SAMEN ÉÉN LICHAAM

Voordat we deze stelling proberen tegen te spreken, is het goed om onszelf eerlijk een aantal vragen te stellen. Hoe komt het dat we soms zo moeilijk duidelijk kunnen maken waarom het belangrijk is dat je trouw naar de kerk gaat, dat je er zondags bij bent en elkaar ontmoet?

Waarom is het zo belangrijk dat je niet alleen meeleeft met de gemeente op de zondag, maar ook op andere dagen je steentje bijdraagt? Als mensen niet meer echt warm lopen voor het samen gemeente-zijn, wat doen we dan verkeerd? Zijn onze diensten verouderd? Voelen mensen zich niet meer aangesproken? Is alles wat we in de gemeente doen toe aan een update? Of is het alleen maar een logisch gevolg van het individualisme, waarin mensen blijkbaar minder behoefte hebben om samen te zijn. Als er dan dingen nog sámen worden beleefd, bijvoorbeeld na gebeurtenissen die ons allen raken, speelt de kerk vaak niet meer dan een rol in de marge.

WERK VAN GOD

Het zijn allemaal vragen die er toe doen. Waar we serieus mee bezig zullen zijn. Maar we hoeven de gemeente zelf niet opnieuw uit te vinden. Wij hebben de kerk niet bedacht. Het is het werk van God, de Heilige Geest. We zien vanaf Pinksteren heel duidelijk dat het Evangelie zelf gemeenschap sticht. Al komen mensen persoonlijk tot geloof in Jezus Christus, ze blijven nooit alleen en gaan deel uitmaken van de gemeente. Handelingen 2 sluit af met de bijzondere woorden dat de Heere dagelijks mensen die zalig werden aan de gemeente toevoegt. We lezen wat de kern van het gemeente-zijn is: ‘En zij volhardden in de leer van de apostelen en in de gemeenschap, in het breken van het brood en in de gebeden.’ (Hand.2:42) Binnen de christelijke gemeente is de gelovige ‘mens in relatie’.

LEVENDE GEMEENSCHAP

Binnen die gemeente ligt altijd de spanning van het ‘ik geloof’ en het ‘wij geloven’. Het geloof is een persoonlijke zaak, de Geest werkt dit in het hart. We belijden het ‘ik geloof in God de Vader’. Maar de kerk heeft door de eeuwen heen sámen het werk van de drie-enige God beleden. Wij belijden en geloven omdat de liefde van Christus meer en dieper begrepen wordt ‘samen met al de heiligen’. Paulus spreekt in Efeze 3 over de ‘hoogte, de lengte, de breedte en de diepte’ daarvan. Op die manier wordt juist door andere gelovigen in de gemeente je eigen geloof verdiept en versterkt. Dus: jij hebt de kerk nodig en de kerk heeft jou nodig. De kerk staat niet voor een gebouw van steen, maar is een levende gemeenschap van mensen, die in haar veelkleurigheid groeit en bloeit.

We hoeven de gemeente niet zelf opnieuw uit te vinden

Koning Willem-Alexander gebruikte in een toespraak voor het Europees Parlement een prachtig beeld. Hij sprak over de landen die in de Unie een eenheid vormen in hun verscheidenheid, als bloemen in een boeket, waarin naast de Nederlandse tulp, de Spaanse anjer en de Franse lelie, zelfs de Engelse roos niet mocht ontbreken. Eenheid die juist sterker is doordat er verscheidenheid mogelijk is!

VERSCHEIDENHEID

Op dezelfde manier pleit Paulus in Efeze 4 voor een eenheid in de gemeente, die alleen in de verscheidenheid kracht heeft. Dat is bij zonder. We denken dat je eenheid krijgt als iedereen hetzelfde gelooft, hetzelfde denkt en op dezelfde manier leeft. Dat is niet de taal van het Nieuwe Testament. Eenheid komt er omdat we zo verschillend zijn en tegelijk op elkaar aangewezen zijn. Christus geeft door die ene Geest verscheidenheid aan gaven. Deze zijn nodig voor de opbouw van de gemeente en de groei en de geestelijke gezondheid van de kerk. Het lijkt wel alsof daar een ‘knipoog’ in ligt om in de gemeente niet voor onszelf te leven en te geloven. Let erop wat in die ander van Godswege aan ons gegeven is. Wat die ander heeft, is meestal iets wat wijzelf missen. Nog sprekender is het beeld van de gemeente als het lichaam. Christus is het Hoofd, vandaaruit wordt alles aangestuurd. De gemeente is Zijn lichaam. Niet alle lichaamsdelen zijn gelijk. Ze hebben alle een verschillende bouw en functie, maar ze zijn alle nodig en hebben elkaar ook nodig (1 Kor.12). Het houdt ons klein, afhankelijk en bescheiden.

VERSCHIL MAKEN

Zou je niet kunnen zeggen dat ons mens-zijn alleen echt tot ontplooiing kan komen binnen de gemeenschap van gelovigen, die elkaar opzoeken? Wanneer mensen oog hebben voor elkaar en elkaar dienen vanuit een liefde die op de ander gericht is. Jaren geleden schreef prof.dr. J.P. Versteeg (in Oog voor elkaar) dat het woordje ‘elkaar’ maar liefst 110 keer in het Nieuwe Testament voorkomt. In zeventig gevallen gaat het over onze omgang met elkaar vanuit christelijk perspectief. Als ergens duidelijk wordt dat je elkaar nodig hebt, dan is dat in de christelijke gemeente.

In welke vereniging of club vinden we meer mensen van alle leeftijden, verschillende achtergronden, rangen en standen dan in de gemeente? Het is geen club van gelijkgezinden, maar we zijn als in een gezin aan elkaar gegeven. In de steeds meer verkillende samenleving kan de christelijke gemeente het verschil maken door te laten zien wat onderlinge liefde is. ‘Zie hoe ze elkaar liefhebben’, zei men in de tijd van Tertullianus over de christenen.

HECHT EN OPEN

In diaconaat en pastoraat gaan we Christus ontdekken in de ander die op onze weg komt. Door verschillende gaven en talenten binnen de gemeente kunnen we van grote betekenis zijn voor elkaar, en voor hen die op een afstand staan. Laat de kring van de gemeente hecht zijn en tegelijk met de armen open en uitnodigend naar buiten.

Eenheid in die verscheidenheid kan er daarom alleen door de liefde zijn. Anders worden de verschilpunten uitvergroot en wordt vergeten dat God ons aan elkaar heeft gegeven. In de gemeente leren we geloven, hopen en liefhebben. Daar zingen we samen onze klacht en ons loflied. Belijden we samen onze schuld en verheugen we ons samen in het heil dat Christus ons geeft. Daar bidden we voor en met elkaar, doen we ook met kracht voorbede voor kerk en wereld. In de verwachting dat God door Zijn Geest grote dingen doet.

EENHEID Ik kan me voorstellen dat de veelkleurigheid van de gemeente, de pluriformiteit, ook als lastig ervaren kan worden. Het omgaan met verschillen, het open staan voor iemand die zo heel anders denkt, geeft soms een innerlijke onzekerheid: ‘Doe ik het dan niet goed?’ Wanneer we krampachtig omgaan met die verscheidenheid, kan het samenzijn in de gemeente onder hoogspanning komen staan. Het gaat ook niet vanzelf. Paulus roept de gemeente van Efeze op om zich ‘te beijveren om de eenheid van de Geest te bewaren door de band van de vrede’ (Ef.4:3). Het geeft direct aan wáár we de eenheid moeten zoeken: In het open staan voor de Geest en het ruimte laten aan de Geest. ‘Mens in relatie’. Juist binnen de christelijke gemeente komt dat voluit tot zijn recht. Ik moet denken aan een avondmaalszondag. Daar gebeurt het, daar zie je die eenheid in verscheidenheid. Allemaal verschillende mensen aan die ene tafel. Aangesproken en geraakt door het Woord van verzoening. In die ander zien we een door God geliefd mens die ook van genade moet leven. Zo heb je elkaar nodig. Zo heeft die ander jou, u nodig. Samen in de Naam van Jezus!

Ds. G. Lustig is predikant van de hervormde gemeente te Zeist.

Volgende keer slot: de relatie tot de schepping.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen