN DE GEEST

Omdat we in onze internationale gemeente IREF in Delft behoorlijk veel (hoogopgeleide) Chinezen ontvangen, was het voor mij nuttig om hun achtergrond beter te leren kennen. Ik wilde vooral weten wat hen aantrekt in het christelijk geloof en welke pijlen de Heilige Geest op Zijn boog heeft om hen tot geloof in Jezus te brengen.

Een van de antwoorden vond ik niet in de stad, maar in de bergdorpjes in de omgeving van Dali, in het Zuidwesten van China. Hier hebben zendelingen van de China Inland Mission (nu OMF) al anderhalve eeuw met groot geduld gewerkt onder bergstammen, zoals de Bai en de Lisu. We ontmoetten stralende christenen midden in een deprimerende omgeving, waar de problematiek van drugsverslaving en aids groot is, en waar boeddhistische en taoïstische tempels hun invloedssfeer proberen te vergroten.

Diepe indruk maakten de verhalen van het bejaarde echtpaar Wu (getrouwd in 1953). Mevrouw Wu vertelde over de donkere jaren van de Culturele Revolutie. Zij moest met drie kinderen zien rond te komen, terwijl haar man gevangen zat. Hoe ze geïsoleerd en gestigmatiseerd werden als spelbrekers. Hoe ze brute huiszoekingen moesten ondergaan op zoek naar het verboden boek, de Bijbel. Zij had deze ten slotte in reepjes gescheurd en in de voeringen van de kinderjasjes genaaid.

Voelden ze geen verleiding om op te geven? Hadden ze geen vragen waarom God zoveel lijden bij Zijn kinderen toelaat? Mw. Wu legde in haar grote, beduimelde Bijbel haar vinger bij een tekst uit de eerste Korinthebrief: ‘Het dwaze van God is wijzer dan de mensen en het zwakke van God is sterker dan de mensen.’ (1 Kor.1:25)

VERTROUWEN

Met veel liefde sprak het echtpaar over de zendelingen die vanaf 1949 uit China geweerd werden. Door hun bijbelonderricht, gebeden en liederen had het Evangelie wortel geschoten in hun leven. Van hen hadden ze geleerd om op God te vertrouwen. Dit geloof was vaak beproefd, maar nooit beschaamd. Telkens was er in de hopeloze situaties de vreugde van een tekstwoord als een zonnestraal van de hemel, of de troost in het gebed.

Dat is het eenvoudige en diepe geheim van de Chinese kerk: het vertrouwen in het Woord van God en de kracht van het gebed. In al die jaren is er met tranen gezaaid. Nu wordt er wel gemaaid, al is het gejuich getemperd.

Zonder de met tranen bevochtigde aarde was er vast niets opgeschoten. Ook niet bij studenten en intellectuelen in de grote steden. Ze geven hun sceptische houding op, omdat ze geconfronteerd worden met de werkelijkheid van God. Door de indruk die het Woord bij hen achterlaat. Of omdat gebeden op wonderlijke wijze worden verhoord.

AANTREKKELIJK

In Shanghai, een wereldstad met 24 miljoen inwoners, bezochten we op zondagmorgen de Jiang Wan kerk. Het is een van de weinige kerken in China waar de kinderdoop wordt bediend. Dertig jaar geleden begon deze kerk als een huisgemeente. Nu komen er elke zondag 3000 mensen bijeen, verdeeld over drie diensten.

Waar komen al die mensen vandaan? Evangeliseren is officieel verboden (net als de kinderdoop en zondagsschoolwerk). Duizenden Chinezen weten echter deze gemeente te vinden. Om de achtergrond daarvan te begrijpen, is het goed om te weten dat de Chinese samenleving nog meer dan de westerse maat schappij, door stress wordt beheerst. Iedereen probeert graantjes mee te pikken van de groeiende welvaart. Als je niet presteert, word je ontslagen. Zowel mannen als vrouwen zijn aan deze tredmolen overgeleverd, waarvan het gezinsleven de dupe is. Het ene kind dat de overheid toestaat (inmiddels twee), groeit vaak op onder de vleugels van oma.

In de kerk gaat het er anders aan toe. Het is de enige plek in de samenleving waar je er mag zijn, waar je gezien wordt, niet om wat je presteert, maar omdat je een kostbaar, door God geschapen mens bent.

Dat maakt de christelijke gemeente aantrekkelijk. Kinderen nemen hun klasgenootjes mee naar de zondagsschool; jongeren nodigen hun vrienden uit voor de jeugdgroep van de kerk. Hun ouders worden nieuwsgierig en overwinnen hun reserves als ze merken hoe het Evangelie mensen verandert. En vernieuwde mensen zijn aantrekkelijke mensen.

ECHTE LIEFDE

Wat brengt mensen die vaag communistische idealen koesteren of er een atheïstische of materialistische levensfilosofie op nahouden, tot bekering en geloof in Jezus Christus?

Zeker, dat is de kracht van Gods genade en de Heilige Geest, zonder Wie een mens de levende God nimmer zal zoeken en vinden (Ef.2:8). Maar het raakt mensen diep als ze voor het eerst in hun leven geconfronteerd worden met gevende en onvoorwaardelijke liefde.

Een Chinese student zei letterlijk: ‘Ik heb eerst gedacht dat het allemaal onzin was, maar nu weet ik dat God er is, omdat ik voor het eerst heb ontdekt wat echte liefde is.’

Het valt daarbij op dat juist veel hoogopgeleide mensen erkennen dat het Evangelie wáár is en dat het kracht heeft. Ineens vallen puzzelstukjes op hun plek en zien ze het complete plaatje. Een van de Chinese onderzoekers die in onze gemeente gedoopt werd, zei: ‘Nu zie ik het verschil tussen de levende God en afgoden. Wij dragen en voeden onze afgoden, maar God draagt ons.’ Waarmee hij bijna de woorden van de profeet Jesaja citeerde, hoewel hij die nog niet kende (Jes. 46).

Niet zelden gaat er een bijzondere ervaring aan vooraf. Bijvoorbeeld een onverklaarbare genezing in de kring van de familie, nadat christelijke vrienden voor hen hebben gebeden. Dat namen we als groep predikanten vooral mee terug: een hernieuwd vertrouwen in de kracht van het Woord en het gebed. Het Evangelie verandert en geneest. De vraag of de kerk zich nog steeds (zoals in China) of weer opnieuw (zoals in Europa) op een marginale plek in de samenleving bevindt, is daarbij minder ter zake.

DE DRIE-ZELF KERK EN DE NIET-GEREGISTREERDE KERKEN

De communistische leiders dwongen de Chinese kerken vanaf 1950 om de banden met de westerse kerken en zendingsorganisaties door te snijden. Via de Drie-Zelf- Patriottische-Beweging hielden de communistische leiders greep op de kerk. De term ‘Drie-Zelf’ is ontleend aan de negentiende-eeuwse beweging in de zendingsgeschiedenis die de self-governing, self-propagating en self-supporting van de zendingskerken bepleitte. Leidinggevenden in de Chinese kerk die weigerden zich aan te sluiten bij de Drie-Zelf beweging, werden gearresteerd; onder hen zijn bekende evangelisten zoals Watchman Nee en Samuel Lamb.

De Drie-Zelfkerken maken nu deel uit van de China Christian Council (CCC), die samenwerkt met het Bureau voor Godsdienstzaken. De CCC brengt vrijelijk Bijbels, bijbelstudiemateriaal, kinderbijbels en vertalingen van klassieke theologische studies op de markt. Samenwerking met de overheid is geen symptoom van geestelijke lauwheid.

In Beichuan zijn na de aardbeving in 2008 honderden mensen tot geloof gekomen, mede als gevolg van het diaconale werk dat de Drie-Zelf kerk daar heeft verricht. We ontmoetten in Drie-Zelf kerken geregeld aanhangers van de ‘Tulip-theologie’, een Engelse term die vijf punten in de reformatorische theologische traditie onderstreept: totale verlorenheid van de mens, onvoorwaardelijke verkiezing, verzoening alleen voor hen die in Christus zijn, onweerstaanbare genade, en volharding van de heiligen.

GEEN EENHEID

De niet-geregistreerde kerken weigeren staatsinmenging. De regering die alle touwtjes in handen wil houden, discrimineert en vervolgt hen, soms geholpen – heel pijnlijk – door de christelijke raad.

In de zomer van 2015 zijn op last van de overheid in de provincie Zhejiang ook Drie-Zelf kerken verwoest. De beeldvorming over en weer laat veel te wensen over. Niet-geregistreerde gemeenten bidden dat Drie-Zelf kerken het overheidsjuk afwerpen en strijden voor gewetensvrijheid. Drie-Zelf kerken bidden dat huisgemeenten hun sektarische karakter afleggen en zich bekommeren om de kerkelijke eenheid. Een van de grootste uitdagingen voor de groeiende Chinese kerk is, volgens dr. Aiming Wang, een theologisch gefundeerde inrichting van de kerk. Aiming Wang beroept zich hierbij op de inzichten van Luther en Calvijn.

Chinese studenten die in Nederland tot geloof komen en teruggaan naar China, hebben nogal eens moeite een goede gemeente te vinden. Ze uiten zich kritisch over de Drie-Zelf kerk, twijfelen over geïsoleerde huisgemeenten, en vallen soms terug in hun oude leven. Het komt erop aan hen goed toe te rusten in discipelschap en hen te verwijzen naar betrouwbare contacten in de Chinese kerk.

CHINESE STUDENTEN

In Tilburg en Delft zijn recent veel Chinese studenten tot geloof gekomen. Help ons daarom om hen verder te helpen.

Graag informeer ik belangstellenden hoe dat kan. Zie ook de blog van deze reis: predikantenreis. wordpress.com en de website www.iref.nl.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen